Κυριακή 14 Ιουνίου 2015

Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΞΟΔΟΣ ΤΩΝ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ



Αργά το απόγευμα της Κυριακής η Ελληνική αντιπροσωπεία αποχώρησε από την διαπραγμάτευση, στις Βρυξέλλες. Μετά από συζητήσεις που διήρκησαν 45 λεπτά. Είχαν προηγηθεί ολοήμερες διαβουλεύσεις το Σάββατο.
Μόλις έγινε γνωστό το γεγονός, όπως ήταν φυσικό, άνοιξαν οι «κρουνοί» των δηλώσεων, των πληροφοριών, των εκτιμήσεων και των φημών.
Η επίσημη δήλωση του Αντιπροέδρου της κυβέρνησης κυρίου Γιάννη Δραγασάκη, όπως ήταν αναμενόμενο, επέρριπτε τις ευθύνες στους θεσμούς. Η επίσημη δήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν επίσης πολύ συγκεκριμένη. Ξεκαθαριζόταν πως αυτή ήταν η τελευταία προσπάθεια από τον Πρόεδρο Junker και διευκρίνιζε ότι οι Ελληνικές προτάσεις ήταν «ημιτελείς».
Όποιος γνωρίζει την διαδικασία των διαπραγματεύσεων, εδώ και πέντε χρόνια, γνωρίζει ποιες δηλώσεις ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Η διαδικασία είναι απλή και πολύ συγκεκριμένη:
– Η Τρόικα προσδιορίζει τους στόχους με βάση το πρόγραμμα και τα διαθέσιμα δημοσιονομικά στοιχεία.
– Η δανειζόμενη πλευρά (γιατί μοιάζει να ξεχνάμε πως δυο άλλες χώρες κατάφεραν ήδη να ολοκληρώσουν τις απαραίτητες προσαρμογές. Και ότι μία τρίτη είναι έτοιμη να τις ολοκληρώσει, πρόωρα) προτείνει τρόπους να επιτευχθούν οι στόχοι.
– Η Τρόικα εξετάζει αν οι προτεινόμενοι τρόποι μπορούν, ορθολογικά, να επιτύχουν τους στόχους. Στην περίπτωση που κρίνει πως οι προτάσεις δεν επαρκούν ζητά άλλες. Μπορεί να αντιπροτείνει κάποιες, μπορεί και όχι. Σε κάθε περίπτωση δεν επιβάλλει συγκεκριμένα δημοσιονομικά μέτρα. Μόνο στις περιπτώσεις μη δημοσιονομικών τέτοιων, δηλαδή στις περιπτώσεις των διαρθρωτικών αλλαγών (άνοιγμα επαγγελμάτων, απελευθέρωση αγορών, ελαστικότητα αγοράς εργασίας κλπ.). Αυτές όμως, ούτως ή άλλως, αποτελούν ανειλημμένη υποχρέωση της δανειζόμενης χώρας μιας και περιγράφονται στο εκάστοτε τρισκατάρατο.
– Αν ο χρόνος αποτελεί παράγοντα ιδιαίτερης σημασίας, όπως στην τωρινή κατάσταση, μπορεί να επιμείνουν στις προτάσεις τους. Ή, αν το επιτρέπει το πρόγραμμα, τα μέτρα να μετατεθούν στο μέλλον. Καθώς το ελληνικό πρόγραμμα λήγει στις 30 Ιουνίου μετάθεση δεν είναι εφικτή.
– Η δανειζόμενη χώρα έχει πάντα το περιθώριο να προτείνει εναλλακτικές. Οι οποίες γίνονται πάντα αποδεκτές, υπό τον όρο ότι οι αριθμοί που προκύπτουν έχουν νόημα και παράγουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.
– Η παραπάνω διαδικασία εφαρμόζεται απαρέγκλιτα για να εξασφαλίζεται η «ιδιοκτησία του προγράμματος» (program ownership) από την δανειζόμενη κυβέρνηση. Δηλαδή να «ανήκουν» ο σχεδιασμός και τα μέτρα στην εκάστοτε κυβέρνηση που καλείται να τα εφαρμόσει. Σημειωτέο ότι το συγκεκριμένο σκεπτικό αποτελεί αρχή για όλα τα προγράμματα του Δ.Ν.Τ.
Με απλά λόγια, οι δανειστές δεν επιλέγουν την μορφή των μέτρων που θα επιβληθούν. Μόνο το συνολικό ποσό που πρέπει αυτά να επιτύχουν καθορίζουν. Και κρίνουν ποιες προτάσεις έχουν ρεαλιστικές πιθανότητες υλοποίησης. Τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο από αυτό.
Το τι θα επακολουθήσει από σήμερα και μετά, είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Αλλά είναι σίγουρο πως μέχρι την Πέμπτη το βράδυ και την ολοκλήρωση του τότε Eurogroup, θα συμβούν πολλά. Και τα περισσότερα (αν όχι όλα) καθόλου ευχάριστα για την Ελλάδα. Και δεν εννοώ την επιδείνωση των δημοσιονομικών μεγεθών. Που, ούτως ή άλλως, συμβαίνει και επιταχύνεται με κάθε μέρα «περήφανης διαπραγμάτευσης», που περνά. Πχ., όπως έχουμε ήδη εξηγήσει, η Ε.Κ.Τ. δεν έχει πολλά περιθώρια να μην κινηθεί στο ύψος των περιθωρίων ασφάλισης. 
Η απομάκρυνση της υλοποίησης μιας συμφωνίας, στερεί από το «φιλελληνικό μπλοκ» του Συμβουλίου τα επιχειρήματα που χρειάζεται για να μην αυξηθούν τα haircuts των Ελληνικών ενεχύρων. Και την «εξαναγκάζει» να δράσει…
Είναι ηλίου φαεινότερο πως η κυβέρνηση έχει επιλέξει να έρθει σε σύγκρουση με τους δανειστές. Το είχαμε πει την προηγούμενη Δευτέρα. Το ζήτημα είναι αν έχει επιλέξει και την ρήξη.
Οι ανώνυμες δηλώσεις Ελλήνων αξιωματούχων, που κατηγορούν ευθέως τους εταίρους, ενισχύουν την πιθανότητα οι κυβερνητικές επιλογές να την περιλαμβάνουν.
Δυστυχώς!
Οι μόνες, αχνές αχτίδες ελπίδας, η αναφορά στην δήλωση της Κομισιόν για συζήτηση στο Eurogroup και το tweet του πολύπειρου περί τα Ευρωπαϊκά τεκναινόμενα, ευρωβουλευτή Δημ. Παπαδημούλη πως «όσοι προβλέπουν οριστική ρήξη βιάζονται». Μακάρι να έχει δίκιο. 
Προσωπικά, θα προσθέσω μόνο το σχόλιο προσωπικής «πηγής», πολύ κοντά στα κέντρα αποφάσεων, όταν ρώτησα τι είχε συμβεί εχθές το απόγευμα και τι μέλλει γενέσθαι, από εδώ και πέρα: «Η Ελλάδα έκανε την επιλογή της. Αν δεν αλλάξει στάση, αυτήν και θα λάβει».
Πέτρος Λάζος
capital.gr