ΤΟ 3o ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΘΑ ΒΑΘΥΝΕΙ ΑΚΟΜΗ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΤΗΝ ΤΑΞΙΚΗ ΤΑΦΡΟ

Του ΒΑΓΓΕΛΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ*

Είναι προφανές πως εδώ πλέον υπάρχουν δύο ασύμβατα πολιτικά σχέδια. Δυνατότητα σύνθεσης πάνω στο έδαφος της μνημονιακής διαχείρισης απλά δεν υπάρχει. Το πολιτικό σχέδιο του «Όχι» οφείλει να διεκδικήσει το κόμμα, ό,τι κι αν αυτό συνεπάγεται.

Δεν πρέ­πει να υπάρ­χει ιστο­ρι­κό προη­γού­με­νο τέ­τοιας πλή­ρους ανα­στρο­φής, σαν αυτή που συ­ντε­λέ­στη­κε εντός ελά­χι­στων ημε­ρών, με την υπο­γρα­φή της κα­τά­πτυ­στης συμ­φω­νί­ας από την κυ­βέρ­νη­ση, σε βάρος της λαϊ­κής βού­λη­σης που εκ­φρά­στη­κε με το όχι της 5ης Ιου­λί­ου. Υπό το πρό­σχη­μα του –υπαρ­κτού– εκ­βια­σμού, τον οποίο, όμως, υπο­τί­θε­ται ότι εκλή­θη να απο­κρού­σει ο λαός με το δη­μο­ψή­φι­σμα –και το έπρα­ξε με τρόπο αδιαμ­φι­σβή­τη­το και γεν­ναιό­δω­ρο. Ούτε και προη­γού­με­νο τέ­τοιας δια­στρο­φής, να επι­χει­ρεί­ται, είτε με δη­μο­σκο­πή­σεις είτε με επι­κοι­νω­νια­κή προ­πα­γάν­δα των ίδιων απα­τε­ώ­νων τους οποί­ους ο λαός έστει­λε στα αζή­τη­τα, να πα­ρα­χα­ρα­χθεί το απο­τέ­λε­σμα, μέχρι του ση­μεί­ου να γί­νο­νται οι νι­κη­τές αντι­κεί­με­νο χλεύ­ης των ητ­τη­μέ­νων.

Δεν πρέ­πει να υπάρ­χει, επί­σης, προη­γού­με­νο κυ­βέρ­νη­σης η οποία, σε χρο­νι­κό διά­στη­μα ελά­χι­στων μηνών, να «αυ­το­νο­μεί­ται» τόσο κραυ­γα­λέα από το πρό­γραμ­μα και τους στό­χους της. Και ασφα­λώς δεν υπάρ­χει προη­γού­με­νο μια τόσο πε­ρι­φα­νής νίκη του λαού να με­τα­τρέ­πε­ται μέσα σε πέντε μέρες σε μια τόσο συ­ντρι­πτι­κή ήττα, με δια­στά­σεις εθνι­κής κα­τα­στρο­φής. Ήττα που οδη­γεί στη συ­ντρι­βή των υπο­τε­λών τά­ξε­ων, που εν προ­κει­μέ­νω οδη­γή­θη­καν, παρά τη βού­λη­σή τους, σε υπο­τα­γή από την ίδια την πο­λι­τι­κή τους ηγε­σία. Ήττα, όμως, που συ­νε­πά­γε­ται και τη στρα­τη­γι­κή υπο­βάθ­μι­ση του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­στι­κού σχη­μα­τι­σμού, με τη συ­νέρ­γεια των ηγε­τι­κών ελίτ της εγ­χώ­ριας αστι­κής τάξης, όπως συ­νέ­βη σε όλες ανε­ξαι­ρέ­τως τις μεί­ζο­νες εθνι­κές κρί­σεις της νε­ό­τε­ρης ελ­λη­νι­κής ιστο­ρί­ας.

Η ΣΥΜ­ΦΩ­ΝΙΑ

Η συμ­φω­νία που συ­νο­μο­λο­γή­θη­κε με τους «θε­σμούς» είναι οι­κο­νο­μι­κά κα­τα­στρο­φι­κή, γιατί διαιω­νί­ζει το σπι­ράλ λι­τό­τη­τα-ύφε­ση-υπερ­χρέ­ω­ση, και μη βιώ­σι­μη, γιατί προ­βλέ­πει υπερ­με­γέ­θη, εμπρο­σθο­βα­ρή και ανέ­φι­κτα δη­μο­σιο­νο­μι­κά μέτρα σε μια κα­θη­μαγ­μέ­νη και ανή­μπο­ρη οι­κο­νο­μία. Η μη βιω­σι­μό­τη­τα της συμ­φω­νί­ας ομο­λο­γεί­ται άλ­λω­στε από τους ίδιους τους «θε­σμούς» (σω­ρευ­τι­κή ύφεση πάνω από 30%, χρέος 200% με απορ­ρό­φη­ση του 15% του ΑΕΠ για την ετή­σια εξυ­πη­ρέ­τη­σή του κ.λπ.).

Κοι­νω­νι­κά φρι­κα­λέα, γιατί εμπε­δώ­νει και με­γι­στο­ποιεί το μνη­μο­νια­κό άχθος με ένα νέο, το τρίτο, πάνω στα δύο παλιά, τούρ­μπο μνη­μό­νιο (και έπο­νται νέα υπο­μνη­μό­νια, σε κάθε φάση της αξιο­λό­γη­σης). Γιατί υπα­γο­ρεύ­ει μια βαθιά αντι­με­ταρ­ρύθ­μι­ση στο κα­θε­στώς των ερ­γα­σια­κών σχέ­σε­ων, των απο­λύ­σε­ων και τον ερ­γα­τι­κό συν­δι­κα­λι­σμό. Γιατί προ­βλέ­πει αλ­λα­γές στη δι­καιο­σύ­νη και τη διοί­κη­ση που θα αξιο­ποι­η­θούν για την επι­βο­λή fast track δια­δι­κα­σιών κα­τα­σχέ­σε­ων, εξώ­σε­ων, πλει­στη­ρια­σμών, και θα οδη­γή­σουν σε απαλ­λο­τρί­ω­ση πε­ριου­σί­ας από τις τρά­πε­ζες και τους με­γά­λους ομί­λους.

Υπο­νο­μευ­τι­κή της προ­σπά­θειας για πα­ρα­γω­γι­κή ανα­συ­γκρό­τη­ση, καθώς στο­χο­ποιεί κρί­σι­μους κλά­δους και το­μείς, όπως τον αγρο­τι­κό τομέα, τη νη­σιω­τι­κή οι­κο­νο­μία κ.ά. και προ­ω­θεί διαρ­θρω­τι­κές απορ­ρυθ­μί­σεις που θα επι­φέ­ρουν καί­ριο πλήγ­μα στη μι­κρο­με­σαία ρα­χο­κο­κα­λιά της οι­κο­νο­μι­κής δρα­στη­ριό­τη­τας και στην απα­σχό­λη­ση. Γιατί απο­στε­ρεί από το Δη­μό­σιο όλα τα ερ­γα­λεία εμπλο­κής του στη δια­δι­κα­σία της πα­ρα­γω­γι­κής επα­νεκ­κί­νη­σης, τα στρα­τη­γι­κά δί­κτυα και την ενέρ­γεια. Γιατί στις τρά­πε­ζες, που απο­τε­λούν το ερ­γα­λείο για την αι­μο­δο­σία της οι­κο­νο­μί­ας και τον βα­σι­κό μοχλό για την ανα­διάρ­θρω­ση του πα­ρα­γω­γι­κού μο­ντέ­λου, θα γίνει το με­γά­λο πάρτι, η με­γά­λη λε­η­λα­σία Με φρέ­σκα δα­νει­κά στις πλά­τες του ελ­λη­νι­κού λαού και με την εν­σω­μά­τω­ση στην εθνι­κή νο­μο­θε­σία της οδη­γί­ας BRRD.

Τα­πει­νω­τι­κή για τη χώρα, γιατί εμ­βα­θύ­νει στο έπα­κρο το κα­θε­στώς της αποι­κί­ας χρέ­ους και της επι­τρο­πεί­ας. Γιατί εγκα­θι­στά μη­χα­νι­σμό αρ­πα­γής της δη­μό­σιας πε­ριου­σί­ας. Γιατί αφαι­ρεί από την κυ­βέρ­νη­ση της χώρας και το κοι­νο­βού­λιο τη νο­μο­θε­τι­κή εξου­σία και μά­λι­στα με ανα­δρο­μι­κή ισχύ.

Γιατί φαλ­κι­δεύ­ει την ίδια την εκτε­λε­στι­κή εξου­σία με τον «αυ­τό­μα­το κόφτη» δη­μο­σί­ων δα­πα­νών και εγκα­θι­δρύ­ει τον άμεσο έλεγ­χο από τους δα­νει­στές της δη­μό­σιας διοί­κη­σης και των «ανε­ξάρ­τη­των αρχών».

Επι­κίν­δυ­νη για τη δη­μο­κρα­τία, γιατί η προ­σπάθεια εφαρ­μο­γής της απέ­να­ντι στις αυ­το­νό­η­τες λαϊ­κές αντι­δρά­σεις θα απαι­τή­σει έντα­ση της κα­τα­στο­λής (το ζή­σα­με ήδη στις 15/7), γιατί θα ευ­τε­λί­σει πε­ραι­τέ­ρω τους κοι­νο­βου­λευ­τι­κούς θε­σμούς και δια­δι­κα­σί­ες, γιατί θα οδη­γή­σει σε μό­νι­μο κα­θε­στώς «έκτα­κτης ανά­γκης».

Πο­λι­τι­κά ολέ­θρια, γιατί, φέ­ρο­ντας την υπο­γρα­φή μιας κυ­βέρ­νη­σης αρι­στε­ρής προ­έ­λευ­σης, εμπε­δώ­νει τον πο­λι­τι­κό αμο­ρα­λι­σμό και το δόγμα Τ.Ι.Ν.Α., πα­ρα­λύ­ει ένα ολό­κλη­ρο δυ­να­μι­κό κοι­νω­νι­κής αντί­στα­σης, ακυ­ρώ­νει εν τη γε­νέ­σει του τον νε­ο­λαι­ί­στι­κο ρι­ζο­σπα­στι­σμό που εκ­δη­λώ­θη­κε στη μάχη του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος, ανοί­γει δρό­μους στην ακρο­δε­ξιά και υπο­νο­μεύ­ει την προ­ο­πτι­κή προ­ο­δευ­τι­κών ανα­τρο­πών στην υπό­λοι­πη Ευ­ρώ­πη. Δια­μορ­φώ­νει συν­θή­κες απα­ξί­ω­σης της Αρι­στε­ράς εν συ­νό­λω και θέτει σε υπαρ­ξια­κή δο­κι­μα­σία το εγ­χεί­ρη­μα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ.

Θα απο­δει­χτεί, τέλος, ανε­φάρ­μο­στη στην πράξη, επα­να­φέ­ρο­ντας, ίσως και πολύ σύ­ντο­μα, ακόμη πιο πιε­στι­κά και πιο εκ­βια­στι­κά το δί­λημ­μα του απρο­ε­τοί­μα­στου και χα­ο­τι­κού Grexit, που υπο­τί­θε­ται απο­σό­βη­σε.

Ο ισχυ­ρι­σμός ότι η συμ­φω­νία είναι πο­λι­τι­κά δια­χει­ρί­σι­μη με «αντιρ­ρο­πι­στι­κά» μέτρα (όπου ακούς νε­ο­λο­γι­σμούς, βράσ' τα) και μά­λι­στα είναι προ­τι­μό­τε­ρο να τη δια­χει­ρι­στεί η πα­ρού­σα κυ­βέρ­νη­ση, με «αρι­στε­ρή» ευαι­σθη­σία, αν δεν απο­τε­λεί φε­νά­κη εκ μέ­ρους αυτών που με κάθε τρόπο επι­θυ­μούν να γαν­τζω­θούν σε κυ­βερ­νη­τι­κούς θώ­κους και κα­ρέ­κλες, είναι στην ηπιό­τε­ρη εκ­δο­χή βαριά αφέ­λεια. Αλή­θεια, με τι να «αντιρ­ρο­πί­σεις» τη σφαγή;

Όσο για τους λε­ο­ντα­ρι­σμούς κατά της δια­πλο­κής και τα τοιαύ­τα, εκεί­νο που είναι βέ­βαιο και έχει επα­λη­θευ­τεί από τη μνη­μο­νια­κή πε­ντα­ε­τία είναι πως το βαθύ τα­ξι­κό ρήγμα που ανοί­γει το μνη­μό­νιο υπο­χρε­ώ­νει αυ­τούς που κα­λού­νται να το εφαρ­μό­σουν σε ανα­ζή­τη­ση συμ­μα­χιών, πο­λι­τι­κών, κοι­νω­νι­κών, μι­ντια­κών, στην απέ­να­ντι όχθη του Ρου­βί­κω­να. Και τούτο το 3ο μνη­μό­νιο, που θα βα­θύ­νει ακόμη πε­ρισ­σό­τε­ρο την τα­ξι­κή τάφρο, θα χρεια­στεί επι­χεί­ρη­ση μα­ζι­κής λο­βο­το­μής, οπότε ας προ­σέ­ξουν οι κυ­νη­γοί κε­φα­λών μη σκί­σουν κα­νέ­να καλ­σόν. Άλ­λω­στε, στη φάση που δια­νύ­ου­με, οι ανά­γκες της συ­γκυ­ρί­ας επι­βάλ­λουν τη στο­χο­ποί­η­ση των «δια­φω­νού­ντων», και οι «φίλοι μας οι κα­να­λάρ­χες» κά­νουν ό,τι μπο­ρούν.

ΠΩΣ ΦΤΑ­ΣΑ­ΜΕ ΩΣ ΕΔΩ

Η συμ­φω­νία αυτή απο­τε­λεί προ­ϊ­όν πρα­ξι­κο­πη­μα­τι­κού και αποι­κιο­κρα­τι­κού εκ­βια­σμού του διευ­θυ­ντη­ρί­ου της Ευ­ρω­ζώ­νης. Αυτής της σύγ­χρο­νης, γερ­μα­νο­κρα­τού­με­νης Ιεράς Συμ­μα­χί­ας, στην οποία, ανε­πί­στρο­φα και με μη με­ταρ­ρυθ­μί­σι­μο τρόπο (για να θυ­μη­θού­με κά­ποιες συ­νε­δρια­κές επι­ση­μάν­σεις προς βα­ρή­κο­ους πα­ρα­λή­πτες), έχει εγκα­θι­δρυ­θεί θε­σμι­κά ένα χα­λύ­βδι­νο κλου­βί που απα­γο­ρεύ­ει την πα­ρέκ­κλι­ση από τον άτεγ­κτο μο­νό­δρο­μο της υπερ­λι­τό­τη­τας. Ει­δι­κά όμως στην πε­ρί­πτω­ση της Ελ­λά­δας, δεί­χνει να πει­ρα­μα­τί­ζε­ται και με φόρ­μου­λες με­τα­νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού, που πα­ρα­πέ­μπουν σε κα­θε­στώς ημι­δου­λο­πα­ροι­κί­ας και κοι­νω­νι­κών ζωνών αφρι­κα­νο­ποί­η­σης.

Είναι, όμως, και απο­τέ­λε­σμα της κυ­βερ­νη­τι­κής τα­κτι­κής που πα­ρέ­μει­νε επί πε­ντέ­μι­σι μήνες προ­σκολ­λη­μέ­νη, εξα­ντλώ­ντας και την τε­λευ­ταία ικ­μά­δα οι­κο­νο­μι­κών απο­θε­μά­των και κοι­νω­νι­κών αντο­χών, σε μια δια­δι­κα­σία υπο­νο­μευ­μέ­νης δια­πραγ­μά­τευ­σης, εμ­μέ­νο­ντας στη συ­ντα­γή «πάση θυσία συμ­φω­νία, πάση θυσία μέσα στο ευρώ». Σαν το υπνω­τι­σμέ­νο θή­ρα­μα που ανα­μέ­νει, χωρίς την πα­ρα­μι­κρή αντί­δρα­ση, το καί­ριο πλήγ­μα του θη­ρευ­τή.
Ήταν, άραγε, μοι­ραίο, πρό­κει­ται απλώς για απί­στευ­το ερα­σι­τε­χνι­σμό, για σχέ­διο βγαλ­μέ­νο από τα εγ­χει­ρί­δια των συ­νω­μο­σιο­λό­γων; Τα ερω­τή­μα­τα θα μας απα­σχο­λούν για καιρό, τα κομ­μά­τια του παζλ θα πά­ρουν ίσως και αρ­κε­τό διά­στη­μα για να συ­ναρ­μο­λο­γη­θούν. Υπάρ­χουν, ωστό­σο, ορι­σμέ­να στοι­χειώ­δη πράγ­μα­τα που μπο­ρούν να ει­πω­θούν από τώρα με από­λυ­τη βε­βαιό­τη­τα.

Η στρα­τη­γι­κή αφή­γη­ση της ηγε­τι­κής πλειο­ψη­φί­ας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, αυτή του «αρι­στε­ρού ευ­ρω­παϊ­σμού» –ευ­φη­μι­σμός του κα­τα­να­γκα­στι­κού ευ­ρω­παϊ­σμού, μια αρ­κε­τά παλιά ιστο­ρία–, η μο­νο­καλ­λιέρ­γεια του Plan Α, αφή­γη­ση που έλαβε, παρά τις επα­νει­λημ­μέ­νες και έντο­νες προει­δο­ποι­ή­σεις (π.χ. με την πε­ρί­πτω­ση της Κύ­πρου τον Μάρτη του '13), εμ­μο­νι­κό χα­ρα­κτή­ρα, απο­τέ­λε­σε το «στρα­τη­γι­κό» υπό­βα­θρο της ήττας. Αυτή η πο­λι­τι­κή γραμ­μή έγινε κομ­μά­τια και θρύ­ψα­λα –κι όμως, ου­δείς από τους πρω­τα­γω­νι­στές της προ­τί­θε­ται να την εντα­φιά­σει. Αντί­θε­τα, ζη­τούν και τα ρέστα.

Η γραμ­μή αυτή «κα­θο­δη­γού­σε» και τις κι­νή­σεις στο εσω­τε­ρι­κό πεδίο: συ­νε­χής διο­λί­σθη­ση και άμ­βλυν­ση των θέ­σε­ων για τις τρά­πε­ζες και τους στρα­τη­γι­κούς το­μείς της οι­κο­νο­μί­ας, για το χρέος, για τις πο­λι­τι­κές και κοι­νω­νι­κές συμ­μα­χί­ες. Κι­νή­σεις που, κατά την κυ­βερ­νη­τι­κή πε­ρί­ο­δο, έλα­βαν τη μορφή της χιο­νο­στι­βά­δας. Κι επι­σφρα­γί­στη­καν με όσα ακο­λού­θη­σαν –κι όσα ακόμη θα ακο­λου­θή­σουν– τη συν­θη­κο­λό­γη­ση. Σε βαθμό κατά τον οποίο η κυ­βέρ­νη­ση να τρο­χο­δρο­μεί στις ράγες της αστι­κής μνη­μο­νια­κής δια­χεί­ρι­σης και το κόμμα, με ευ­θύ­νη της ηγε­τι­κής του ομά­δας, να απει­λεί­ται από «βίαιη με­τα­μόρ­φω­ση» σε σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρο κε­ντρο­α­ρι­στε­ρό μόρ­φω­μα.

ΚΑΙ ΤΩΡΑ;

Είναι πα­ρα­πά­νω από προ­φα­νές πως δη­μιουρ­γεί­ται όχι απλά πο­λι­τι­κό κενό, αλλά χάσμα εκ­προ­σώ­πη­σης του κό­σμου, των θυ­μά­των του μνη­μο­νί­ου, που κιν­δυ­νεύ­ει να μεί­νει χωρίς φωνή. Και ταυ­τό­χρο­να ο κίν­δυ­νος απορ­φα­νι­σμού του «όχι», έστω του πιο ρι­ζο­σπα­στι­κού του τμή­μα­τος.

Είναι, επί­σης, προ­φα­νές πως οι μάχες που μέλ­λει να δο­θούν οφεί­λουν να δο­θούν με το βλέμ­μα στραμ­μέ­νο στην κοι­νω­νία, να απο­κτή­σουν, επει­γό­ντως, με­τω­πι­κή συ­γκρό­τη­ση από τα κάτω, με τολ­μη­ρή απεύ­θυν­ση ει­δι­κά στη νε­ο­λαία, που έδωσε συ­γκι­νη­τι­κή κι ελ­πι­δο­φό­ρα μάχη για το «όχι», για το ίδιο της το μέλ­λον.

Το «όχι» των βου­λευ­τών της Αρι­στε­ράς μέσα στη Βουλή, που απο­τε­λεί ένα πρώτο βήμα για να βρει φωνή και αντι­στοί­χι­ση αυτό το κομ­μά­τι της κοι­νω­νί­ας, χρειά­ζε­ται να έχει και συ­νέ­χεια.

Και με το κόμμα;

Είναι προ­φα­νές πως εδώ πλέον υπάρ­χουν δύο ασύμ­βα­τα πο­λι­τι­κά σχέ­δια. Δυ­να­τό­τη­τα σύν­θε­σης πάνω στο έδα­φος της μνη­μο­νια­κής δια­χεί­ρι­σης απλά δεν υπάρ­χει. Το πο­λι­τι­κό σχέ­διο του «όχι» οφεί­λει να διεκ­δι­κή­σει το κόμμα, με ό,τι κι αν αυτό συ­νε­πά­γε­ται. Είναι μια μάχη που πρέ­πει να δοθεί και θα δοθεί από την αρι­στε­ρή πτέ­ρυ­γα του κόμ­μα­τος πάση δυ­νά­μει, απέ­να­ντι και στο συ­στη­μι­κό μέ­τω­πο που εσχά­τως έχει επι­στρα­τευ­τεί σε μια άνευ προη­γου­μέ­νου ενορ­χη­στρω­μέ­νη στο­χο­ποί­η­σή της ως του υπ' αριθμ. 1 «εσω­τε­ρι­κού εχθρού». Και η μάχη αυτή θα δοθεί όχι απλά για την τιμή των όπλων.

Ούτως ή άλλως όλα θα κρι­θούν στο πεδίο της τα­ξι­κής πάλης.

* Ο Βαγγέλης Αντωνίου είναι μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής της ΝΕ ΣΥΡΙΖΑ Ά Αθήνας

iskra.gr