--της Μαρίας Χρονοπούλου---
Πριν τρεις αιώνες, την ανθρωπότητα την μάστιζαν τρομερές επιδημίες, γνωστότερες με τον όρο «λοιμός». Μια από τις αρρώστιες της εποχής, που είχε προκαλέσει χιλιάδες θανάτους ήταν και η ευλογιά. Το 1713 η Βασιλική Εταιρία του Λονδίνου, έκανε ανακοίνωση για την ανακάλυψη μιας μεθόδου ανοσοποίησης κατά της ευλογιάς.
Τη μέθοδο ανακάλυψε ο Χιώτης γιατρός Εμμανουήλ Τιμόνης (1669-1720), καθηγητής του Πανεπιστημίου Παδούης Ιταλίας. Μετά απ` αυτό ανακηρύχθηκε και Διδάκτωρ της Ιατρικής και της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Ο Εμμανουήλ Τιμόνης ασκούσε την ιατρική στην Κωνσταντινούπολη και ήταν αρχίατρος του Σουλτάνου. Δυο χρόνια αργότερα ένας άλλος Έλληνας ιατρός ο Ιάκωβος Πυλαρινός από την Κεφαλονιά, έκανε μια παρόμοια ανακάλυψη. Ο ίδιος ήταν αρχίατρος του Μεγάλου Πέτρου του τσάρου της Ρωσίας. Η πρωτοκαθεδρία όμως, ανήκει δικαιωματικά στον Τιμόνη.
Ο Εμμανουήλ Τιμόνης ήταν γόνος της Χιώτικης οικογένειας των Τιμόνηδων, που είχε και ιδιόκτητο ναό στη συνοικία του Παλαιοκάστρου, την Αγία Άννα των Τιμόνηδων. Η μέθοδος του ευλογιασμού που εφάρμοσε ως μέτρο για την πρόληψη της ευλογιάς, βρήκε ένθερμο οπαδό την λαίδη Μαίρη Ουώρτλυ Μοντάγκιου σύζυγο του πρεσβευτή στην Υψηλή Πύλη, που εμβολίασε και τα παιδιά της με τη μέθοδο που πρότεινε ο Τιμόνης. Η ίδια έπεισε τον κλινικό γιατρό του Λονδίνου Richard Mead (1673-1754), να διαδώσει την μέθοδο πανευρωπαϊκά.
Η ανακάλυψη του εμβολίου του δαμαλισμού από τον Edward Jenner (1749-1823), πήρε πολλά στοιχεία από την μέθοδο του ευλογιασμού.
Ο ευλογιασμός που εισήγαγαν οι δυο Έλληνες, ήταν μια μέθοδος εμπειρικής ιατρικής, που ήταν διαδεδομένη στην περιοχή της Κωνσταντινούπολης.
Σύμφωνα μ` αυτήν, έπαιρναν πύο από τις φλύκταινες που σχηματιζόταν στην επιφάνεια του δέρματος των πασχόντων από ευλογιά, όταν τα άτομα αυτά βρισκόταν στο στάδιο της αναρρώσεως ώστε να εξασθενήσει ο ιός και εμβολίαζαν με τσιμπήματα ή εντομές στο δέρμα υγιών ατόμων και κυρίως των παιδιών. Μ` αυτόν τον τρόπο εξασφάλιζαν ανοσία στους περισσότερους εμβολιασθέντες, η οποία διαρκούσε εφ` όρου ζωής, αν ο εμβολιασμός ήταν επιτυχής. Η ανακοίνωση του Τιμόνη για τον ευλογιασμό έγινε στην συνεδρία της 27ης Μαίου 1714 της Royal Society. Η δημοσίευση της εργασίας στο επιστημονικό περιοδικό της Βασιλικής Εταιρίας έγινε τον Δεκέμβριο του 1713. Στην εργασία του ο Τιμόνης περιγράφει τον τρόπο συλλογής του πύου από τους πάσχοντες τη δωδέκατη ή δέκατη τρίτη μέρα από την αρχή της νοσήσεώς τους και τον εμβολιασμό στα υγιή άτομα. Εκθέτει επίσης τους πειραματισμούς του και τα αποτελέσματά τους θετικά ή αρνητικά και διερευνά τα αίτια της αποτυχίας ορισμένων εμβολιασμών. Τέλος εκθέτει την κατά τη γνώμη του ερμηνεία του φαινομένου.
Η καθοριστική συμβολή του ιατροφιλοσόφου Εμμανουήλ Τιμόνη με την ανακάλυψή του, άνοιξαν τον δρόμο στον Edward Jenner για να επιτύχει την ανακάλυψη του εμβολίου του δαμαλισμού. Απ` αυτές τις ανακαλύψεις επωφελήθηκε όλη η ανθρωπότητα.
