Την εποχή της κρίσης χρειάζεται ενδυνάμωση, όχι διάλυση της κοινωνικής πολιτικής
Συνάντηση του Ν. Χρυσόγελου με το σύλλογο εργαζομένων στον ΟΕΚ
Τις συνέπειες της κατάργησης των Οργανισμών Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ) και Εργατικής Εστίας (ΟΕΕ) αλλά και τη διαμόρφωση μιας εναλλακτικής πρότασης για αποτελεσματική παροχή των προσφερόμενων κοινωνικών υπηρεσιών, συνέχιση της απασχόλησης των εργαζομένων καθώς και επίτευξη των στόχων για εξοικονόμηση ενέργειας κι οικολογικής – αντισεισμικής αναβάθμισης γειτονιών και κτιρίων, μέσω αυτοδιοικούμενου οργανισμού, συζήτησε ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων με τον Ηλία Αθανασίου και Όλγα Πολυχρονιάδου, πρόεδρο και μέλος της διοίκησης του συλλόγου εργαζομένων καθώς και άλλους εργαζόμενους στον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας, σε συνάντηση στα γραφεία του Συλλόγου, το Σάββατο 16 Μαρτίου.
Στη συζήτηση υπήρξε συμφωνία στις εκτιμήσεις ότι όσα γίνονται σήμερα δεν σχετίζονται με αντιμετώπιση των δημοσιονομικών προβλημάτων της χώρας ούτε έχουν σχέση με μια μεταρρύθμιση της κοινωνικής πολιτικής, ώστε να γίνει πιο αποτελεσματική για αυτούς που την έχουν ανάγκη, αλλά οδηγούν σε κατάργηση κρίσιμων κοινωνικών υπηρεσιών. Μαζί με τους δυο οργανισμούς καταργείται και η πολιτική για την κοινωνική κατοικία, με δεδομένο ότι:
· Ενώ οι παροχές τόσο του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας όσο της Εργατικής Εστίας βασίζονταν αποκλειστικά σε εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών και όχι σε κρατικές ενισχύσεις, μαζί με τους δυο οργανισμούς φαίνεται να καταργείται και η πολιτική για την κοινωνική κατοικία, παρά το γεγονός ότι αν και καταργήθηκαν οι εισφορές των εργοδοτών (25%), αυτές των εργαζομένων (75%) παραμένουν. Έτσι από 697.500.000 € που ήταν το σύνολο των παροχών του ΟΕΚ το 2008 (επιδότηση ενοικίου, στέγαση κα), ποσό ίσο περίπου με τις εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών (περίπου 55 εκατομμύρια Ευρώ το μήνα), αυτές το 2011 μειώθηκαν σε 285.800.000 € και θα μηδενιστούν το 2020.
· Το ΙΚΑ δεν απέδιδε πλήρως τις εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών στον ΟΕΚ και στην Εργατική Εστία (από τα 55.000.000 ευρώ/μήνα, απέδιδε συνήθως 30-35.000.000/μήνα), με αποτέλεσμα σήμερα το χρέος του ΙΚΑ προς τον ΟΕΚ να ανέρχεται σε 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ, και στην Εργατική Εστία 1 δις.
· Ενώ η ακίνητη περιουσία του ΟΕΚ εκτιμάται σε πάνω από 15 δισεκατομμύρια ευρώ, δεν έχει υπάρξει ενημέρωση για το τι θα γίνει αυτή η περιουσία.
· Σε μια εποχή κρίσης που οδηγεί σε υψηλά επίπεδα ανεργίας, σε αύξηση των αστέγων και των κοινωνικών προβλημάτων, η πλήρης κατάργηση της πολιτικής κοινωνικής κατοικίας (στέγαση ή/και επιδότηση ενοικίων) θα είναι καταστροφική. Η επιδότηση ενοικίου αλλά και η στεγαστική πολιτική με κοινωνικά κριτήρια αποτελεί, όμως, ένα ουσιαστικό εργαλείο στοιχειώδους εξισορρόπησης της βίαιης απώλειας εισοδημάτων για σημαντικές κατηγορίες πολιτών. Η κατάργησή του θα αυξήσει κατακόρυφα τον αριθμό αστέγων.
Οι συμμετέχοντες στη συζήτηση εκπρόσωποι των εργαζομένων και ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων Νίκος Χρυσόγελος συμφώνησαν στην ανάγκη να παρουσιαστεί σύντομα ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τον ρόλο που θα μπορούσε να παίξει ένας αυτοδιοικούμενος οργανισμός - συνέχεια του ΟΕΚ που θα διασφαλίζει συνέχεια στην απασχόληση των εργαζομένων αλλά και θα επιτυγχάνει κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς στόχους. Ο Νίκος Χρυσόγελος υποσχέθηκε να συμβάλλει σε μια τέτοια προοπτική. Με δεδομένη την τεχνογνωσία και την εμπειρία των εργαζομένων αυτός ο αυτοδιοικούμενος οργανισμός θα μπορούσε να:
- συνδυάζει στόχους κοινωνικής συνοχής και κοινωνικής κατοικίας με αυτούς για οικολογική-αισθητική αναβάθμιση των γειτονιών,
- στηρίζει μέσα από προγράμματα κοινωνικής κατοικίας όχι μόνο τους σημερινούς δικαιούχους αλλά και ανέργους και κοινωνικά αποκλεισμένα άτομα,
- συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων εξοικονόμησης ενέργειας και αναβάθμισης της ενεργειακής αποτελεσματικότητας των κτιρίων, ιδιαίτερα σε υποβαθμισμένες γειτονιές,
- αξιοποιεί την υπάρχουσα τεχνογνωσία και εμπειρία του προσωπικού του ΟΕΚ για να βοηθήσει τις περιφέρειες να χαράξουν συνεκτικές πολιτικές στα θέματα της στέγασης, της κοινωνικής συνοχής και της επίτευξης ενεργειακών στόχων αλλά και τους δήμους για να ανταποκριθούν στο ρόλο που προβλέπεται στον Καλλικράτη σε θέματα στέγασης
- συμβάλλει στην αποκατάσταση εγκαταλειμμένων κτιρίων που βρίσκονται σε υποβαθμισμένες περιοχές, όπως πχ στο κέντρο ή σε γειτονιές της Αθήνας και στην επανάχρησή τους για στέγαση κοινωνικών και στεγαστικών αναγκών.
Στη συνάντηση συμφωνήθηκε, επίσης, η συστηματική συνεργασία μεταξύ του συλλόγου εργαζομένων και του Νίκου Χρυσόγελου για να στηριχθούν σε εθελοντική βάση σύλλογοι οικιστών που θα ήθελαν να συγκροτήσουν συνεταιρισμούς – συμμετοχικές εταιρίες παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Με αυτό τον τρόπο μπορούν να αναπτυχθούν τοπικές οικονομικές δραστηριότητες, να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας ιδιαίτερα για νέους ανθρώπους που οι οικογένειες τους διαμένουν σε οικισμούς που έχει κατασκευάσει ο ΟΕΚ αλλά και να επιτευχθούν περιβαλλοντικοί στόχοι. Εκπρόσωποι του συλλόγου οικιστών από το Ολυμπιακό Χωριό συμμετείχαν, ήδη, στην σχετική ημερίδα που διοργάνωσε προσφάτως ο Νίκος Χρυσόγελος στο ευρωκοινοβούλιο.
Ο Νίκος Χρυσόγελος ενημέρωσε τους εργαζόμενους για τις προοπτικές χρηματοδότησης παρόμοιων παρεμβάσεων – επιπλέον των υπαρχουσών εισφορών – κυρίως μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης αλλά και πιθανώς του Ταμείου Συνοχής. Υπενθυμίζεται ότι ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων είναι υπεύθυνος για τα θέματα του Ταμείου Συνοχής στην Ομάδα των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο και ένας από τους προέδρους της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης, και συμμετέχει ενεργά στις συζητήσεις για το νέο κανονισμό χρηματοδοτήσεων των περιφερειακών πολιτικών και της πολιτικής συνοχής. Πρόσφατα κατέθεσε ερώτηση για το θέμα του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Οι εκπρόσωποι του συλλόγου εργαζομένων ανταποκρίθηκαν, επίσης, θετικά:
- στην πρόσκληση να συμμετάσχουν στην συνάντηση κοινωνικών και επαγγελματικών φορέων που οργανώνεται, στις 27/3/2012, στο γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα, από τους συμπροέδρους της Ομάδας των Πρασίνων Ντάνυ Κον Μπεντίτ και Ρεβέκκα Χαρμς από κοινού με τον Νίκο Χρυσόγελο με στόχο τη διαμόρφωση ενός σχεδίου για την αναζωογόνηση και τη μεταρρύθμιση της ελληνικής οικονομίας με παράλληλη στροφή της προς πράσινη κατεύθυνση, ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και δημιουργία θέσεων εργασίας, ιδιαίτερα για νέους
- στην πρόταση για διοργάνωση στο ευρωκοινοβούλιο, σε συνεργασία και με άλλους ευρωβουλευτές, μια ημερίδας για το μέλλον των κοινωνικών πολιτικών και της πολιτικής κοινωνικής κατοικίας την εποχή της κρίσης αλλά και ανταλλαγής εμπειριών από την λειτουργία αυτοδιοικούμενων οργανισμών και συνεταιρισμών στα θέματα κατοικίας,
- στην πρόσκληση για από κοινού διοργάνωση σεμιναρίων εκπαίδευσης που θα απευθύνονται στους οικιστές προγραμμάτων κοινωνικής κατοικίας, με στόχο την καλύτερη διαχείριση των οικισμών αλλά και την δημιουργία συνεταιρισμών παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, εξοικονόμησης και ανακύκλωσης νερού, μείωσης – ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης των απορριμμάτων
Αναλυτικά για το θέμα της πολιτικής κοινωνικής κατοικίας και κατάργησης ΟΕΚ/ΟΕΕ
1. Η κατάργηση των οργανισμών οδηγεί και σε κατάργηση της κοινωνικής πολιτικής
Σύμφωνα με το νέο μνημόνιο που ψηφίστηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2012, κλείνουν μικρά ταμεία ειδικού σκοπού που ασχολούνται με κοινωνικές υποδομές και παροχές, όπως οι Οργανισμοί Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ) και Εργατικής Εστίας (ΟΕΕ). Σύμφωνα με την Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου 7/28-2-2012 (ΦΕΚ 39, τ.Α/29.12.2012) κατά το μεταβατικό στάδιο λειτουργίας των καταργούμενων οργανισμών, οι αρμοδιότητες τους μεταφέρονται στον Οργανισμό Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού, ο προϋπολογισμός του οποίου θα συμπεριλαμβάνει για το 2012 και τα στοιχεία των ανειλημμένων υποχρεώσεων και δικαιωμάτων των δυο καταργούμενων οργανισμών.
Οι δύο οργανισμοί βασίζονταν σε εισφορές εργαζομένων/εργοδοτών, σε αναλογία 75% ΟΕΚ και 25% ΟΕΕ και δεν επιβάρυναν τα δημόσια ταμεία. Ακόμα κι αν το κλείσιμο γίνεται για να μειωθούν οι εισφορές και να «αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα», είναι μια λανθασμένη επιλογή και θα έχει καταστροφικές επιπτώσεις σε μια σειρά από τομείς, αν δεν επανασχεδιαστεί κι αναβαθμιστεί η παροχή των υπηρεσιών αυτών μέσα από νέες, αποτελεσματικότερες δομές. Όμως ενώ καταργούνται οι εισφορές εργοδοτών (25%) δεν καταργούνται οι εισφορές εργαζομένων αλλά μηδενίζονται οι παροχές!
Σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά από το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης, μαζί με τους δυο οργανισμούς καταργείται και η πολιτική για την κοινωνική κατοικία. Εντύπωση και απορίες προκαλεί λοιπόν το γεγονός ότι ενώ καταργήθηκε η εισφορά των εργοδοτών, θα συνεχιστεί η εισφορά των εργαζομένων αλλά συρρικνώνεται το ποσό παροχών που αντιστοιχούσε στους σκοπούς του ΟΕΚ και της ΟΕΕ και το 2020 μηδενίζεται. Από 697.500.000 € που ήταν το σύνολο των παροχών το 2008 - περίπου όσα χρήματα συνεισέφεραν εργοδότες και εργαζόμενοι ετησίως - οι παροχές μειώθηκαν το 2011 σε 285.800.000 €, θα συρρικνωθούν το 2013 σε 133.600.000 €, το 2018 σε 9.000.000 €, ενώ θα μηδενιστούν το 2020.
Η εξέλιξη των προγραμμάτων που διαχειρίζονταν ο ΟΕΚ (μεγάλα οικογενειακά δάνεια, μικρά δάνεια, δάνεια για οικογένειες με 3 παιδιά, επιδότηση ενοικίου, στέγαση) θα είναι ως εξής για τα επόμενα χρόνια, σε σύγκριση με τις προηγούμενες χρονιές:
Πίνακας: Σύνολο παροχών προγραμμάτων ΟΕΚ 2008-2020 σε εκατομμύρια Ευρώ (€)
2008
|
2009
|
2010
|
2011
|
2012
|
2013
|
2014
|
2015
|
2016
|
2017
|
2018
|
2019
|
2020
|
697,5
|
620,4
|
381,3
|
285,8
|
209,5
|
133,6
|
125
|
50,15
|
28
|
17,65
|
9
|
2
|
0,02
|
2. Οι συνέπειες από την κατάργηση των δυο οργανισμών και της κοινωνικής πολιτικής
Η κατάργησή των δύο αυτών οργανισμών χωρίς εναλλακτική λύση, σημαίνει ότι:
· Μένουν «στον αέρα», τα υπό εξέλιξη κατασκευαστικά προγράμματα του ΟΕΚ τη στιγμή που βρίσκονται υπό ανέγερση 20 οικισμοί πανελλαδικά, που περιλαμβάνουν 1300 κατοικίες, εκ των οποίων 5 οικισμοί αποτελούμενοι από 200 κατοικίες μόλις ξεκίνησαν. Ο ΟΕΚ είχε μάλιστα συμμετάσχει σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την ένταξη οικολογικών κριτηρίων στο σχεδιασμό νέων αστικών περιοχών και είχε συνυπογράψει την “Χάρτα των Αθηνών για οικολογικές γειτονιές”(http://medsos.gr/medsos/2008-08-12-07-17-16/2009-01-27-12-32-46/medocc/592-2009-07-22-09-40-16.html
· Καταργείται η επιδότηση ενοικίου 120.000 χιλιάδων οικογενειών.
· Καταργείται η παροχή 10.000 δανείων ανά έτος για αγορά και επισκευή κατοικίας.
· Ακυρώνεται η διαδικασία που είχε ξεκινήσει για αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του ΟΕΚ, που εκτιμάται σε περ’ίπου 15 δισεκατομμύρια Ευρώ και αποτελείται από 1.259 καταστήματα και 258 αίθουσες συγκέντρωσης στους ανά την επικράτεια οικισμούς, καθώς και από 221 ιδιόκτητες οικοπεδικές εκτάσεις συνολικής επιφάνειας 5.233.471,45 τ.μ. σε 45 νομούς της χώρας.
· Σταματά η ενίσχυση του τουριστικού τομέα της Ελλάδας από τον ΟΕΕ εξαιτίας της παύσης συνεργασίας με 2.700 ξενοδοχειακές μονάδες και περίπου 900 πρακτορεία τουριστικών λεωφορείων μέσω των προγραμμάτων κοινωνικού τουρισμού, ένα πρόγραμμα που έδινε ζωή και σε πολλές απομακρυσμένες περιοχές, χωριά και νησιά, ιδιαίτερα σε εκτός τουριστικής εποχής περιόδους.
· Σταματά η διάθεση δελτίων θεατρικών χειμερινών και θερινών παραστάσεων από τον ΟΕΕ, τόσο για ενήλικες όσο και για παιδιά, καθώς και η διάθεση κουπονιών αγοράς βιβλίων από συμβεβλημένους εκδοτικούς οίκους και βιβλιοπωλεία, επιτείνοντας τα προβλήματα βιωσιμότητας πολλών δραστηριοτήτων στον χώρο του πολιτισμού και των εκδόσεων.
· Στα ήδη υψηλά ποσοστά της ανεργίας προστίθενται οι 1400 υπάλληλοι από τους δύο οργανισμούς, στους οποίους δεν δίνεται καμία ευκαιρία αξιολόγησης και μετάταξης σε άλλες υπηρεσίες με ανάγκες σε προσωπικό καθώς και οι 7200 εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις ορεινών και νησιωτικών περιοχών που συμμετείχαν στα προγράμματα κοινωνικού τουρισμού, σε θέατρα και σε άλλους φορείς που ενισχύονταν από τα προγράμματα της Εργατικής Εστίας.
3. Μια πρόταση για κοινωνική συνοχή, διασφάλιση της απασχόλησης των εργαζομένων και επίτευξη περιβαλλοντικών – κλιματικών στόχων
Οι εκπρόσωποι των εργαζομένων και ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων Νίκος Χρυσόγελος συμφώνησαν σε στενή συνεργασία και στην ανάγκη να παρουσιαστεί σύντομα ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τον ρόλο που θα μπορούσε να παίξει ένας αυτοδιοικούμενος οργανισμός - συνέχεια του ΟΕΚ που θα διασφαλίσει συνέχεια στην απασχόληση των εργαζομένων αλλά και θα επιτυγχάνει κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς στόχους.
Ο Νίκος Χρυσόγελος τόνισε ότι μια πολιτική αντιμετώπισης τυχόν προβλημάτων (που προέκυπταν πάντως κυρίως από την παρέμβαση των κομματικών μηχανισμών και την ανικανότητα ή πελατειακή αντίληψη των πολιτικών που εμπλέκονταν στη διαχείριση των πόρων του ΟΕΚ), θα οδηγούσε σε μεγαλύτερη αυτονομία κι αυτοδιοίκηση, και στην λειτουργία ενός σύγχρονου Οργανισμού Κοινωνικής Κατοικίας και Κοινωνικών Πολιτικών. Αυτός ο Οργανισμός θα μπορούσε να:
- δώσει συνέχεια στα σημερινά προγράμματα κοινωνικών παροχών, με καλύτερα όμως αποτελέσματα,
- αναλάβει νέους ρόλους, αξιοποιώντας την υπάρχουσα εμπειρία και τεχνογνωσία των εργαζομένων του, σε θέματα κοινωνικής κατοικίας και στέγασης και για άλλες κατηγορίες πολιτών (πχ άστεγοι, κοινωνικά αποκλεισμένα άτομα), συμπληρωματικά με αυτά για τους σημερινούς δικαιούχους,
- λειτουργεί ως συνεργάτης και σύμβουλος της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και των συλλόγων οικιστών σε θέματα στέγασης αλλά και ενεργειακής-οικολογικής αναβάθμισης γειτονιών, περιοχών και κτιρίων,
- συνδυάζει στόχους κοινωνικής συνοχής και κοινωνικής κατοικίας με αυτούς για οικολογική-αισθητική αναβάθμιση των γειτονιών,
- συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων εξοικονόμησης ενέργειας και αναβάθμισης της ενεργειακής αποτελεσματικότητας των κτιρίων, ιδιαίτερα σε υποβαθμισμένες γειτονιές,
- αξιοποιεί την υπάρχουσα τεχνογνωσία και εμπειρία του προσωπικού του ΟΕΚ για να βοηθήσει τις περιφέρειες να χαράξουν συνεκτικές πολιτικές στο θέματα της στέγασης, της κοινωνικής συνοχής και της επίτευξης ενεργειακών στόχων αλλά και τους δήμους για να ανταποκριθούν στο ρόλο που προβλέπεται στον Καλλικράτη σε θέματα στέγασης
- συμβάλλει στην αποκατάσταση εγκαταλειμμένων κτιρίων που βρίσκονται σε υποβαθμισμένες περιοχές, όπως πχ στο κέντρο ή σε γειτονιές της Αθήνας και στην επανάχρησή τους για στέγαση κοινωνικών και στεγαστικών αναγκών.
Ένας αυτοδιοικούμενος Οργανισμός σε συνεργασία με την αυτοδιοίκηση θα μπορούσε παράλληλα με τους πόρους που προέρχονται σήμερα από τις εισφορές εργοδοτών και εργαζομένων, να αξιοποιεί κι ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις, κυρίως μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ταμείου Συνοχής, με βάση τους νέους όρους χρηματοδότησης που θα ισχύσουν για την περίοδο 2014-2020.
