Το πρώτο και κύριο ερώτημα είναι αν, γιατί,
που και ποιου είδους θέλουμε ανάπτυξη ΑΠΕ στον Ελλαδικό χώρο και ειδικότερα στα
νησιά;
Εκτιμούμε ότι αν επιθυμούμε την κάλυψη
των ενεργειακών αναγκών, την προστασία του περιβάλλοντος, την ασφάλεια του
ενεργειακού εφοδιασμού, την εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας και την
αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η απάντηση είναι θετική. Ναι χρειαζόμαστε ΑΠΕ.
Πώς τα αντιμετωπίζει κανείς τα ενεργειακά
προβλήματα στα νησιά;
Αν προσθέσουμε και τους στόχους του 20%
εξοικονόμηση, 20% λιγότερες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, 20 αυξημένη συμμετοχή
ΑΠΕ, το προηγούμενο ερώτημα γίνεται πιο επιτακτικό. Για τη Χίο οι στόχοι αυτοί,
μεταξύ άλλων, συνεπάγονται μείωση της πρωτογενούς ενέργειας που αντιστοιχεί κατά
41.883 kWh.
Ποιές λύσεις έχουμε, με δεδομένα ότι
υπάρχει υψηλό δυναμικό για ΑΠΕ και σημαντικά περιθώρια για εξοικονόμηση
ενέργειας;
Χρειάζεται, λοιπόν, ένα κατάλληλο
ενεργειακό μίγμα με ΑΠΕ προκειμένου να καλυφθεί η ζήτηση, να διασφαλιστεί η σταθερότητα
του συστήματος, να χρησιμοποιηθούν οι πιο ώριμες και αποδοτικές τεχνολογίες, να
αντιμετωπιστούν τα περιβαλλοντικά προβλήματα και προβλήματα δικτύου κλπ. Σε κάθε περίπτωση οι παράγοντες που επηρεάζουν
είναι: η υφιστάμενη υποδομή, οι χωροταξικοί περιορισμοί, η ύπαρξη ή όχι διασύνδεσης
και τα χαρακτηριστικά της ζήτησης.
Πολλοί μιλούν αρκετές φορές για το υψηλό
κόστος παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ. Σαφώς υπάρχει θέμα χρήσης σημαντικών
κεφαλαίων και χρηματοδότησης, όμως έχουν
ελάχιστο κόστος συντήρησης και λειτουργίας σε σχέση με τις συμβατικές μορφές.
Εκείνο όμως που σχεδόν ποτέ δεν λαμβάνεται υπόψη στους υπολογισμούς για όλες
τις πηγές ενέργειας είναι το λεγόμενο «εξωτερικό κόστος» της ενέργειας, δηλαδή
οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Στο βαθμό που αυτό ενσωματώνεται στους
υπολογισμούς, μεταβάλλεται η αντίληψη για το «υψηλό κόστος» των ΑΠΕ.
Σημειώνουμε εδώ ένα ακόμη στοιχείο. Στη
Χίο και τα Ψαρά η παραγόμενη από τα πάρκα αιολικά της ΔΕΗ ενέργεια , τα οποία
είναι περίπου στα 6,5 MW, μεταφράζεται σε
11.800 τόνους λιγότερο CO2 στην
ατμόσφαιρα.
Για τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο, είναι
γνωστό ότι είχαν κατατεθεί σχέδια ανάπτυξης αιολικών σταθμών με αυτόνομη
διασύνδεσή τους με το ηπειρωτικό δίκτυο, αρχικά για 1.700 MW. Τα σχέδια αυτά έχουν εκλογικευτεί στο επίπεδο των 500
MW, περίπου, και υποβάλλονται υπό το φως
του νέου ειδικού χωροταξικού για τις ΑΠΕ. Η
ανάπτυξη αιολικών σε λογικά επίπεδα στα νησιά και σε πλήρη συμβατότητα με το
χωροταξικό σχεδιασμό εφόσον προωθεί και υποβοηθά τις διασυνδέσεις των νησιών με
το δίκτυο της ηπειρωτικής χώρας, όχι μόνο είναι προς το συμφέρον των
καταναλωτών αλλά και συμβάλλει σημαντικά σε αυτό που ονομάζουμε περιφερειακή
ανάπτυξη. Και αυτό έχει καταγραφεί στο Στρατηγικό Αναπτυξιακό Σχέδιο για τη
Χίο που έχει καταθέσει ο Κωστής Μουσουρούλης εδώ και έξι μήνες.
Κάποιοι θα πουν, μα γιατί αυτή η εμμονή
με τη διασύνδεση. Απλούστατα γιατί συνεπάγεται ενεργειακή ασφάλεια. Γιατί
αξιοποιείται το μεγάλο δυναμικό που υπάρχει σε άλλες μορφές ΑΠΕ. Γιατί θα
μειώσει την κατανάλωση πετρελαίου.
Με
βάση αυτό και εφόσον η όποια ανάπτυξη
των ΑΠΕ ακολουθεί τις προβλέψεις του ειδικού χωροταξικού, δεν μπορεί να
απορρίπτεται. Σε ό,τι αφορά στη
σημερινή συζήτηση η δική μας παρέμβαση έχει να κάνει με το πολιτικό ερώτημα και
αυτό το έχουμε απαντήσει θετικά και όχι με την αξιολόγηση μίας περιβαλλοντικής
μελέτης. Αυτό γίνεται από τις υπηρεσίες και τους επιστήμονες.
Τέλος, σημειώνουμε δύο ακόμη σημεία:
Πρώτον, έχουν και οι ΑΠΕ περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Οι πιο σημαντικές είναι η
οπτική ή ακουστική όχληση. Και εδώ πάλι, εκτός από θέματα αισθητικής, σημασία
έχει η κλίμακα με την οποία συγκρίνεις. Δεύτερον, δεν θα πρέπει να λησμονούμε
σε καμία περίπτωση ότι ΑΠΕ δεν είναι μόνο τα αιολικά ή τα φωτοβολταϊκά. Στη Χίο
υπάρχουν ακόμη και τα γεωθερμικά πεδία που παραμένουν – παρά τη μεγάλη προσπάθεια
που καταβλήθηκε για να χαρακτηριστούν – αναξιοποίητα. Και βεβαίως δεν πρέπει να
λησμονούμε τον τομέα της Εξοικονόμησης Ενέργειας, όπου μπορούν να γίνουν πολλά
