Την Τετάρτη 5 Αυγούστου 2013 στη μία τριάντα μετά το μεσημέρι, θα είναι χαρά και τιμή μας η παρουσία σας για την προώθηση της Θεατρικής παραγωγής "ΒΓΕΡΟΥ ΓΛΥΚΑ ΦΑΝΟΥ" του Γιώργου Χατζόπουλου, που θα παραστήσει στο θέατρο "Μίκης Θεοδωράκης" την 7η/8η & 9η Αυγούστου 2013.
Στη συνέντευξη τύπου, θα πραγματοποιηθεί μια σύντομη γνωριμία με το έργο και τους συντελεστές.
Θα μιλήσουν ο Συγγραφέας Γιώργος Χατζόπουλος, η σκηνοθέτης Κορίνα Βασιλειάδου και η ηθοποιοί Ελευθερία Τέτουλα & Μελίνα Αποστολίδου.
(Υπό την Αιγίδα του ΔΗΠΕΘΕ Βορείου Αιγαίου και του Δήμου Χίου)
Δύο διαφορετικές εποχές, δύο διαφορετικές γυναίκες, δύο αφηγήσεις συναντιούνται. Η μία κραυγή επιβίωσης και αυτογνωσίας. Η άλλη, μαρτυρία και ταυτόχρονα καταγγελία. Και οι δύο συναρμολογούν μία κοινή μνήμη, μία ελπίδα του μέλλοντος, μία ιστορία. Αν την ακούσετε δεν την ξεχνάτε! Γίνεστε μέρος της!
Τη δραματουργική επεξεργασία της νουβέλας του Γιώργου Χατζόπουλου, που εκδόθηκε από τις εκδόσεις ΑΙΩΡΑ, και τη σκηνοθεσία της παράστασης έκανε η Κορίνα Βασιλειάδου, την μουσική έγραψε ο Κώστας Βόμβολος, το τραγούδι του τέλους ερμηνεύει ο Παντελής Θαλασσινός, τα σκηνικά και τα κοστούμια και των σχεδιασμό των φωτισμών η Κέλλυ Εφραιμίδου και την επιμέλεια της κίνησης είχε ο Κωνσταντίνος Κατσαμάκης.
Το ρόλο της Βγερούς ερμηνεύει η Ελευθερία Τέτουλα και της Αγγελικής η Μελίνα Αποστολίδου. Στο ρόλο της Ανθής ακούγεται η φωνή της Ειρήνης Κυριακού.
Γιατί η Βγερού περιοδεύει;
Το Θέατρο του Θερμαϊκού θέλησε να ανακαλέσει τη "μνήμη" της Σφαγής της Χίου του 1822 και να την θέσει σ' ένα διάλογο με το σήμερα.
Τα μέλη του θιάσου και της παράστασης ερεύνησαν μαρτυρίες ανθρώπων που σώθηκαν, προσπάθησαν να καταλάβουν τι σημαίνει να είσαι μάρτυρας και τι μπορεί η μαρτυρία να σημαίνει σήμερα, για τους Χιώτες, αλλά και για όλους τους ανθρώπους, Έλληνες και μη.
Μέσα από αυτήν την αγωνία και αυτόν τον αγώνα γεννήθηκε η ιστορία της Βγερούς, της Χιώτισσας, που σώθηκε από τη Σφαγή και σ' έναν ονειρικό χρόνο συνομιλεί με την τρισσέγγονή της, την Αγγελική.
Η ιστορία της Βγερού, εκδόθηκε σε βιβλίο, ("Βγερού γλυκά φανού" του Γιώργου Χατζόπουλου, εκδόσεις ΑΙΩΡΑ) και παρουσιάστηκε στο θέατρο σε σκηνοθεσία της Κορίνας Βασιλειάδου (ήδη έχει παιχθεί με μεγάλη επιτυχία σε Θεσσαλονίκη, Κοζάνη, Ηγουμενίτσα) σε μία παράσταση που βρίσκεται υπό την Αιγίδα του ΔΗΠΕΘΕ Βορείου Αιγαίου και του Δήμου Χίου, και θα παρουσιαστεί και στις 7,8,9 Αυγούστου στη Χίο στο Θέατρο Καστρομηνάς.
Ελάτε να δείτε πώς μπορείς να δημιουργήσεις ένα “μνημείο” με λέξεις, με εικόνες, πως η σκέψη και τα συναισθήματα που γεννά το θέατρο είναι τα καλύτερα οχήματα για για να διατηρήσεις μία μνήμη ζωντανή και να στοχαστείς για το σήμερα και το αύριο.
Γιατί η Βγερού είναι επίκαιρη;
Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει την προσωπική του ζωή, την προσωπική του ιστορία και περιπέτεια, αλλά συγχρόνως κουβαλά μέσα του και μια άλλη ιστορία που δεν είναι μόνο δική του, είναι μια ιστορία και μια περιπέτεια που αφορά έναν ολόκληρο λαό.
Η ιστορία της «Βγερούς» συγκροτεί ένα ορίζοντα επικαιρότητας καθώς η ανάμνηση, η διάγνωση και η πρόγνωση συνυπάρχουν και τη συγκροτούν.
Η Βγερού και η διαπραγμάτευση
Σίγουρα οι νέες πολιτικές και οικονομικές σκοπιμότητες υποβάλλουν και νέες πρακτικές, όμως κάποιες αξίες, όπως η ελευθερία και η αξιοπρέπεια και κάποιες ανθρώπινες ιδιότητες, όπως η μνήμη, δεν είναι και δεν πρέπει να είναι ποτέ διαπραγματεύσιμες.
Ποια είναι η Βγερού;
Βγερού" φωνάζουνε τη "Βέρα" στη Χίο. Στα λατινικά "Βέρα" σημαίνει "αληθινή" και στα ρώσικα ("Вера") πιστή.
Τι ζητάει η Βγερού;
«Δεν ξέρω αν είναι ρωμιά, τουρκάλα ή φράγκισσα, -άσε που δεν ξέρω και πού αρχίζει το ένα και πού τελειώνει το άλλο,- όμως είναι αυτή που είδε σάρκες και ρούχα να γίνονται ένα, το αίμα να τρέχει ποτάμι ανάμεσα στα πόδια των κοριτσιών, είναι αυτή που είδε στήθη γυναικών κομμένα φέτες, μυαλά χυμένα στους ώμους σαν από μια παραγεμισμένη κούπα, βρέφη κομματιασμένα να κείτονται πεταμένα στα βράχια. Είναι αυτή που είδε τη Μεγάλη Σφαγή, αυτή που έζησε το γιουρούσι, το πελέκι, που μεγάλωσε με κλάματα, με θρήνους και με μοιρολόγια. Είναι αυτή που άκουσε το σμίξιμο των σπαθιών με τη σάρκα, τις φωνές των μανάδων που βλέπανε τις κόρες τους να βιάζονται, το τρίξιμο των δοντιών και τις τουφεκιές να σφυροκοπάνε στον αγέρα. Είναι αυτή που κανένας ήχος της φύσης πλέον δεν της φαίνεται γλυκός, κανένα κελάηδημα αηδονιού το ξημέρωμα δεν την χαροποιεί, γιατί στα αυτιά της ηχούν ακόμα οι κραυγές και τα ουρλιαχτά. Αν και βρήκε τη δύναμη ν’ αγαπήσει και ν’ αγαπηθεί, να κάμει πέντε παιδιά, να τα μεγαλώσει και να τα θεριέψει, πάντοτε ο ύπνος της σαν το θάνατο ήταν πικρός και τα όνειρά της πάντα θα τα στοιχειώνουν οι εκατοντάδες, οι χιλιάδες νεκροί που χάθηκαν μέσα σε λίγες μέρες και μαζί τους χάθηκαν τα ονόματά τους και οι μνήμες τους, χάθηκαν κι οι απόγονοί τους που θα τους μνημόνευαν. Χιλιάδες κρανία σαπίζουν στα δάση και στα χωράφια, ανάμεσά τους των γονιών της και των αδερφών της, των συγγενών και των φίλων της, των συγχωριανών της, ανθρώπων που γνώρισε κι έζησε μαζί τους και χάθηκαν. Ωστόσο, ποτέ δεν είπε: «Καταραμένη η φυλή που έκανε τις σφαγές. Καταραμένη η γενιά που τους αφάνισε!» Όμως λέει ασυγχώρητοι όσοι βάδισαν στο μονοπάτι της παλιανθρωπιάς. Κι ας είναι Γιουρούκοι, Ζεϊμπέκοι, Αρναούτηδες, Τούρκοι ή Έλληνες, Οβραίοι ή Φράγκοι. Ασυγχώρητοι όσοι στο όνομα του Θεού ή του χρήματος, της απληστίας ή της εκδίκησης, βρωμίζουν τη ζωή με τις πράξεις τους. Κάτω από τα δάκρυά της μίσος δε θα βρείτε. Δεν ζητάει εκδίκηση. Μνήμη ζητάει! Μνήμη πικρή σαν πικραμύγδαλο. Να την εβάζεις κάθε πρωί στο στόμα, για να θυμάσαι πόσο γλυκιά κι όμορφη είναι η ζωή. Όχι μόνο για μας τους Χιώτες, για όλη την ανθρωπότη! Και με τούτη τη μνήμη να τη ξαναφτιάξεις από την αρχή. Αυτή είναι!»
Απόσπασμα από τη νουβέλα: «Βγερού γλυκά φανού» του Γιώργου Χατζόπουλου
Ποια είναι η Αγγελική;
«Χρόνια μετά, λίγο πριν μπούμε στη νέα χιλιετία, λίγο πριν το τέλος του εικοστού αιώνα, εμείς που πάντα ξεχειλίζαμε από ζωντάνια, που ο θάνατος δεν ήταν παρά ένα κακόγουστο αστείο, που πάντα αφορούσε τους άλλους και ποτέ εμάς, που η απογοήτευση, ο θυμός και το μίσος ποτέ δεν μας είχαν κυριεύσει, αρχίσαμε να νιώθουμε απελπισμένοι, απογοητευμένοι, φοβισμένοι... Σιγά σιγά, όλα όσα μέχρι τότε νοηματοδοτούσαν τη ζωή μας σκόρπισαν, όπως ο άνεμος τις στάχτες μιας φωτιάς που σιγοσβήνει. Ζούσαμε σ’ έναν κόσμο που τίποτα δεν είχε σημασία κι ούτε θα ξαναποκτούσε. Ό,τι κι αν συνέβαινε γύρω μας, ήταν σαν κάτι που ήδη είχε συμβεί, σαν κάτι που έμοιαζε με ανάμνηση κι εμείς απλά το παρακολουθούσαμε σαν σε όνειρο, δίχως να μας αγγίζει, δίχως να μας αφορά.»
Απόσπασμα από τη νουβέλα: «Βγερού γλυκά φανού» του Γιώργου Χατζόπουλου
Τι ζητάει η Αγγελική;
«Πόσο θα ’θελα να ήταν καλοκαίρι, Αύγουστος, να ’μασταν ξαπλωμένοι για ώρες πάνω στην άμμο, καταμεσήμερο στα Μαγεμένα, με το μελτέμι να ρυτιδώνει τη θάλασσα, να μη μιλάμε, λίγες κουβέντες, τις απαραίτητες, ώσπου η σκέψη ν’ απαλλαγεί από τη γλώσσα. Κι ύστερα, αφού ο ήλιος πυρώσει τα σώματά μας, να βουτήξουμε για να δροσιστούμε, κι από κύμα σε κύμα, κι από ρεύμα σε ρεύμα να μας παρασύρει ως εκεί που το ακρογιάλι τελειώνει, και λίγο πριν τα βράχια να βγούμε έξω στην αμμουδιά και να πάρουμε το δρόμο της επιστροφής. Δύσκολα τα βήματα, η άμμος χοντρή και παχιά. Ο ένας μπροστά κι ο άλλος πίσω, ο ένας πάνω στην περπατησιά του άλλου. Κι ύστερα, αφού ρίξουμε κανένα ρούχο επάνω μας κι αγκαλιαστούμε για να ζεσταθούμε, θα κάτσουμε αντίκρυ στον ήλιο που θα ’χει πάρει πορεία για τα Ψαρά, θ’ ακούσουμε το βοριαδάκι να δυναμώνει και να μας ψιθυρίζει και πάλι τα μυστικά του, αυτά που δίνουν νόημα στη ζωή. «Αιωνιότητα θα πει…» «Θάρρος να βρεις…» «Έχε το νου σου…» «Μην κάθεσαι κάτω από…» «Μην ξαναγυρίσεις στον εαυτό σου…» «Κράτα τον όρκο…» «Να θυμάσαι τη...» Κι ύστερα, αφού ο άνεμος κοπάσει και το σκοτάδι της νύχτας απλωθεί παντού, τότε θ’ ανάψουμε φωτιές με ξεραμένες καλαμιές και κούτσουρα που τα ξερνάει η θάλασσα. Και θ’ αρχινίσουμε το τραγούδι. Ένας, ένας, μια, μια… Κι όλοι μαζί... Ώσπου η φύση και πάλι να μας δεχτεί...»
Απόσπασμα από τη νουβέλα: «Βγερού γλυκά φανού» του Γιώργου Χατζόπουλου
Το τραγούδι «ΒΓΕΡΟΥ ΓΛΥΚΑ ΦΑΝΟΥ» τραγουδισμένο από τον Παντελή Θαλασσινό
Δεν θα μπορούσε να υπάρξει καταλληλότερος ερμηνευτής αυτού του τραγουδιού, που είναι γεμάτο αναφορές σε χιώτικα θαλασσινά τοπία, από τον Χιώτη Παντελή Θαλασσινό. Γιατί τα τοπία εκτός από τη δική τους εκδοχή ιστορίας, μυθολογίας και πολιτικής, έχουν και τη δική τους φωνή.
Στην Αποθύκα και στην Αυλωνιά
στα Μαγεμένα, στα Φανά
λίγο πριν πέσει ο ήλιος στ’ ανοιχτά
φωτιές ανάβουν τα παιδιά
σιγά μιλούν
παρηγοριά δεν έχουν
και μουρμουρούν
Βγερού, Βγερού
Βγερού, Άγια Βγερού
Βγερού, Άγια Βγερού
γλυκά Φανού
ευλογημένη
εσύ την Άγια Δύναμη
εσύ και το Άγιο Γάλα
εσύ που χάνεις τα μικρά
και βρίσκεις τα μεγάλα
σαν μικρομάνα παφλασμού
κι απόκοσμο τραγούδι
Βγερού, Άγια Βγερού
γλυκά Φανού
Τραγούδι: Παντελής Θαλασσινός
Μουσική: Κώστας Βόμβολος
Στίχοι: Γιώργος Χατζόπουλος
Θέατρο του Θερμαϊκού
Το «Θέατρο του Θερμαϊκού» ιδρύθηκε από τους Ελευθερία & Λεωνίδα Τέτουλα το φθινόπωρο του 2014 στη Θεσσαλονίκη. Η «Βγερού γλυκά Φανού» είναι η πρώτη του παραγωγή. Πρόθεση του θεάτρου είναι μέσα από ένα ήθος συνεργατικής δουλειάς ν’ αναπτύξει παραγωγές που θ’ αναδεικνύουν σημαντικές στιγμές της ιστορίας και της παράδοσής προκειμένου να τις υποβάλλουν σ’ ένα διάλογο με το σήμερα. Με αφετηρία ένα project, όπου έρευνα, μελέτη και δημιουργία θα εμπλέκονται, το τελικό προϊόν, η παράσταση, να λειτουργεί ως μνημονική πράξη και ως πολιτική και πολιτισμική παρέμβαση.
