Στις 27 Σεπτέμβρη συμπληρώθηκαν 73 χρόνια από την ίδρυση του
ΕΑΜ που συσπείρωσε τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού στον αγώνα
ενάντια στη φασιστική Γερμανία και Ιταλία.
Αν και βαριά πληγωμένο από τις διώξεις, κυνηγητά και τις
εξορίες το ΚΚΕ από τη Μεταξική δικτατορία με το γράμμα του γραμματέα της Κ.Ε.
Νίκου Ζαχαριάδη. βρήκε τη δύναμη να
σαλπίσει προσκλητήριο λαϊκής αντίστασης και να πάρει σάρκα και οστά ο αγώνας
του λαού μας.
Αποδείχτηκε περίτρανα ότι κανένας λαός δεν μπορεί να
εμπιστευτεί την υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας της πατρίδας του στα
αστικά κόμματα και την τάξη τους, είτε είναι κοινοβουλευτικά, είτε με μορφή
δικτατορίας. Όπως ήταν οι αστικές
δυνάμεις που στήριξαν αρχικά το δικτάτορα
Μεταξά και στη συνέχεια σκόρπισαν είτε να σώσουν το τομάρι τους
μπαίνοντας στην υπηρεσία των Γερμανών και να καλλιεργήσουν τη μοιρολατρία και
την υποταγή, είτε φεύγοντας στο Κάιρο μακριά από το λαό και τα προβλήματά του.
Δίχως την ύπαρξη του ΕΑΜ θα ήταν αδύνατη η νίκη του εθνικού απελευθερωτικού αγώνα
και κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι ραχοκοκαλιά και αιμοδότης του ήταν το
ΚΚΕ.
Στις 16 Φλεβάρη του 1942 δημιουργήθηκε το ένοπλο τμήμα του
ΕΑΜ, ο θρυλικός ΕΛΑΣ με στρατιωτικό διοικητή τον Στέφανο Σαράφη και καπετάνιο τον Άρη Βελουχιώτη.
Στις 23 Φλεβάρη του 1943 ιδρύθηκε η ΕΠΟΝ που οργάνωσε τη
συντριπτική πλειοψηφία νεολαίας.
Ταυτόχρονα συγκροτήθηκε και η ΟΠΛΑ, οργάνωση για την
προστασία του Λαϊκού Αγώνα φρουρός των λαϊκών αγωνιστών από τους δοσίλογους και
τους συνεργάτες των γερμανοφασιστών των πρόγονων των σημερινών Χρυσαυγιτών, που
σήκωσαν κεφάλι, αφού η καπιταλιστική κρίση ξαναζέστανε το αυγό του φιδιού.
Κοντά στον ΕΛΑΣ ήταν κι ο ΕΛΑΝ με πάνω από 100 σκάφη σ’ όλη
την Ελλάδα και 1200 μαχητές ναύτες και
αξιωματικούς, που όργωσαν τα πελάγη από το Αιγαίο μέχρι το Κρητικό και το
Ιόνιο.
Το ΕΑΜ έσωσε το λαό από τη πείνα. Δημιούργησε φύτρες λαϊκής
εξουσίας και πολιτιστικής δημιουργίας.
Το Μάρτη του 1944 δημιούργησε την ΠΕΕΑ - Πολιτική Επιτροπή
Εθνικής Απελευθέρωσης – στις Κορυσχάδες της Ευρυτανίας, που ήταν το κεντρικό
όργανο διοίκησης των απελευθερωμένων περιοχών.
Στην κατοχή έγιναν εκλογές για το Εθνικό Συμβούλιο και
ψήφισαν για πρώτη φορά στην Ελληνική ιστορία οι γυναίκες και οι νέοι από 18
χρονών, όταν για το αστικό κοινοβούλιο ψήφισαν το 1951.
Χάρις στο ΕΑΜ δεν στάλθηκε ούτε ένας εργάτης από την Ελλάδα
να δουλέψει στα Γερμανικά εργοστάσια του Χίτλερ, με εξαίρεση όσοι συνελήφθηκαν
όμηροι.
Ο ΕΛΑΣ προξένησε τεράστιες απώλειες στα κατοχικά στρατεύματα
καθήλωσε 8-12 μεραρχίες γερμανών που είχαν 30.000 νεκρούς και 6.500
αιχμαλώτους. Μεγάλες καταστροφές προξένησε με σαμποτάζ, σε υποδομές, εξοπλισμό,
γέφυρες, στρατιωτικά φυλάκια, σιδηροδρομικές γραμμές κ.α.
Την άνοιξη του 1944 είχε ήδη απελευθερώσει τα 2/3 της χώρας.
Κι όμως η εθνικοαπελευθερωτική νίκη του ΕΑΜ- ΕΛΑΣ δεν
ολοκληρώθηκε, παρά τις θυσίες και τις προσδοκίες του λαού, ύστερα από την
απροκάλυπτη επέμβαση των Εγγλέζων και αμερικάνων ιμπεριαλιστών.
Ο ηρωικός αγώνας του ΕΑΜ- ΕΛΑΣ του λαού της Αθήνας το
Δεκέμβρη του 1944 και η εποποιία του Δ.Σ.Ε. αποτελούν κορυφαίες στιγμές της
ταξικής ένοπλης πάλης της χώρας που σφράγισε τη νεότερη ιστορία της.
Και η Χίος είχε τη δική της συμβολή στον
εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του ΕΑΜ στην πατρίδα μας. Αφού στήθηκε η
αντιστασιακή οργάνωση του ΕΑΜ, στις 6 Αυγούστου 1944, ημέρα του Χριστού,
πραγματοποιήθηκε σ’ αυτό εδώ το μέρος η Χιώτικη παναεαμική σύσκεψη στον Άη
Γιώργη του Πιτά (Μελαχρινό). Συμμετείχαν περίπου 100 αντιπρόσωποι απ’ όλη τη
Χίο και είχαν προσκληθεί και προσωπικότητες έξω από το ΕΑΜ, όπως ο δικηγόρος Κίμων
Πυργάρης και ο Λ. Καλούδης, όπως αναφέρεται στο φύλλο αριθμό 12 του παράνομου
τότε Πρωτοπόρου. Ο οποίος από τότε
έδειξε το πραγματικό του αντιεαμικό πρόσωπό και ήταν εναντίον των ένοπλων
ομάδων, τις οποίες χαρακτήρισε στοιχεία ανωμαλίας και άδικης αιματοχυσίας. Παράλληλα κατηγόρησε για
καιροσκοπισμό τον εαμικό Μητροπολίτη Ιωακείμ Στρουμπή. Βέβαια πήρε τις
αποστομωτικές απαντήσεις από τους εκπροσώπους του ΕΑΜ Καναβούτση, Χαρτουλάρη,
Θεοδόση Κοκκαλιάδη και Σιδερή Κουβελά.
Στη παγχιακή συνδιάσκεψη συμμετείχε και ο Ιάσων Καλαμπόκας.
Όλοι αυτοί είχαν το βλέμμα τους στραμμένο στη μετά την απελευθέρωση εποχή και
προσπαθούσαν να απαντήσουν στο ερώτημα ποιος θα αναλάμβανε τη εξουσία. Και
φυσικά ο Πυργάρης έφτιαξε την ΕΟΧ που
έβαλε τη σφραγίδα της στη διαμόρφωση του κλίματος βίας και τρομοκρατίας στο
νησί. Υποστηριζόμενος τη περίοδο αυτή από το νομάρχη Σβώκος και τον αστυνομικό
διευθυντή Παντελίδη. Έγινε λογοδοσία της δράσης του ΕΑΜ και πάρθηκαν αποφάσεις
όσον αφορά την τροφοδοσία, τον επισιτισμό, τη σχέση με το στρατηγείο Μ.
Ανατολής, το ρόλο των γερμανικών δυνάμεων
της κατοχής κατά την αποχώρησή τους και το μέλλον των δοσίλογων, τη
δράση του ΕΛΑΝ και έγινε ψηφοφορία των πεπραγμένων με την εκλογή Διοικητή.
Σύμφωνα με
δημοσιεύματα η νέα εκλεγμένη Ν.Ε. του
ΕΑΜ διευρυμένη απαρτίζουν τα εξής μέλη: Α. Λοΐζος, Ι. Καλούδης, Μαράσογλου, Δ.
Ευαγγελινός, Θ. Κοκαλιάδης, Λ. Κατσογιάννης, Α. Γλύκας, Α. Αμύγδαλος.
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη δράση του ΕΑΜ στη Χίο.
Ένοπλη, στη θάλασσα, στον επισιτισμό, στη διαφυγή, στη μετάδοση πληροφοριών,
στα σαμποτάζ, μόνο οι δοσίλογοι, οι ριψάσπιδες και οι συνεργάτες των Γερμανών
τη συκοφάντησαν. Δεν είναι τυχαίο ότι το τελευταίο τετράμηνο μέχρι της
10/09/1944 τα γερμανικά στρατεύματα της κατοχής είχαν περιορίσει τη δράση τους μόνο
στο Τρίγωνο που ήταν όλες οι δυνάμεις τους. Το ΕΑΜ – ΕΛΛΑΣ αποτελεί το
μεγαλύτερο κατορθώμα του λαϊκού- εργατικού κινήματος με την παρακαταθήκη του
Δ.Σ.Ε. Όσο κι αν προσπαθούν οι σημερινοί κυβερνήτες να το θάψουν, να το
εξαφανίσουν από τα βιβλία ιστορίας, το ΚΚΕ και την ιστορική μνήμη δεν θα το
κατορθώσουν.
Έχουμε πλέον βγάλει τα χρήσιμα συμπεράσματα από τις
εποποιίες και τα λάθη του εργατικού κινήματος, από τις πρωτόγνωρες κατακτήσεις
του σοσιαλισμού, γιατί αυτό πρέσβευε το ΕΑΜ και τα οράματά του. Τα διδάγματα
του σήμερα μας ανοίγουν το δρόμο του αύριο.
Της λαϊκής κοινωνικής
συμμαχίας και αντεπίθεσης για τη λαϊκή εξουσία, αποδέσμευση από την Ε.Ε.. Η
ολομέτωπη επίθεση του κεφαλαίου σε συνθήκες ειρηνικής διαχείρισης του
καπιταλισμού οδηγεί στη φτώχεια, την ανεργία, τους πολέμους, το ξαναμοίρασμα
των αγορών.
Οι θυσίες του λαού στον αγώνα ενάντια στα μονοπώλια, το
καπιταλισμό θα οδηγήσουν σε μια νέα οργάνωση της κοινωνίας, το Σοσιαλισμό.