Aνατροπές στα μέχρι
σήμερα δεδομένα της ναυτικής εκπαίδευσης στη χώρα μας, περιλαμβάνει το σχέδιο -
πόρισμα της ομάδας εργασίας υπό το υπουργείο Ανάπτυξης Ανταγωνιστικότητας και
Ναυτιλίας. Το πόρισμα το οποίο όμως δεν κατατέθηκε στο Βουλή (Νομοπαρασκευαστική
Επιτροπή) η οποία έκλεισε τη Μεγάλη Τετάρτη, δίνει λύσεις στα υπαρκτά
προβλήματα (οικονομικά και λειτουργικά) που αντιμετωπίζει σήμερα η ναυτική
εκπαίδευση.
Στόχο έχει να προλάβει τις εξελίξεις σε
παγκόσμιο επίπεδο, και προβλέπει μεταξύ άλλων την αλλαγή πλεύσης τόσο στις
Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού, οι οποίες μειώνονται σε τέσσερις, αλλά
αναβαθμίζονται, όσο και στην ιδιωτική εκπαίδευση, η οποία πλέον θα έχει τη
δυνατότητα να παράγει πλοιάρχους και πρώτους μηχανικούς.
Δημόσια εκπαίδευση
Τα μεγαλύτερα προβλήματα στη ναυτική
εκπαίδευση και κατάρτιση, με αλληλένδετη σχέση, που άμεσα ή έμμεσα επηρεάζουν
την ποιότητα του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου επιγραμματικά εστιάζονται στη
δομή και την οργάνωση, στις υποδομές και τις εγκαταστάσεις, στον εξοπλισμό και
τα μέσα, στο διδακτικό προσωπικό, στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα (περιεχόμενο,
μεθοδολογία, εκπαιδευτικά συγγράμματα), στην πιστοποίηση και την άδεια ασκήσεως
επαγγέλματος, στη χρηματοδότηση και στο θεσμικό πλαίσιο.
Η ναυτική εκπαίδευση, κατάρτιση και επιμόρφωση
έχει κόστος περίπου 17 εκατ. ευρώ ανά έτος. Το 70% (12 εκατ. ευρώ) καλύπτεται
από το Κεφάλαιο Ναυτικής Εκπαίδευσης ΚΝΕκαι
το 30% (5 εκατ. ευρώ) από τον τακτικό προϋπολογισμό του ΥΠΑΑΝ.
Στο διανυόμενο εκπαιδευτικό έτος 2011 - 2012,
η κατάσταση του ΚΝΕ είναι ελλειμματική (3,5-4 εκατ. ευρώ περίπου) σε σχέση με
τα 12 εκατ. ευρώ που απαιτούνται για να καλυφθούν στοιχειώδεις ανάγκες της
Ναυτικής Εκπαίδευσης. Για το λόγο αυτό φέτος η σίτιση ανεστάλη.
Όπως σημειώνει το πόρισμα η εκπαίδευση
αντιμετωπίζει σοβαρότατο πρόβλημα προϋπολογισμού, ήτοι κάλυψης ακόμα και των
στοιχειωδών λειτουργικών δαπανών.
Για τους λόγους αυτούς στο πόρισμα προτείνεται
η κατάργηση των μικρής δυναμικότητας περιφερειακών ΑΕΝ, στη βάση ενός σχήματος
τεσσάρων ή πέντε σχολών διπλής κατεύθυνσης πλοιάρχων και μηχανικών. Πιο
συγκεκριμένα θα πρόκειται για τις ΑΕΝ Ασπροπύργου, Μακεδονίας, Ηπείρου και
Κρήτης. Στο πλαίσιο αυτό θα απαιτηθεί να δημιουργηθεί Σχολή Μηχανικών στην ΑΕΝ
Ηπείρου, η οποία σήμερα λειτουργεί μόνον Σχολή Πλοιάρχων.
Είναι δυνατόν, επίσης, να διατηρηθεί η Σχολή
Χίου και Οινουσσών, Μηχανικών και Πλοιάρχων αντίστοιχα, ως μια Σχολή, υπό
ενιαία διεύθυνση. Το πόρισμα συμπεραίνει ότι με το σχήμα αυτό, οι δυνατότητες
που προσφέρονται (οικονομικές, εκπαιδευτικές, εξοπλισμού και υποδομών) θα είναι
τέτοιες που θα επιτρέπουν αποτελεσματικές και ταχύτερες βελτιωτικές
παρεμβάσεις, προς όφελος της παρεχόμενης δημόσιας ναυτικής εκπαίδευσης.
Διδακτικό προσωπικό
Προτείνεται επίσης η ίδρυση Σχολείου
Εκπαιδευτών (ναυτοδιδασκάλων) με στόχο σε κάθε εκπαιδευτικό έτος να
εξασφαλίζεται η ομοιογένεια και η συνέχεια της διδασκαλίας, η αλληλοενημέρωση
των διδασκόντων και η επικαιροποίηση της τεχνογνωσίας τους τόσο στα θεωρητικά,
όσο -κυρίως- στα πρακτικά μαθήματα/εργαστήρια.
Προβλέπεται παράλληλα η αύξηση του αριθμού των
μονίμων καθηγητών με στόχο να καλύπτεται το 70-80% του διδακτικού έργου ανά
σχολή/κύκλο σπουδών.
Η πρόταση για μονιμοποιήσεις καθηγητών και
αύξησης οργανικών θέσεων, στην παρούσα οικονομική συγκυρία πιθανότατα να μην
μπορεί να υλοποιηθεί. Για το λόγο αυτό, προτείνεται εναλλακτικά η αλλαγή της
σύμβασης των ωρομισθίων ναυτοδιδασκάλων-καθηγητών, από ωριαία αντιμισθία σε
μηνιαία, με την ίδια χρονική περίοδο ισχύος της παρούσας σύμβασης, δηλαδή για
όλο το εκπαιδευτικό έτος.
Ιδιωτική ναυτική Εκπαίδευση
Η Ομάδα Εργασίας θεωρεί ότι στη σημερινή
πραγματικότητα οι συνθήκες είναι ώριμες πλέον για την "αποδέσμευση"
της ιδιωτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, υπό όρους και προϋποθέσεις.
Όπως επισημαίνει οι ιδιωτικές σχολές πρέπει να
λειτουργήσουν με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις που λειτουργούν οι δημόσιες
ΑΕΝ, και τα προσόντα των αποφοίτων τους να πιστοποιούνται με βάση τα κριτήρια
και τις διαδικασίες του ενιαίου συστήματος πιστοποίησης. Εφόσον οι σχολές ΝΕΚΕ
λειτουργούν με αυστηρές προϋποθέσεις και ανάλογη εκπαιδευτική δομή με εκείνη
των ΑΕΝ, τότε τα πτυχία τους πρέπει να είναι ισότιμα με τα πτυχία των ΑΕΝ.
Αναφορικά με την αποδέσμευση-λειτουργία της
ιδιωτικής ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΝΕΚΕ), η Ομάδα Εργασίας
προτείνει "να γίνουν οι νομοθετικές ρυθμίσεις που απαιτούνται και αμέσως
να εκδοθούν οι αναγκαίες εφαρμοστικές πράξεις, με βάση το παραπάνω συνολικό
πλαίσιο, το οποίο πρωτίστως περιλαμβάνει και ουσιαστικά αναβαθμίζει την
αντίστοιχη δημόσια".
Πρόγραμμα προσέλκυσης
Τα αποτελέσματα των πανελλήνιων εξετάσεων του
2011 και η εντυπωσιακή άνοδος των βάσεων έδειξαν ότι στις δύσκολες σημερινές
συνθήκες περισσότεροι νέοι, με υψηλότερο εκπαιδευτικό επίπεδο, επιλέγουν τις
ναυτικές σπουδές και το ναυτικό επάγγελμα. Αυτή είναι μια αλλαγή που πρέπει να
ληφθεί σοβαρά υπόψη, καθόσον προβλέπεται ότι στο προσεχές μέλλον αυτή η τάση θα
διευρυνθεί.
Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να προωθηθεί η
προβολή της ναυτικής εκπαίδευσης και να εφαρμοστεί μακροχρόνιο πρόγραμμα
προσέλκυσης νέων στις ΑΕΝ και στο ναυτικό επάγγελμα. Το πρόγραμμα προσέλκυσης,
σύμφωνα με το πόρισμα, πρέπει να περιλαμβάνει διαφημιστική καμπάνια στα έντυπα
και ηλεκτρονικά ΜΜΕ, εξειδικευμένες θεματικές εκθέσεις, εκδηλώσεις και
ομιλίες επαγγελματικού προσανατολισμού.
Η διαφημιστική αυτή καμπάνια πρέπει να
οργανωθεί με τέτοιο τρόπο ώστε οι νέοι να ενημερώνονται με καθαρότητα και
σαφήνεια για τις συνθήκες που επικρατούν σήμερα στη ναυτιλία.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΣΙΜΠΛΑΚΗΣ - atsimp@naftemporiki.gr
