του
Χρίστου Στεργ. Μπελλέ
συγγραφέα-πανεπιστημιακού
«Δεν ξέρω αν θα αγαπήσεις εμένα, τις μέρες
μου, τις νύχτες μου, τις ώρες της άγριας μοναξιάς μου, τον τρόπο που σου
δίνομαι. Μια στάλα αίμα απ’ το κορμί μου αν θα αγγίξεις. Ένας ορίζοντας
αιμάτινος ακόμα κι εσύ. Εγώ απ’ τη μεριά της ερημιάς κι εσύ του παραδείσου. (…) Από στιγμή σε στιγμή θα ακούσω τις πατημασιές
σου στη σκάλα, θα διαβείς το κατώφλι, θα ’ρθεις να με βρεις. Θα μείνω σφιγμένη
πάνω στο κορμί σου, θα γίνω γη και χώμα, χάδι και φιλί και έρωτας. Στάλες
αγάπης θα στάζουν στην καρδιά μου, θα τη μουλιάζουν. Θα ’ρθεις και θα γίνει ο
χρόνος ελαστικός, θα χωρέσουν όλα: ένα απέραντο παρόν και το άγνωστο μέλλον. Μη
μ’ αφήσεις, αγάπα με. Είσαι η αποκομμένη
σύνδεση με τη ζωή, το κομμάτι της ψυχής με τα όνειρα, η τρελή χαρά, η ώρα του
παραδείσου. Μη μ’ αφήσεις. Η φωνή μου ψίθυρος και βόγγος ερωτικός και σπαραγμός
του πόθου, ίδιος με το σπαραγμό της πεταλούδας σαν την παρασέρνει ο άνεμος και
πέφτει νικημένη.(…) Η σιωπή, κοφτερή
σαν λεπίδι, δεν ακυρώνει τον πόνο. Μα προχωρώ. Ανιχνεύω πόντο-πόντο το κορμί
σου, το μαθαίνω, μαθαίνω τη ζωή απ’ την αρχή. Αγγίζω την καρδιά σου πάνω απ’ το
στήθος σου, την αγαπώ. Ψηλαφίζω το πρόσωπό σου να μείνουν για πάντα τα χνάρια
του μέσα μου. (…) Προχωρώ, μα τρέμουν
βαθιά τα φύλλα της καρδιάς μου και φοβάμαι. Φοβάμαι μην πολύ σ’ αγαπήσω. Μα αν
οι ώρες κοντά σου είναι παραδείσιες, πώς ν’ αρνηθώ να ζήσω στον παράδεισο; Πες
μου! Μια σκιά σκεπάζει ακόμα την καρδιά μου κι η νύχτα φτάνει νωρίς. Όμως μια
ευτυχία με πλησιάζει με βήματα αργά, διστακτικά» (σελ.9).
Παραθέτω ένα μεγάλο μέρος από το γράμμα της
Φανής, γιατί θ’ άξιζε, στ’ αλήθεια, να
διαβάσεις τούτο το βιβλίο μόνο και μόνο γιατί υπάρχει τούτο το γράμμα-ωδή στον
έρωτα σαν επιστέγασμα αγάπης. Μια αγάπη,
όπως την οραματίζεται ο Απόστολος Παύλος
στην Α’ προς Κορινθίους επιστολή του: «Εάν ταις γλώσσαις των ανθρώπων λαλώ και
των αγγέλων, αγάπην δε μη έχω γέγονα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον (…) νυνί
δε μένει πίστις, ελπίς, αγάπη· μείζων δε τούτων η αγάπη». Όπως τη συνθέτει ο
Βέρντι στο «Ριγκολέτο»: «Δυο καρδιές που αγαπούν, είναι ο κόσμος όλος». Όπως τη
συστήνει ο μεγάλος δάσκαλος Εμμανουήλ Κριαράς: «Είναι αμαρτία να λειτουργείς
χωρίς αγάπη στον έρωτα, τη δουλειά, τη
ζωή την ίδια» . Όπως τη βλέπει ο παμμέγιστος Δάσκαλος, Επαναστάτης,
Ανατροπέας, Ιησούς, που σε τούτη την αγάπη στήριξε ολόκληρη τη διδασκαλία Του, την επανάστασή
Του… Την αγάπη που οδηγεί τον άνθρωπο
στη λύτρωση, την εξιλέωση, όπως το θέλει και το πιστεύει η συγγραφέας
μας. «Yπάρχει κάτι πιο δυνατό απ’ τον πόνο: Η
αγάπη» (σελ.8).
Είναι μια ιστορία που εδράζεται σε πραγματικά
γεγονότα, βιώματα, με κύριο στόχο τις ανθρώπινες σχέσεις, τον άνθρωπο, γενικά.
Τρεις άνθρωποι καθημερνοί – της διπλανής
πόρτας, όπως συνηθίζουμε να λέμε – οι πρωταγωνιστές του μύθου. Ξένοι, μεταξύ
τους, μέχρι εψές, έρχεται η ζωή με το δικό της αόρατο μαγικό ραβδάκι και «σκηνοθετεί» μέσα από απρόοπτα και συμπτώσεις
την κοινή τους πορεία, την ύπαρξη.
Εμπεριέχουμε, Θεέ μου! τόσους ανθρώπους μέσα μας, άγνωστους μέχρι εψές.
Γινόμαστε σάρκα από τη σάρκα τους, αίμα από το αίμα τους, ζωή απ’ τη ζωή τους…
άγνωστοι μέχρι εψές… Είμαστε, τελικά από την ουσία των ονείρων, «σκιάς όναρ ο
άνθρωπος» κατά τον Πίνδαρο, απ’ τον πηλό των αστεριών, από το αίμα της σελάνας.
Είμαστε το απόσταγμα συμπτώσεων. «Ωστόσο
– όπως υποστηρίζει ποιητικά η πάντοτε θυμοσοφούσα συγγραφέας –
για τον καθένα, η ζωή του κατέχει μια θέση ξεχωριστή μες στο σύμπαν κι
αυτό είναι συναρπαστικό» (σελ. 7).
Η Φανή,
μια γυναίκα ανείπωτα αισθαντική,
«ξεχωριστή, με μια λαμπερή ομορφιά, εκείνη που χαρίζει η γαλήνη μιας πράξης
ηρωικά βαθυστόχαστης» (σελ. 9) τρυφερή, μέσα στην ηρεμία της γλυκιάς ζωής
της, βλέπει τον κόσμο της να αναποδογυρίζεται εξαιτίας μιας ξαφνικής αρρώστιας
του ανθρώπου που αγαπά πάνω από κάθε τι στον κόσμο κι επιδίδεται σ' έναν
απέλπιδα αγώνα. Η Κατερίνα, μια ωραία και πλούσια κοπέλα με οδυνηρή
οικογενειακή ζωή που της δημιουργεί βαθύ τραύμα, βρίσκεται εμπρός σ' ένα
τραγικό αδιέξοδο. Ο Δήμος, ένας άντρας που η φτώχεια τον έχει ωριμάσει πρόωρα,
δίνει τη δική του μάχη μέσα σε αντίξοες συνθήκες για να ενσαρκώσει το χαμένο
όνειρο του πατέρα του, μα και να σταθεί όρθιος μέσα στην προσωπική του
καταιγίδα. Βασικό στήριγμα κι ελπίδα κι αντίδοτο, η μοναδική ανθρώπινη παρουσία
μ’ ακλόνητο συμπαραστάτη την αγάπη, την αγάπη που «ουδέποτε εκπίπτει», την
αγάπη που τους οδηγεί, τελικά, στη λύτρωση.
Συμβολικός ο τίτλος του νέου καταπληκτικού,
κυριολεκτικά, βιβλίου της Ειρήνης – «Ο τελευταίος εραστής» – αλληγορικός,
αφού τέτοιος εραστής μπορεί να λογιστεί, ακόμα κι ο θάνατος, αφού το μεδούλι
της ζωής, η πεμπτουσία της, είναι ο «έρωτας», με την πλατιά και σωστή του όρου
έννοια, αφού μια έκφανση αυτού του έρωτα
των ανθρώπων, είναι και ο σαρκικός.
Πρόκειται για ένα βιβλίο, μια γραφή που σου
επιβάλλεται από την πρώτη στιγμή, από την πρώτη γραμμή. Ένα βιβλίο με κέντρο
τον άνθρωπο – τούτη την τραγική μορφή
που ζει πιο ευτυχισμένος, όταν δεν
έχει συνείδηση της τραγικότητάς του –
ένα μυθιστόρημα για τις ανθρώπινες σχέσεις, την ανθρώπινη ζωή, την ανθρώπινη
ψυχή, θεότητα, ύπαρξη.
Η
γλώσσα δυνατή, καθαρή, λαγαρή, δωρική, βιωματική, αποφθεγματική,
αλληγορική, εικονοπλαστική, ποτάμι βαθύ,
αστέρευτο, από τα μύχια της ασπέδιστης κι ασπαίρουσας ψυχής τούτου
του πηγαίου, αυθεντικού ταλέντου, που
γράφει, όπως μιλά και μιλά, όπως γράφει. Γλώσσα και λέξεις, σειρήνες
πολύπλαγκτες και πολύφερνες μεθούν και
προσγειώνουν σε λιβάδια, όπου κράτος και εξουσία έχουν η εικόνα, ο λυρισμός, η θυμοσοφία, ο
στοχασμός σε μια άφατη ώσμωση, συγχορδία, αρμονία ποιητική.
Όταν πρωτοδιάβασα το μυθιστόρημα της «άγνωστής» μου, Ειρήνης Νικολάκη -
Καλαμάρη, «Με χρώμα και αλμύρα - θάλασσα αγάπη μου», εκδόσεις
«Ωκεανίδα» υποκλίθηκα
στο τάλαντό της με τη διαπίστωση: «εγεννήθη ημίν συγγραφεύς». Την προέτρεψα,
παράλληλα, να μοιράνει τις
γειτονιές της σύγχρονης λογοτεχνίας με αριστουργήματα – λαλάδες του αίματος, της αλμύρας, της
πατρίδας, της φωτιάς – για έναν κόσμο
καλύτερο. Πήρε, ως φαίνεται, τα λόγια μου τοις μετρητοίς. Mε το περσινό
της αριστούργημα: «Το σπίτι στον Κάτω Αιγιαλό», εκδόσεις «Διόπτρα», η Ειρήνη οιακίζει
πλησίστια ουρανούς, κερδίζοντας καθημερνά κι ανείπωτα, κριτικούς κι αναγνώστες
κι ένα μόνιμο αστεράκι στο στερέωμα.
Με το καινούργιο της βιβλίο «Ο τελευταίος εραστής», εκδόσεις και πάλι «Διόπτρα», έρχεται να επαληθεύσει, να
δικαιώσει ό,τι πίστευα γι’ αυτή, ό,τι έγραφα γι’ αυτή·: Η Ειρήνη Νικολάκη-Καλαμάρη, είναι μια
κλασική συγγραφέας με την έννοια της προοπτικής, της διαχρονικότητας, της
αθανασίας των μηνυμάτων της. Η Ειρήνη
Νικολάκη-Καλαμάρη, είναι μια κλασική
συγγραφέας από την ύλη των μεγάλων της ελληνικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας, που
δε μιμείται, δεν αντιγράφει, αλλά πρωτοτυπεί, όπως όλοι οι μεγάλοι δημιουργοί,
που δικαιούται να πει: «Το μυθιστόρημά μου είμαι εγώ». Η
Ειρήνη Νικολάκη-Καλαμάρη, είναι μια κλασική συγγραφέας, έτσι όπως λέμε: «το
λιοντάρι είναι λιοντάρι». Τίποτε άλλο…τόσο απλά… όσο απλή, γυμνή, αψιμυθίωτη και
η αλήθεια...
