Πρός
τούς μαθητές καί τίς μαθήτριες
τῶν Σχολείων τῆς Περιφερειακῆς Ἑνότητος Χίου.
Ἐνταῦθα
Ἀγαπητά μου παιδιά,
Ἡ Ἐκκλησία μας γιορτάζει σήμερα τήν μνήμη Τριῶν Μεγάλων Ἀρχιερέων Της, Τριῶν Μεγάλων Ἱεραρχῶν, τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, τοῦ Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί τοῦ Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου. Ἡ Ἐλληνική Παιδεία γιορτάζει σήμερα τήν ἡμέρα τῶν γραμμάτων, τιμώντας τούς Ἁγίους πού ἀναφέραμε ὡς μορφωμένους ἄνδρες, ὡς ἐπιστήμονες καί ὡς σοφούς. Πολλά εἶναι τά κοινά σημεῖα μεταξύ τῆς πρώτης καί τῆς δεύτερης προσεγγίσεως. Ἐφέτος θά θέλαμε νά σταθοῦμε σέ ἕνα ἀπό αὐτά. Οἱ Τρεῖς Ἅγιοι καί Ἱεράρχες γνώριζαν καί χρησιμοποιοῦσαν τήν Ἑλληνική γλῶσσα.
Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες ἐμελέτησαν τήν Ἑλληνική γλῶσσα. Σ’ αὐτήν εἶχαν γραφεῖ τά ἔπη τοῦ Ὁμήρου, τά ποιήματα τῶν μεγάλων τραγικῶν, οἱ ἀφηγήσεις τῶν ἀρχαίων ἱστορικῶν καί οἱ στοχασμοί τῶν φιλοσόφων. Ἡ ἴδια εἶχε χρησιμοποιηθεῖ ὡς τό ὄχημα, ἐπάνω στό ὁποῖο ὁ ἐνανθρωπήσας Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, μίλησε καί δίδαξε τούς ἀνθρώπους. Αὐτή τήν γλῶσσα τήν σπούδασαν οἱ Τρεῖς Ἱεράρχαι στίς μεγάλες φιλοσοφικές Σχολές τῶν Ἀθηνῶν καί τῆς Ἀντιοχείας καί τήν χρησιμοποίησαν γιά νά διατυπώσουν κατ’ ἀρχάς τήν θεολογική διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ. Ὁ πλοῦτος τῶν λέξεων της, τό εὗρος τῶν ἐκφράσεων, τό βάθος τῶν νοημάτων, ἡ ποικιλία τῶν δομικῶν – συντακτικῶν σχημάτων προσέφεραν τό ἀπαραίτητο ὑλικό γιά νά διατυπωθοῦν οἱ ὑψηλότερες ἔννοιες καί οἱ βαθύτερες ἑρμηνεῖες τοῦ λόγου τοῦ Σταυροῦ. Δικαιολογημένα ἔχει εἰπωθεῖ ὅτι «ἡ Ἑλληνική εἶναι γλῶσσα γιά νά μιλᾶς μέ τόν Θεό». Καί παράλληλα σ’ αὐτήν τήν γλῶσσα οἱ Τρεῖς Ἱεράρχαι διατύπωσαν τά κείμενα τους τῆς θύραθεν, δηλαδή τῆς κοσμικῆς, γραμματείας: Τίς κλασσικές διατριβές του ὁ Μ. Βασίλειος, τά ποιήματά του ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος καί τήν ρητορεία του ὁ ἱερός Χρυσόστομος.
Ἀγαπητά μου παιδιά.
Αὐτή τήν γλῶσσα μᾶς ἔχουν κληροδοτήσει οἱ πρόγονοί μας. Ὁ ἄπειρος πλοῦτος της ἔδωσε ἔκταση στήν ἀνθρώπινη σκέψη, ὑπόβαθρο στόν πολιτισμό. Ὁ περιορισμός τῆς γλώσσας συρικνώνει τή σκέψη καί μαραζώνει τόν πολιτισμό. Ἡ γλῶσσα τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν εἶναι ἡ γλῶσσα τοῦ Ὁμήρου καί τοῦ Πλάτωνος, τοῦ Ρωμανοῦ τοῦ Μελῳδοῦ καί τοῦ Γρηγορίου Παλαμᾶ, τοῦ Δημοτικοῦ τραγουδιοῦ καί τοῦ Διονυσίου Σολωμοῦ, τοῦ Ἀνδρέα Κάλβου καί Ἠλία Βενέζη, τοῦ Γιώργου Σεφέρη καί τοῦ Ὀδυσσέα Ἐλύτη, εἶναι ἡ γλῶσσα τῶν πατέρων μας. Αὐτόν τόν ἀνεκτίμητο θησαυρό σ’ ὅλη τήν διαχρονικότητά του νά τόν μελετήσετε καί νά τόν γνωρίσετε, νά τόν ἀφομοιώσετε καί νά τόν χρησιμοποιήσετε. Γιατί αὐτήν τήν γλῶσσα «ὥς μέσα στήν Βακτριανή τήν πήγαμεν».
Μέ πατρικές εὐχές
Ὁ Μητροπολίτης
+ Ὁ Χίου, Ψαρῶν καί Οἰνουσσῶν Μᾶρκο
ς
ς
