ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΡΙΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΧΙΟΥ
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΟΛΛΥΒΑΔΕΣ ΤΗΣ ΧΙΟΥ
ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012-2013
 |
| Εικόνα με όλους τους αγίους κολλυβάδες πατέρες |
 |
| Η ομάδα του προγράμματος συκεντρωμένη στο εργαστήριο του σχολείου μας |
 |
Ο θεολόγος Κ.Σωσίπατρος Σαββίδης
ενημερώνει τα παιδιά για το κίνημα των κολλυβάδων |
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Σε μια κρίσιμη εποχή όπου όλα διασαλεύονται χρειαζόμαστε στυλοβάτες αστέρια που τέτοια αποτελούν οι μεγάλοι Άγιοι της Ορθοδοξίας μας .
Ειδικά οἱ Κολλυβάδες πατέρες διέγνωσαν τὸν κίνδυνο ποὺ διέτρεχε ὁ Ἑλληνισμὸς τόσο ἀπὸ τὸν τουρκικὸ ζυγὸ ὅσο καὶ ἀπὸ τὴν ἄκριτη εἰσροὴ τοῦ δυτικοῦ πνεύματος καὶ ἀντέταξαν σ’ αὐτὰ τὴνἐπιστροφὴ καὶ τὸν ἀναβαπτισμὸ στὴν αὐθεντικὴ Ὀρθόδοξη παράδοση.
Κύρια γνωρίσματα τοῦ κολλυβαδικοῦ κινήματος ἦταν ἡ βίωση καὶ ἐκδήλωση μιᾶς βαθύτατης πνευματικότητας, ἡ οὐσιαστικὴ γνώση καὶ ἐμπειρία τῆς ἐκκλησιαστικῆς παράδοσης καὶ θεολογίας, ἡἀντίθεση στὸ μονόπλευρα ὀρθολογιστικὸ πνεῦμα τοῦ Διαφωτισμοῦ καὶ τοῦ ἄθεου ἠθικισμοῦ, ὁ τονισμὸς τῆς μεγάλης ἀξίας τῆς λατρευτικῆς ζωῆς καὶ τῆς μετοχῆς στὰ Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἰδίως τῆς Θείας Μεταλήψεως.
Οἱ Κολλυβάδες πατέρες ἀνέπτυξαν ἔντονη συγγραφικὴ καὶ ἐκδοτικὴ δραστηριότητα μὲ ἀνεκτίμητη προσφορὰ στὴν Ὀρθοδοξία καὶ τὸ Γένος. Παρατηρεῖται, ἔτσι, μία πληθωρικὴ ἐκδοτικὴ κίνηση ποὺ ἀφορᾶ κείμενα μεγάλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, τὰ ὁποῖα ἐπανεκδίδονται ἐκείνη τὴν περίοδο.
Στοὺς κυριότερους ἐκπροσώπους τοῦ κολλυβαδικοῦ κινήματος συγκαταλέγονται ὁ ἅγιος ΝικόδημοςἉγιορείτης, ὁ ἅγιος Μακάριος Νοταρᾶς, Ἐπίσκοπος Κορίνθου, ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Πάριος, ὁ ἱεροδιάκονος Νεόφυτος Καυσοκαλλυβίτης, ὁ Γέρων Ἱερόθεος, κ.ἄ., καὶ στοὺς νεώτερους χρόνους οἱ «ἅγιοι» τῶν ἑλληνικῶν γραμμάτων μας, οἱ πρωτοξάδελφοι Ἀλέξανδροι Παπαδιαμάντης καὶ Μωραϊτίδης καὶ ὁ λογοτέχνης, ἐραστὴς καὶἐκφραστὴς τῆς γνήσιας Βυζαντινὴς Ὀθρθόδοξης Παράδοσης, ὁ κὺρ Φώτης Κόντογλου.
. Ειδικά τη Χίο μας λαμπρύνουν ακτινοβόλοι κολλυβάδες πατέρες που μόνασαν στη θαυμάσια περιοχή του Αγίου Γεωργίου Ρεστά και της Μονής Πέτρου&Παύλου στις υπώρειες του Αίπους ,των οποίων τα ιερά λείψανα βρίσκονται αποθησαυρισμένα στην ενορία του Σωτήρος Χριστού Λιβαδίων πόλεως Χίου και στη Μονή Πέτρου&Παύλου και όλοι εμείς γινόμαστε αποδέκτες της ιαματικής επενέργειάς τους .Πρόκειται για τους οσίους Αθανάσιο τον Πάριο και Νικηφόρο το Χίο και τον Άγιο Μακάριο Κορίνθου ,τον Νοταρά . Ας μη λησμονήσουμε φυσικά και τον Όσιο Νήφωνα από τα Πατρικά που εντάσσεται στους Αγίους Κολλυβάδες .Ας επιχειρήσουμε λοιπόν να σκιαγραφήσουμε τις μορφές τους .
BIOΣ ΑΓΙΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ
Γεννήθηκε στην Κόρινθο το 1731. Καταγόταν από το επιφανές γένος των Νοταράδων. Νωρίς αγαπήθηκε από τους συμπατριώτες του και με κοινή φωνή κλήρος και λαός ζήτησαν και τοποθετήθηκε μητροπολίτης τους το 1765.
Η ποικίλη δράση του ως ποιμενάρχου του αποστολικού θρόνου της Κορίνθου υπήρξε υποδειγματική, φωτισμένη και ανακαινιστική. Από τα σπουδαιότερα έργα του είναι η διοργάνωση και αναμόρφωση του κλήρου και της παιδείας στην επαρχία του. Καθήρεσε τους ιερείς που ασχολούνταν με εξωεκκλησιαστικά πράγματα και απεμάκρυνε τους αγράμματους και πολύ ηλικιωμένους ιερείς. Δεν χειροτονούσε όσους δεν είχαν την κανονική ηλικία, τη μόρφωση και τη γνώση της εκκλησιαστικής τάξεως και ευσέβειας. Διοργάνωσε επίσης πολλά σχολεία.
 |
| Το ασκητήριο του Αγίου Μακαρίου στις υπώρειες του Αίπους |
H εικόνα του Αγίου Μακαρίου στο ασκητήριό του στις υπώρειες του Αίπους
Στην αυλή του Αγίου Μακαρίου Βροντάδου
Το εσωτερικό του προσκυνηματικού ναού του Αγ.Μακαρίου στο Βροντάδο
Ο ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΒΡΟΝΤΑΔΟΥ
Αναγκάσθηκε κατά τον Ρωσο-τουρκικό πόλεμο (1768) να εγκαταλείψει το ποίμνιο του και ν' αναχωρήσει για τη Ζάκυνθο. Από εκεί επισκέφθηκε και παρέμεινε στην Κεφαλλονιά, Ύδρα, Χίο και τέλος στον ποθητό του Άθωνα, στην περιοχή των Καρυών. Άδικα δεν του επέτρεψαν να επανέλθει ποτέ στον θρόνο του.
 |
| Το κωδωνοστάσιο του Αγ.Μακαρίου στο Βροντάδο
καλεί τους πιστούς σε κάθε λειτουργία .
Ο ναός λειτουργείται ανελλιπώς κάθε Σάββατο
από τους ιερείς των ενοριών του Βροντάδου
|
Οι έριδες που συνάντησε στο Άγιον Όρος, λόγω του κολλυβαδικού ζητήματος, τον απομάκρυναν από αυτό και τον έφεραν στη Χίο και κατόπιν στην Πάτμο, Ύδρα, Κόρινθο και Σμύρνη. Τέλος, εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Χίο, στις πλαγιές του όρους Αίπος, πλησίον του Βροντάδου, στο Κάθισμα του Αγίου Πέτρου.
Το αγίασμα του προσκυνηματικού ναού του Αγίου Μακαρίου ενώ επισκευάζεται
Το παλαιό κελλί του Αγίου Μακαρίου που οι μητροπολίτες της μητροπόλεώς μας χρησιμοποιούσαν ως κατοικία τους .
Αγωνίσθηκε πολυχρόνια με μακρές νηστείες, άμετρες γονυκλισίες, πυκνές αγρυπνίες και αρέμβαστες προσευχές. Αγάπησε τους συνανθρώπους του και πάσχισε για τη σωτηρία τους γράφοντας επιστολές, εκδίδοντας βιβλία, κηρύττοντας, εξομολογώντας κι ελεώντας. Με το χάρισμα της θαυματουργίας, που του δόθηκε από τον Θεό, η φιλεύσπλαχνη καρδιά του βοήθησε πολλούς ασθενείς ψυχικά και σωματικά.Τον επισκέπτονταν πολλοί από την Πελοπόννησο,Κωνσταντινούπολη,Μικρά Ασία,Κύπρο και απ'όλα τα νησιά για να εξομολογηθούν και να πάρουν συμβουλές.Τους δεχόταν όλους ανεξάρτητα από το θρήσκευμά τους και από τη φυλή τους.
Η ενορία του Αγ.Μάρκου όπως φαίνεται από τον Άγιο Μακάριο
Συνδέθηκε με φιλία με τους οσίους Νικόδημο τον Αγιορείτη και Αθανάσιο τον Πάριο και συνεργάσθηκε μαζί τους για την έκδοση πολλών ψυχωφελών έργων.Σημαντικά έργα του είναι η<<Φιλοκαλία>> και <<Ευεργετινός>>. Αναδείχθηκε και αυτός ηγετική μορφή του αναγεννητικού κινήματος των Κολλυβάδων. Ο όσιος Μακάριος συμπαραστάθηκε και στήριξε πολλούς νεομάρτυρες όπως τον Άγιο Πολύδωρο τον Κύπριο από την μονή του Σινά,τον Άγιο Θεόδωρο τον Βυζάντιο, τον Άγιο Μάρκο τον Σμυρναίο και τον Άγιο Δημήτριο τον Πελοποννήσιο. Αυτούς τους μάρτυρες τους έστειλε στον τόπο του μαρτυρίου τους με δικούς του ανθρώπους που τους συμπαραστέκονταν μέχρι το θάνατό τους.Μετά τον απαγχονισμό του Αγίου Πολυδώρου,ο Άγιος Μακάριος έστειλε στον πνευματικό του πατέρα Ραφαήλ επιστολή που τη συνόδευε υπόμνημα των αγώνων του Αγίου και κομμάτια από την αγιασμένη αγχόνη και το πουκάμισό του.
Ο ταπεινός τάφος του Αγίου Μακαρίου στον ομώνυμο ναό στο Βροντάδο
 |
| Ο τάφος του τελευταίου μητροπολίτη της Χίου ,κυρού Διονυσίου , που εποίμανε την επαρχία μας για 32 ολόκληρα χρόνια |
Εκοιμήθη ειρηνικά ο σεπτός αυτός ασκητής επίσκοπος στις 17/4/1805, υστέρα από οκτάμηνη βαρειά ασθένεια. Ετάφη στον περίβολο του ναού του Αγίου Πέτρου και από τότε ο λαός αφιέρωσε τον ναό στον άγιο Μακάριο. Μέρος των λειψάνων του υπάρχει στη Χίο και στην Ικαρία. Η ανακομιδή των τιμίων λειψάνων του έγινε το 1808. Τον ένθεο βίο του έγραψε ο πνευματικός του υιός όσιος Αθανάσιος ο Πάριος και την ακολουθία του ο συνέκδημός του και μαθητής του όσιος Νικηφόρος ο Χίος. Πολλοί αξιόλογοι μαθητές του εργάσθηκαν για την ανύψωση του πνευματικού επιπέδου του λαού. Πολλοί ασχολήθηκαν με τον βίο και το πλούσιο έργο του.
Η μνήμη του τιμάται στις 17 Απριλίου.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΩΝ ΟΣΙΩΝ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΤΟΥ ΧΙΟΥ
Ο ΟΣΙΟΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ Ο ΧΙΟΣ
Γεννήθηκε στα Καρδάμυλα το 1750 και το οικογενειακό του όνομα ήταν Γεώργος . Οι γονείς του τον έταξαν στην Παναγία Νεαμονήτισσα λόγω κάποιας αρρώστιας που τον ταλαιπώρησε .
Το δάσος στο Ρεστά δημιούργημα του Οσίου Νικηφόρου του Χίου ,
που ως επιτίμιο για τις αμαρτίες των πιστών επέβαλε τη φύτευση ανάλογου αριθμού δέντρων
Μαθήτευσε σε σπουδαίους δασκάλους όπως ο ονομαστός Γαβριήλ Αστρακάρης και ήταν συμμαθητής του Δωρόθεου του Πρώιου και συνάδελφος του Οσίου Αθανασίου του Παρίου στη Σχολή της Χίου . Επίσης συνδέθηκε πνευματικά με τον Αγιο Μακάριο το Νοταρά . Χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος και διορίσθηκε ιεροκήρυκας κηρύσσοντας το θείο λόγο στην πόλη και τα χωριά της Χίου.
Το 1802 διετέλεσε ηγούμενος της Νεάς Μονής και συγγραφέας της ιστορίας της και της ακολουθίας των κτητόρων της.Παραιτήθηκε όμως από την ηγουμενία σε μικρό χρονικό διάστημα , για να απομονωθει στο ησυχαστήριο του Ρεστά πλάι στον Αθανάσιο τον Πάριο.
 |
| Η εικόνα του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου του Τροπαιοφόρου στον Άγιο Γεώργιο Ρεστά |
Eικόνα του Οσίου Νικηφόρου του Χίου
Το 1819 εξέδωσε το ΝΕΟ ΛΕΙΜΩΝΑΡΙΟ βιβλίο με βίους Αγίων της Χίου που είχε ξεκινήσει ήδη ο Άγιος Μακάριος .
Στο Ρεστά έμεινε περίπου είκοσι χρόνια και μεταμόρφωσε τον άγονο τόπο σε ένα πανέμορφο πευκοδάσος όπως είχε κάνει και στη Νεά Μονή και στην πατρίδα του τα Καρδάμυλα . Μάλιστα είχε δημιουργήσει και ειδικό φυτώριο με πεύκα και ελαιόδεντρα στο Ρεστά και προέτρεπε τον κάθε πιστό να φυτεύει ως επιτίμιο για τα αμαρτήματά του ένα αριθμό δέντρων , ανάλογο με αυτά.
Αξιοσημείωτα τα πολλά θαύματά του.Σε περίοδο ανομβρίας με την θερμή ικεσία του έφερε βροχή ,ενώ με την ιαματική χάρη του θεράπευσε πολλούς ασθενείς.
Με τα χρήματα που μάζευε φρόντισε για την επισκευή του ναού και των κελλίων ,όμως την 1η ΜΑΪΟΥ του 1821 κοιμήθηκε στο σπίτι της αδελφής του Μουκελέμενας και η ανακομιδή των λειψάνων του έγινε το 1845 από το μητροπολίτη Σωφρόνιο.
Μαθητές του υπήρξαν οι νεομάρτυρες Δημήτριος ο Πελοποννήσιος,Μάρκος ο Νέος,Αγγελής ο Νέος και ο Αρχιδιάκονος συμπατριώτης μας,Μακάριος Γαρρής.
Με την πρωτοβουλία του Αείμνηστου γυμνασιάρχη Γεωργίου Ζολώτα η μνήμη του τιμάται την 1η ΜΑΙΟΥ ,ενώ o Πρωτοσύγκελος Κύριλλος Τρεχάκης εξέδωσε το βίο και την ακολουθία του το 1907 .
Η εικόνα των Αγίων κολλυβάδων της Χίου που φιλοτέχνησε
ο αείμνηστος αρχιμαδρίτης Ι.Στρογγυλός
Ο Όσιος Αθανάσιος ο Πάριος Σχολάρχης και ιδρυτής της σχολής της Χίου
ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΡΙΟΥ
Το 1722 είναι ο πιθανός χρόνος γέννησης του στο χωριό Κόστος της Πάρου όπου έχει κτιστεί περικαλλέστατος ναός . Είχε το οικογενειακό όνομα Τούλλιος . Επισκέφθηκε πάρα πολλές περιοχές δείγμα της μεγάλης φήμης που είχε .
Δέκα χρόνια έμεινε στη Σμύρνη και φοίτησε στην περίφημη Ευαγγελική Σχολή της ενώ αργότερα πήγε στην Αθωνιάδα Σχολή με διευθυντή τον Νεόφυτο Καυσοκαλυβίτη και τον Ευγένιο Βούλγαρη ,από τον οποίο χειροτονήθηκε διάκονος . Βρέθηκε και στο Μεσολόγγι και δίδαξε στην Παλαμαία σχολή.Στο Άγιον Όρος το 1771 ανέλαβε επί έξι χρόνια τη διεύθυνση της Αθωνιάδας Σχολής.Εκεί γνωρίστηκε με τον Άγιο Μακάριο το Νοταρά που τον χειροτόνησε πρεσβύτερο και τον Άγιο Νικόδημο και συνέστησαν το κίνημα των κολλυβάδων που υποστήριζαν ότι τα μνημόσυνα πρέπει να γίνονται το Σάββατο και όχι την Κυριακή.
Κλήθηκε να διδάξει και στην Κων/πολη και να γίνει μητροπολίτης,αλλά δεν το αποδέχθηκε από ταπεινότητα.Κατά την επιστροφή του στην Πάρο το 1786 εξαιτίας του Ρωσοτουρκικού πολέμου αναγκάστηκε να σταματήσει στη Χίο μας για να συμβάλλει αποφασιστικά στην πνευματική της εξέλιξη και πορεία. 
Εκείνος ανέλαβε τη διεύθυνση των δημόσιων σχολείων της Χίου ίδρυσε το 1792 την περίφημη ΣΧΟΛΗ ΤΗΣ ΧΙΟΥ Καθιέρωσε ως σχολική γιορτή την ημέρα μνήμης των Τριών Ιεραρχών.Γι'αυτό και η φωτογραφία του κοσμεί το ιστορικό 1ο Γυμνάσιο της Χίου.
Έγραψε πάρα πολλά αξιόλογα έργα και αποσύρθηκε το 1812 στο ησυχαστήριο του Ρεστά,όπου στις 24 Ιουνίου 1813 κοιμήθηκε και τάφηκε στον περίβολο του Ναού,όπου αργότερα τοποθετήθηκε και ο Άγιος Νικηφόρος.
Στην αυλή του Αγίου Γεωργίου Ρεστά
Εξωτερική άποψη του πευκόκλειστου ναού του Αγίου Γεωργίου Ρεστά
Ο εσωτερικός διάκοσμος του Ι.Ν.Αγίου Γεωργίου του Ρεστά
Ο σεμνός τάφος του Οσίου Αθανασίου του Παρίου
Ο τάφος του αείμνηστου ιστορικού Γ.Ζολώτα
Παρόλο που κατηγορήθηκε για την αντιπαράθεσή του με τον Αδαμάντιο Κοραή ο ιστορικός Ζολώτας βεβαιώνει ότι ο ίδιος τον χαρακτηρίζει άριστο φιλόλογο και μόνο άξιο να ονομάζεται Πλούταρχος ή Διονύσιος Λογγίνος , που οι παλιοί αποκαλούσαν Ζωντανή Βιβλιοθήκη.Μάλιστα,αναφέρεται ότι ο Αδαμάντιος Κοραής σπούδασε με την χρηματική συνεισφορά του Οσίου Αθανασίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μοίραζε τα πάντα στους φτωχούς και θεωρούσε αμαρτία να τον βρει ο νέος χρόνος με χρήματα από τον προηγούμενο.Η μοναδική του περιουσία ήταν μια ενδυμασία,ένα λυχνάρι,και το μελανοδοχείο του.
Στις 9 Ιανουαρίου του 1995 αγιοποιήθηκε με την υπαριθμόν 14η Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη που το ίδιο έτος ο αείμνηστος μητροπολίτης μας κυρός Διονύσιος ανέγνωσε την Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη της αγιοκατάταξης του πάνω από τον τάφο του .
Τα ηγιασμένα λείψανα των Οσίων Αθανασίου του Παρίου και Νικηφόρου του Χίου σεμνύνουν τον Ι.Ν.Μεταμορφώσεως Χριστού Λιβαδίων Χίου
Η ενορία Μεταμορφώσεως Χριστού Λιβαδίων Χίου ,στην οποία ανήκει σήμερα ο Ι.Ν.Αγίου Γεωργίου Ρεστά
Στις 24 Ιουνίου 2001 το αριστερό παράβημα του ενοριακού Ναού του Σωτήρος Χριστού των Λιβαδίων πόλεως Χίου αφιερώθηκε στον Άγιο Αθανάσιο για να προστατεύει όλη την ενορία και να αποτελεί πρότυπο για τη νεότητά μας.
Το προσκυνητάρι του Οσίου Αθανασίου του Παρίου
Βιογραφία του Οσίου Νήφωνος του Χίου
Γεννήθηκε το 1736 στο χωριό Πατρικά της νότιας Χίου και έχασε τους γονείς του από επιδημία πανώλους και μάλιστα σε ηλικία, κατά την οποία ο κατά κόσμον Νικόλαος ήταν ακόμη νήπιο. Την ανατροφή του ανέλαβε μια θεία του και όταν έγινε πλέον έφηβος, φεύγει για την Κωνσταντινούπολη, όπου ασχολείται με το εμπόριο. Παράλληλα αναπτύσσει βαθιά φιλία με έναν συμπατριώτη του έμπορο. Όμως το απροσδόκητο και συνταρακτικό γεγονός της δολοφονίας του φίλου του από κάποιον γενίτσαρο,γεμίζει την ψυχή του με θλίψη και απόγνωση. Το θλιβερό αυτό γεγονός τον αναγκάζει να εγκαταλείψει την Κωνσταντινούπολη και να αναχωρήσει για το Άγιο Όρος.
Πρώτος σταθμός ήταν η Μονή της Μεγίστης Λαύρας, αλλά μετά από σύντομο χρονικό διάστημα ανεχώρησε για τη Σκήτη του Παντοκράτορος, τη σημερινή Καψάλα, όπου εκάρη μοναχός με το όνομα Νήφων. Παρόλο που ποτέ δεν φοίτησε σε σχολείο, κατανοούσε την Αγία Γραφή και τα συγγράμματα των Μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, ενώ έτρεφε ιδιαίτερη ευλάβεια προς το πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου. Σύμφωνα με τον κορυφαίο διηγηματογράφο Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη ο Όσιος Νήφων ασκήτεψε μαζί και με άλλους ενάρετους μοναχούς στην ερημική σκήτη του Αγίου Βασιλείου ψηλά στον Άθωνα. Όμως εξαιτίας της ταραχώδους περιόδου του πνευματικού κινήματος των Κολλυβάδων ο ενάρετος Νήφων, ο οποίος είχε ήδη χειροτονηθεί ιερέας, συνταράσσεται από την όξυνση των προβλημάτων, που είχαν προκύψει και οδήγησαν σε θλιβερά επεισόδια.
Μάλιστα το 1772 οι κολλυβάδες συνέταξαν αναφορά προς την Ιερά Σύνοδο του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, την οποία μαζί και με την ομολογία πίστεως απέστειλαν στην Κωνσταντινούπολη με τον μοναχό Νήφωνα. Ο Πατριάρχης Θεοδόσιος Β΄ εξέδωσε συνοδική απόφαση, με την οποία δικαίωνε και τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές. Τότε ο Νήφων επέστρεψε στο Άγιο Όρος χωρίς να παραλάβει την πατριαρχική απόφαση. Βλέποντας τη θλιβερή αυτή κατάσταση αποφασίζει να εγκαταλείψει το Άγιο Όρος, στο οποίο γνώρισε μεταξύ άλλων και τον Άγιο Αθανάσιο τον Πάριο (1721 -1813).
Έτσι ο Νήφων αναγκάζεται να καταφύγει σε διάφορα νησιά του Αιγαίου. Πρώτος σταθμός ήταν η Χίος, η πατρίδα του, αλλά μετά από μία σύντομη παραμονή μεταβαίνει μαζί με τη συνοδεία του στη Σάμο, όπου για λίγους μήνες εγκαταβιώνουν στο παλαιό μοναστηράκι της Αγίας Κυριακής κοντά στην κωμόπολη του Μαραθοκάμπου. Από τη Σάμο ο Όσιος Νήφων μαζί με τους ιερομονάχους Γρηγόριο τον Νισύριο, Αθανάσιο τον εξ Αρμενίας και Αρσένιο τον Μωραΐτη φτάνουν στη Νάξο, όπου σύμφωνα με την παράδοση διέμειναν στο ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας Φανερωμένης. Στη Νάξο γνωρίστηκαν με τον Νικόλαο Καλιβούρτζη, τον μετέπειτα διαπρεπή φιλοκαλικό πατέρα και φωτεινό διδάσκαλο της Ρωμιοσύνης, Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη (1749-1809), ο οποίος χάρη σ’ αυτούς αποφάσισε να ακολουθήσει τον μοναχικό βίο στο Άγιο Όρος. Μετά τη Νάξο μεταβαίνουν στην Πάτμο, όπου εκεί γνωρίστηκαν με τον Άγιο Μακάριο Νοταρά (1731-1805).
Στη συνέχεια ο Όσιος Νήφων μαζί με τον Γρηγόριο τον Νισύριο επισκέπτεται τους Λειψούς, όπου στην ερημική τοποθεσία Ρωμάνι έκτισε το εκκλησάκι–ησυχαστήριο του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου από μεγάλη ευλάβεια προς το πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου. Στους Λειψούς ο Όσιος Νήφων έμεινε λίγους μήνες, αφού οι πειρατικές επιδρομές τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει το νησί και να μεταβεί στους Φούρνους περί το 1775. Το ίδιο έτος ξεκίνησε και η ανέγερση της ιεράς μονής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στην τοποθεσία Λευκάδα και σε μικρή απόσταση από τον Άγιο Κήρυκο, την πρωτεύουσα της Ικαρίας. Μάλιστα στο υπέρθυρο της εξωτερικής πύλης του καθολικού της μονής μαρτυρείται το έτος ανεγέρσεως: «Εκτίσθη η παρούσα ιερά Μονή υπό του πανοσιωτάτου ιερομονάχου Νήφωνος, 1775». Σημαντική ήταν και η συμβολή του Αγίου Μακαρίου του Νοταρά, ο οποίος επισκέφθηκε το μοναστήρι της Ικαρίας και έμεινε μαζί του για αρκετό χρονικό διάστημα. Αψευδείς μαρτυρίες της ευεργετικής παρουσίας του Αγίου Μακαρίου στο μοναστήρι είναι τα σωζόμενα ερείπια από το κελλί, στο οποίο διέμενε, καθώς και το ανεγερθέν παρεκκλήσιο επ’ ονόματι του Αγίου Μακαρίου μετά την οσιακή του κοίμηση στη Χίο, στις 17 Απριλίου 1805.
Το 1794 φτάνουν στη Σκιάθο για να ανεγείρουν ιερά μονή επ’ ονόματι του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Η ανέγερση της μονής άρχισε το 1794 και τον Σεπτέμβριο του 1797 η μονή κατέστη πατριαρχικό σταυροπήγιο. Το 1798 ο παπά-Γρηγόρης Χατζησταμάτης έγινε ο νόμιμος κληρονόμος της οικογενειακής περιουσίας, την οποία και δώρισε στο μοναστήρι, το οποίο στη συνέχεια αναδείχθηκε ως το πνευματικό κέντρο και καταφύγιο για τους κατοίκους της Σκιάθου κατά τη σκοτεινή περίοδο της Τουρκοκρατίας. Μάλιστα τον Σεπτέμβριο του 1807 έφτασαν εκεί καταδιωκόμενοι από τους Τούρκους 1.400 κλεφταρματολοί από όλη την Ελλάδα. Στη μεγάλη αυτή σύναξη των καπεταναίων και αγωνιστών ο Γέροντας Νήφων ευλόγησε την πρώτη ελληνική σημαία, η οποία στην Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου το 1823 ορίστηκε ως ο επίσημος τύπος της σημαίας του έθνους μας.
Στις 28 Δεκεμβρίου 1809 ο Όσιος Νήφων εγκατέλειψε την επίγεια ζωή λαμβάνοντας τον στέφανο της δόξης από τον Δωρεοδότη Κύριο.
Ενταφιάστηκε στο κοιμητήριο της μονής του Ευαγγελισμού της Σκιάθου και όλοι έγιναν μάρτυρες του πρώτου θαύματος: ένας μοναχός, ο οποίος για πολλά χρόνια ήταν παράλυτος, θεραπεύτηκε, αφού ασπάσθηκε με ευλάβεια το τίμιο σκήνωμα του μακαριστού Γέροντος. Το 1812 πραγματοποιήθηκε η ανακομιδή των ιερών λειψάνων του Οσίου, τα οποία εξέπεμψαν άρρητη ευωδία, γεγονός που αποτέλεσε ένδειξη και πιστοποίηση της αγιότητος και θαυματουργικότητός του. Μάλιστα μέχρι το 1876 ο Αλέξανδρος Μωραϊτίδης βεβαιώνει, ότι η τιμία κάρα του Οσίου Νήφωνος φυλασσόταν στο μοναστήρι
Η ΟΜΑΔΑ του ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΑΣ
Αναστασιάδη Ελ. , Βενέτης Μ. ,Γαρής Άγγ.
Γιαλούρης Ι. , Ζαννίκος Ι. , Ζάτσε Γ. , Κοντογιάννη Κ. ,
Κούνουκλος Αντ. , Κούτικας Π. , Λιος Στ.,
Μαμουνή Δ. , Μαρή Μ. , Μυλωνάς Ν. Ξενάκη Άν. Στεφανιά Αθ. ,
Παπαμιχαλάκης Ν. , Ρε Σ. , Σελάλα Μ. Χότζας Δ. ,
Χούλη Κ. , Ψούνη Κ.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ : Ρωξάνα Μ. Στακιά Β. Φλάμος Ν.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Ανδρεάδη Ι. Η ιστορία της εν Χίω ορθοδόξου εκκλησίας ,Αθήνα 1940
- ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ζ. ΣΟΦΙΑΝΟΣ (+), «ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ – Σταθερὴ πορεία καὶἀγῶνες αἰώνων», σελ. 32-34, ἔκδ. Ἱ. Μ. Μεγάλου Μετεώρου, 2007
- Στεφάνου Χαλκιά Πόπης Τα μοναστήρια της Χίου , Αθήνα 2003
- Φλάμου Νικολάου , Ι.Ν.Μεταμορφώσεως Σωτήρος Χριστού Λιβαδίων Χίου , Χίος 1999
4 . Χαροκόπου Αντωνίου Ν., Ο Άγιος Μακάριος ο Νοταράς Μητροπολίτης
Κορίνθου (1731 – 1805), Εκδοτικός Οίκος Αστήρ, Αθήναι 2001
ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ: www.saint.gr ,www.syndesmosklirikonchiou.blogspot.com
