ΚΕΝΤΡΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ : ΤΟ Ν/Σ ΠΟΥ ΔΕΝ ΚΑΤΑΤΕΘΗΚΕ ΠΟΤΕ

Την είχε στα χέρια του αλλά ποτέ δεν την εφήρμοσε. Την έστειλε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να πει το «ναι», όπερ και εγένετο, προκειμένου να πάρει στη χώρα μας τα 250 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Εξωτερικών Συνόρων και το Ταμείο Επιστροφών (μέχρι σήμερα έχουν χρησιμοποιηθεί τα 40 εκατ. ευρώ για το φράχτη, τα υπόλοιπα «λιμνάζουν»). Ο λόγος για την εισηγητική έκθεση που συνετάχθη στις 3 Μαρτίου 2010, όταν και πάλι υπουργός Προστασίας του Πολίτη ήταν ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, για το τότε νομοσχέδιο για το μεταναστευτικό το οποίο ωστόσο παρέμεινε στα συρτάρια τόσο του Μ. Χρυσοχοϊδη (υπουργός Προστασίας του Πολίτη έως την 7η Σεπτεμβρίου 2010) όσο και του διαδόχου του Χρήστου Παπουτσή. Το νομοσχέδιο αυτό θα εφαρμοζόταν παράλληλα με αυτό που προέβλεπε την δημιουργίαΥπηρεσίας Ασύλου, η οποία πρόσφατα συνεστήθη, χωρίς όμως να έχει στελεχωθεί.

Στην  εισηγητική έκθεση που παρουσιάζει η aftodioikisi.gr οι μετανάστες αντιμετωπίζονται ως άτομα και όχι ως... προεκλογικό πυροτέχνημα, ενώ τίθενται οι προϋποθέσεις για τον έλεγχο της λαθρομετανάστευσης.

Τρία κέντρα σε ένα
Συγκεκριμένα, γίνεται λόγος για Κέντρα Πρώτης Υποδοχής (ΚΕΠΥ) λαθρομεταναστών, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, όπου προβλέπεται: ένα κέντρο για τα γυναικόπαιδα και τους ανάπηρους, ένα κέντρο για αυτούς που εξετάζονται τα στοιχεία τους ή είναι υπό καθεστώς χορήγησης πολιτικού ασύλου, και ένα τελευταίο -στο οποίο θα υπάρχει μια σειρά από κάγκελα- όπου θα συγκεντρώνονται όλοι όσοι είναι να απελαθούν. Στα ΚΕΠΥ θα γίνεται στο « screening» (ταυτοποίηση ατόμου και διαχωρισμός).

Σήμερα, πλέον, πάλι από τη θέση του υπουργού Προστασίας του Πολίτη, ο Μ. Χρυσοχοΐδης αναζητεί στρατόπεδα για να στοιβάξει τους παράνομα εισερχόμενους αλλοδαπούς χωρίς να τηρεί τα όσα είχε συμφωνήσει το 2010 με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και μάλιστα ζήτησε επιπλέον βοήθεια από την ευρωπαία Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων Σεσίλια Μάλμστρομ, η οποία του κατέστησε σαφές ότι πρέπει να τηρηθούν για τα κέντρα οι ευρωπαϊκοί κανόνες και τα διεθνή πρότυπα (εδώ).

Υπενθυμίζεται πως η ευρωπαία επίτροπος εδώ και καιρό έχει ξεκαθαρίσει ότι τα λεφτά βρίσκονται στη διάθεση της Ελλάδας, αλλά θα δίνονται στο Ελληνικό Κράτος σταδιακά παράλληλα με τη δημιουργία των υποδομών (κτήρια, ανθρώπινο δυναμικό), έπειτα από έλεγχο ως προς την τήρηση των συμπεφωνημένων.

Σκοπός των ΚΕΠΥ και καθεστώς
των αλλοδαπών εντός των ΚΕΠΥΌπως προβλέπεται στην εισηγητική έκθεση του 2010, τα ΚΕΠΥ θα είναι κέντρα πρώτης υποδοχής των άρτι αφιχθέντων αλλοδαπών στην Ελλάδα χωρίς τις νόμιμες διατυπώσεις. Επίσης, στις υπηρεσίες των κέντρων αυτών θα παραπέμπονται και συλληφθέντες στην ενδοχώρα για παράνομη είσοδο και παραμονή, εφόσον δεν προκύπτει για αυτούς καμία προηγούμενη καταγραφή τους (ως αιτούντων άσυλο, ως νομίμως ή παρανόμως διαμενόντων ή με άλλη ιδιότητα). Επίσης στα ΚΕΠΥ μπορούν να παραπέμπονται ειδικές κατηγορίες (όπως, π.χ., ασυνόδευτα ανήλικα) μη καταγεγραμμένων παρανόμως διαμενόντων αλλοδαπών προκειμένου να διαγνωσθούν οι ανάγκες τους και να απολαύουν των παρεχομένων υπηρεσιών σε αυτά τα Κέντρα (κοινωνικών λειτουργών, ψυχολόγων, εξειδικευμένου προσωπικού για κάθε κατηγορία), εφόσον δεν υπάρχει άλλος προσφορότερος τρόπος να παρασχεθούν άμεσα οι υπηρεσίες αυτές.

Στα ΚΕΠΥ θα γίνεται η καταγραφή και ο εντοπισμός των ατόμων με ανάγκες διεθνούς προστασίας και των ατόμων με άλλες ειδικές ανάγκες (όπως θύματα βασανιστηρίων, θύματα εμπορίας ανθρώπων, άτομα με ιδιαίτερα ιατρικά προβλήματα). Επίσης, θα εντοπίζονται οι ασυνόδευτοι ανήλικοι και θα λαμβάνουν χώρα οι απαραίτητες ενέργειες για τη διαπίστωση της ανηλικότητας, όπου αυτή αμφισβητείται. Θα γίνεται διαπίστωση της εθνικότητας, όπου αυτή αμφισβητείται. Επίσης, θα παρέχονται οι πρώτες αναγκαίες ιατρικές υπηρεσίες, καθώς και οι πρώτες υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας. Τέλος, θα διενεργούνται όλες οι απαραίτητες δράσεις αστυνομικού ενδιαφέροντος, όπως π.χ. η λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων.

Τα ΚΕΠΥ θα είναι κέντρα εξωτερικά φυλασσόμενα, με την έννοια ότι οι αλλοδαποί δε θα έχουν τη δυνατότητα να κινούνται ελεύθερα εκτός των κέντρων. Καθήκοντα φύλαξης των ΚΕΠΥ θα αναλάβει η Αστυνομία. Ωστόσο, δεν θα είναι «κρατούμενοι» υπό το ισχύον καθεστώς της διοικητικής κράτησης ενόψει απέλασης, αλλά «υπό περιορισμό τελούντες». Προς τούτο, θα πρέπει να υπάρξει νέα νομοθετική ρύθμιση για πρόβλεψη ολιγοήμερου περιορισμού της ελευθερίας κίνησης. Η διοικητική απόφαση για τον περιορισμό αυτόν, όπως και κάθε απόφαση για περιορισμό της προσωπικής ελευθερίας, θα πρέπει να ελέγχεται ως προς τη νομιμότητά της από Δικαστήριο (κατ' εφαρμογήν της σχετικής νομολογίας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου). Επίσης, θα πρέπει ρητά να προβλέπεται, σε σχέση με την ευθύνη των αστυνομικών που φυλάσσουν τα κέντρα, μία διαβάθμιση της ευθύνης που θα διαφοροποιεί τον περιορισμό της ελευθερίας υπό μία διοικητική απόφαση από την κράτηση ενός ποινικού κρατουμένου (ανάλογη διαβάθμιση προβλέπεται στις διατάξεις που αφορούν σύλληψη και κράτηση ανηλίκων). Όσον αφορά, τέλος, την ποινική μεταχείριση των νεοαφικνουμένων και προκειμένου να απλουστευθεί και η διαδικασία μεταξύ Λιμενικού και Αστυνομίας και να απεμπλακεί ο Εισαγγελέας από την πρώτη διαδικασία άφιξης, προτείνεται να αναστέλλεται η άσκηση ποινικής δίωξης μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας καταγραφής στα ΚΕΠΥ και τον προσδιορισμό του καθεστώτος του κάθε αλλοδαπού.

Ο περιορισμός στο κέντρο θα πρέπει να λήγει το συντομότερο δυνατόν με ανώτατο όριο τις 15 ημέρες (όπως καθορίστηκε και στην πρόταση της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για τη διαδικασία ασύλου).

Οι περιοχές ΚΕΠΥ
Η επιστημονική επιτροπή που είχε συντάξει αυτή την εισηγητική έκθεση πρότεινε κέντρα υποδοχής λαθρομεταναστών με σειρά προτεραιότητας τις εξής περιοχές, ξεκινώντας από τα σημεία που είτε έχουν ήδη υποδομή κέντρου είτε έχουν περισσότερη ανάγκη για τη δημιουργία ενός κέντρου: Σάμος, Λέσβος, Χίος, Έβρος, Δωδεκάνησα, Αθήνα, Πάτρα, Ηγουμενίτσα, Θεσσαλονίκη, Βόλος, Κρήτη.

«Screening» (καταγραφή προφίλ) λαθρομετανάστη
Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση, τα Κέντρα Πρώτης Υποδοχής θα εξυπηρετούν τους ακόλουθους τέσσερις βασικούς σκοπούς:

α. Παροχή ενημέρωσης και άμεσης υλικής, ψυχοκοινωνικής και νομικής βοήθειας στους νέο-αφιχθέντες.

β. Συλλογή πληροφοριών για τους νέο-αφιχθέντες, μέσω ερωτηματολογίων και προσωπικών συνεντεύξεων.

γ. Κατάρτιση «προφίλ» για κάθε άτομο (screening) το οποίο θα καθορίζει την περαιτέρω μεταχείρισή του

δ. Ατομική συμβουλευτική, παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών και ενημέρωση στους αφιχθέντες για την περαιτέρω μεταχείρισή τους. Διαδικασίες παραπομπής σε δομές που εξυπηρετούν το 'προφίλ' και τις ανάγκες του κάθε ατόμου

Στο πλαίσιο αυτό, προτείνονται έξι γενικές διαδικασίες μέσα στο Κέντρο, που θα λαμβάνουν χώρα κατ' αρχήν με την ακόλουθη σειρά, για κάθε άτομο, με δυνατότητα, αναλόγως των εκτάκτων περιπτώσεων (π.χ. μαζικής άφιξης), να διαφοροποιείται ή να προσαρμόζεται κατάλληλα η σειρά των ενεργειών :

1^η: Πρώτη ομαδική ενημέρωση των νέο-αφιχθέντων για το καθεστώς του κέντρου, τους λόγους που βρίσκονται εκεί, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους

2^η: Πρώτη καταγραφή στοιχείων (πρώτη ημέρα άφιξης)

3^η : Πρώτος ιατρικός έλεγχος (γενική κλινική εξέταση) (εντός των 2 πρώτων ημερών μετά την άφιξη)

4^η: Πρώτη κοινωνική εκτίμηση, πρώτη εκτίμηση αναγκών διεθνούς προστασίας και συμπλήρωση βασικού ερωτηματολογίου (εντός των 2 πρώτων ημερών μετά την άφιξη)

5^η: Παροχή συμπληρωματικών υποστηρικτικών υπηρεσιών (ειδική κοινωνική, ψυχολογική, νομική, ιατρική βοήθεια) σύμφωνα με την εκτίμηση ατομικών αναγκών, και ειδικές υπηρεσίες και φροντίδα για τους ανηλίκους και τα θύματα εμπορίας (σε όλη τη διάρκεια των 15 ημερών παραμονής στο κέντρο)

6^η: Κατάρτιση 'προφίλ' ατόμου και παραπομπή ("Απόφαση Επιτροπής Διαχωρισμού και Εντοπισμού (Screening)) (εντός των 10 πρώτων ημερών μετά την άφιξη)

Επίσης, προβλέπονται δύο ειδικές διαδικασίες (που θα πρέπει να ολοκληρώνονται εντός των πρώτων 5 έως 10 ημερών μετά την άφιξη) ως προς τις ενέργειες:

- Διαπίστωση εθνικότητας
- Διαπίστωση ανηλικότητας

Εάν αλλοδαπός υποβάλλει αίτημα ασύλου ή άλλης διεθνούς προστασίας πριν από την έναρξη της διαδικασίας του screening, η διαδικασία αυτή (σε όσα στάδια είναι αναγκαία στην περίπτωση του αιτούντος) λαμβάνει χώρα σε συνεργασία με το Γραφείο Ασύλου που εδρεύει στην περιοχή και το οποίο θα αναλάβει την εκκίνηση της διαδικασίας εξέτασης του αιτήματος ασύλου.

Η διαδικασία σχηματισμού προφίλ των ατόμων (απόφαση Eπιτροπής Διαχωρισμού και Εντοπισμού (screening)) πρέπει να βασίζεται : (Α) στα πρώτα στοιχεία και δεδομένα των αλλοδαπών (πρώτο βασικό ερωτηματολόγιο) και (Β) στα ολοκληρωμένα συμπεράσματα και πορίσματα (ατομικές εκθέσεις) των ομάδων ιατρικής, ψυχοκοινωνικής και νομικής αρωγής που θα διαπιστώνουν τα βαθύτερα στοιχεία (συνεντεύξεις - συνεδρίες).

Για το σκοπούς του screening, θα πρέπει:

Να τυπωθεί σύντομο ενημερωτικό φυλλάδιο για το καθεστώς και τους σκοπούς του κέντρου, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των διαμενόντων, σε όλες τις βασικές γλώσσες.

- Να προβλέπεται άνοιγμα ατομικού φακέλου για κάθε εξυπηρετούμενο / νέο-εισερχόμενο.

- Να καταρτισθεί το βασικό ερωτηματολόγιο για όλους τους νεοαφιχθέντες στο Κέντρο, το οποίο θα περιλαμβάνει:

1^ο τμήμα: Καταγραφή προσωπικών δεδομένων από την Αστυνομία

2^ο τμήμα: Καταγραφή αποτελεσμάτων γενικής κλινικής εξέτασης (λήψη ιατρικού ιστορικού) από το ιατρο-νοσηλευτικό προσωπικό, με πορίσματα για περαιτέρω ενέργειες μέσα στο Κέντρο (π.χ. περαιτέρω ιατρική φροντίδα, παραπομπή σε νοσοκομείο, ανάγκη για παραπομπή στον ψυχολόγο, περαιτέρω διερεύνηση για πιθανό θύμα εμπορίας κλπ).

3^ο τμήμα: Πλήρες κοινωνικό ιστορικό, που θα συμπληρώνεται από τους κοινωνικούς λειτουργούς του κέντρου και θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και ερωτήσεις σχετικές με ζητήματα ανηλίκων, πιθανών θυμάτων βασανιστηρίων, πιθανών θυμάτων εμπορίας, με πορίσματα για περαιτέρω ενέργειες μέσα στο κέντρο (π.χ. παραπομπή στον ψυχολόγο, περαιτέρω κοινωνική συμβουλευτική, κλπ).

4^ο τμήμα: Διερεύνηση αναγκών διεθνούς προστασίας, που θα συμπληρώνεται από τους νομικούς, με ειδική ερώτηση για τους λόγους αναχώρησης από τη χώρα και κατά πόσο ο εξυπηρετούμενος επιθυμεί, στο στάδιο αυτό, να ζητήσει άσυλο, και προτάσεις για περαιτέρω διερεύνηση.

5^ο τμήμα: Ειδικό μέρος για ασυνόδευτους ανηλίκους, που θα συμπληρώνεται από τον Ειδικό Επιστήμονα για τα θέματα του παιδιού, με ειδικές ερωτήσεις για το προφίλ και την περαιτέρω προστασία και φροντίδα του παιδιού (π.χ. πληροφορίες για την οικογένειά του, εκπαίδευση, κλπ).

Το πρώτο ερωτηματολόγιο θα το υπογράφουν, ανά τμήμα, οι αρμόδιες υπηρεσίες (αστυνομία) και οι εργαζόμενοι στο κέντρο (ιατρικό προσωπικό, κοινωνικός λειτουργός, νομικός).

• Να καταρτιστεί φόρμα ατομικής αξιολόγησης / αναφοράς, ανά αρμόδιο τμήμα (ιατρο-νοσηλευτικό προσωπικό, κοινωνικοί λειτουργοί, νομικοί, ψυχολόγοι, ειδικός επιστήμονας για τα θέματα του παιδιού) που θα συμπληρώνεται μετά από κάθε ατομική συνεδρία και θα εισάγεται συμπληρωματικά στο φάκελο του εξυπηρετούμενου.
• Να καταρτιστεί η φόρμα πορίσματος της Επιτροπής Διαχωρισμού και Εντοπισμού (Screening), η οποία θα περιέχει ειδικό μέρος εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, προτάσεις για την παραπομπή του ατόμου σε δομές και συστάσεις για περαιτέρω ενέργειες, και την οποία θα συνυπογράφουν όλα τα μέλη της Επιτροπής, για παράδοση στο Διευθυντή.

Το ειδικό επιστημονικό προσωπικό (μη συμπεριλαμβανομένων άλλων διοικητικών υπαλλήλων, π.χ. γραμματεία, υπηρεσίες σίτισης, καθαρισμού,κ.λπ.) που θα πρέπει να απασχολείται στο κέντρο θα αποτελείται υποχρεωτικά από τις παρακάτω ειδικότητες, με αριθμό εργαζομένων ανά ειδικότητα που θα εξαρτάται από την αναλογία ειδικού επιστημονικού προσωπικού/αριθμό εξυπηρετούμενων ανθρώπων που προβλέπεται σε παρόμοιες ή σχετικές άλλες δομές (π.χ. μονάδες υγείας που λειτουργούν υπό την εποπτεία της Διεύθυνσης Ανάπτυξης Δημόσιας Υγείας του Υπ. Υγείας). (Ενδεικτικά προτείνεται παρακάτω, εντός παρένθεσης, ο αναγκαίος αριθμός απασχολουμένων ανά ειδικότητα για ένα ΚΕΠΥ με δυναμικότητα 200 ατόμων):

- Ιατρο-Νοσηλευτικό προσωπικό (5)

- Κοινωνικοί Λειτουργοί (8)

- Ψυχολόγοι (2)

- Νομικοί (4)

- Ειδικοί Επιστήμονες σε θέματα του παιδιού (2)

- Ειδικοί σε θύματα εμπορίας ή βασανιστηρίων (1)

- Διερμηνείς και διαπολιτισμικοί διαμεσολαβητές για όλες τις ομιλούμενες γλώσσες.

Σημειώνεται ότι για όλες τις διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα μέσα στο κέντρο, η παρουσία διερμηνέα (εφόσον ο εξυπηρετούμενος δεν μιλά με ευχέρεια άλλη γλώσσα επικοινωνίας με τους εργαζόμενους) είναι υποχρεωτική. Πρέπει σε κάθε επίπεδο να διασφαλίζεται η ποιότητα της διερμηνείας, μέσω μηχανισμού πιστοποίησης των διερμηνέων, επαρκούς εκπαίδευσής τους και υποχρεωτικής υπογραφής Κώδικα Δεοντολογίας.

Εφόσον ΜΚΟ ή ομάδες πολιτών παρέχουν υπηρεσίες εντός του Κέντρου σε συνεργασία με τη Διοίκηση του Κέντρου (βλ. Κεφάλαιο Πρώτο, υπό 1.6), έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην Επιτροπή Διαχωρισμού και Εντοπισμού ("screening").

Ενδεικτικά αναφέρονται οι ακόλουθες 'κατηγορίες' ατόμων που μπορεί να προκύψουν από μία διαδικασία διαχωρισμού και εντοπισμού (screening): Αιτούντες άσυλο, Ασυνόδευτοι ανήλικοι, Γυναίκες σε κίνδυνο, Θύματα εμπορίας, Θύματα βασανιστηρίων,΄Ατομα με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ),Υπέργηροι, Οικογένειες, Μονογονεϊκές οικογένειες, Αιτούντες άσυλο που έχουν μετακινηθεί από την πρώτη χώρα ασύλου, Άτομα που αναζητούν μέλη οικογένειας, ΄Ατομα που κινούνται κυρίως βάσει οικονομικών κινήτρων, Άτομα που εθελούσια και αβίαστα εκδηλώνουν την επιθυμία να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, Ανιθαγενείς.

Προστασία των ανήλικων λαθρομεταναστώνΕιδικότερα προτείνονται:

• Υιοθέτηση συγκεκριμένου οργανογράμματος με καθορισμό των καθηκόντων του προσωπικού αλλά και των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των ασυνόδευτων ανηλίκων Έκδοση επιστημονικού πρωτοκόλλου παροχής υπηρεσιών στα Κέντρα Διαχείρισης και έκδοση οδηγού εφαρμογής στον οποίο θα εκπαιδευτεί το προσωπικό.
• Η παραμονή στα κέντρα screening θα είναι για το λιγότερο δυνατό διάστημα (με ανώτατο όριο αυτό των 15 ημερών), με στόχο την όσο το δυνατό ταχύτερη παραπομπή σε ειδικά κέντρα φιλοξενίας όπου θα παρέχονται όλες οι απαραίτητες υπηρεσίες προς όφελος των ανηλίκων, και κυρίως θα προστατεύονται τα κοινωνικά τους δικαιώματα (πρόσβαση στην παιδεία, κ.λπ).

Η διαπίστωση του καθεστώτος και των αναγκών των ανηλίκων στα κέντρα screening θα γίνεται αποκλειστικά από εξειδικευμένο προσωπικό.

Κατά την κράτησή τους σε αυτά οι ανήλικοι δεν στερούνται του δικαιώματος επικοινωνίας με συγγενείς, φίλους και δικηγόρους, που βρίσκονται εκτός του Κέντρου. Ωστόσο επισημαίνεται ότι πρέπει να υπάρχουν ειδικοί κανόνες για την [ελεγχόμενη - για τον κίνδυνο ύπαρξης κυκλωμάτων] πρόσβαση των παιδιών σε τηλέφωνο, παρουσία ενδεχομένως του ειδικού επιστήμονα και/ή διερμηνέα, προκειμένου να επικοινωνούν με οικεία τους πρόσωπα.

Θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για την ψυχαγωγία τους, τις ιδιαίτερες διατροφικές τους συνήθειες αλλά και την άσκηση των θρησκευτικών τους καθηκόντων.

Παροχή ειδών και υπηρεσιών πρώτης ανάγκης Με επίβλεψη του ειδικού επιστήμονα και του λοιπού προσωπικού του κέντρου, καταρτίζεται κατάλογος ειδών πρώτης ανάγκης που θα απευθύνεται σε παιδιά (με διαχωρισμό φύλου

Οι ανήλικοι πρέπει να ενημερώνονται σε γλώσσα κατανοητή σε αυτούς για τα δικαιώματά τους για τη λειτουργία του χώρου και τις δυνατότητες έκφρασης ενδεχόμενων αναγκών τους. Προς το σκοπό αυτό χρήσιμο είναι να αναρτώνται φυλλάδια για τη λειτουργία του χώρου και τις δυνατότητες έκφρασης ενδεχόμενων αναγκών τους.

Παρέχονται 24ωρες υπηρεσίες εσωτερικής φύλαξης του χώρου των ανηλίκων και δυνατότητα παροχής βοήθειας.

Ως προς την κτηριακή υποδομή

Τα κτήρια στα οποία θα στεγαστούν τα Κέντρα Καταγραφής θα πρέπει να ανταποκρίνονται στους στοιχειώδεις όρους υγιεινής εξασφαλίζοντας τις απαραίτητες για την ομαλή διαβίωση των ανηλίκων συνθήκες (π.χ επαρκής αερισμός, θέρμανση, ατομική υγιεινή κ.λπ.).

Πρέπει να τεθεί ανώτατο όριο στη δυναμικότητα των Κέντρων αυτών. Οι συνθήκες διαμονής (υλικές συνθήκες, διαμόρφωση και συντήρηση χώρου) προβλέπονται στον Κανονισμό Λειτουργίας. Κρίνεται γενικά σκόπιμο ο χώρος παραμονής των ανηλίκων να είναι εξ' ολοκλήρου ξεχωριστός από αυτόν των ενηλίκων (χώροι ύπνου, αλλά και χώροι σίτισης, προαυλισμού, κλπ), ώστε να αποφεύγονται σχέσεις εκμετάλλευσης (traffickers).

Ως προς την παραμονή των ανηλίκων στα Κέντρα Καταγραφής

Οι διαδικασίες που θα λαμβάνουν χώρα στα κέντρα screening αναφορικά με τους ανηλίκους θα είναι οι ακόλουθες:

• Παροχή ειδών πρώτης ανάγκης (φαγητό, ρουχισμός) και γενικότερη φιλοξενία των ανηλίκων σε υλικές συνθήκες αρμόζουσες για την ηλικία τους και την προστασία τους.
• Διαχωρισμός μεταξύ ανηλίκων και ενηλίκων, με σχετική διαπίστωση ανηλικότητας.
• Πρώτη διερεύνηση εθελοντικής επιστροφής στη χώρα προέλευσης, οικογενειακής επανένωση στην Ελλάδα ή σε άλλο κράτος-μέλος της ΕΕ.
• Διαπίστωση ότι ο ανήλικος είναι ασυνόδευτος.
• Εξακρίβωση εθνικότητας.
• Πρώτη διερεύνηση υποβολής αιτήματος ασύλου (χωρίς να είναι καθοριστική).
• Άμεση ενημέρωση της αρχής που θα αναλάβει την προσωρινή επιτροπεία του ανηλίκου (Εισαγγελέας Ανηλίκων ή Πρωτοδικών) και εκκίνηση των διαδικασιών για τον ορισμό μόνιμου επιτρόπου.
• Πλήρης ενημέρωση του ανηλίκου, με ενημερωτικό υλικό παρεχόμενο σε όλες τις απαραίτητες γλώσσες, προσαρμοσμένο σε ύφος για την πλήρη κατανόηση των παιδιών, για τα όσα πρόκειται να του συμβούν στην Ελλάδα, ποιες είναι οι ισχύουσες διαδικασίας, τι δικαιώματα έχει, σε ποιους μπορεί να απευθυνθεί.
• Διεξαγωγή πρώτων ιατρικών εξετάσεων (κατά τα πρότυπα που θέτει η αρμόδια ομάδα επεξεργασίας της πρότασης) και παροχή ψυχολογικής βοήθειας, όπου κρίνεται απαραίτητο.
• Δυνατότητα επικοινωνίας με μέλη της οικογένειάς του ή του οικείου περιβάλλοντός του, και καταγραφή ορισμένων στοιχείων (όχι εξαντλητική διαδικασία) σχετικά με την ύπαρξη ή μη δυνατότητας οικογενειακής συνένωσης και πού.

Προσωπικό και παρεχόμενες
υπηρεσίες στα ΚΕΠΥΟι ειδικότητες του προσωπικού που είναι αναγκαίες να προσληφθούν στα ΚΕΠΥ προκύπτουν από τη διαδικασία «βήμα προς βήμα» του διαχωρισμού και εντοπισμού. Προτείνεται το προσωπικό να προσλαμβάνεται κατόπιν διαδικασίας επιλογής (σ.σ.: μέσω ΑΣΕΠ), όπου θα εκτιμώνται τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα για την ανάληψη των εξειδικευμένων καθηκόντων στο κέντρο. Επίσης το προσωπικό θα πρέπει να εκπαιδεύεται κατά την αρχική πρόσληψη αλλά και με διαρκή επιμορφωτικά σεμινάρια. Κατά την εκπαίδευση, είναι αναγκαίο να λαμβάνει κάθε ειδικότητα βασικές γνώσεις και των άλλων ειδικοτήτων.

Ως προς την παροχή υπηρεσιών στα ΚΕΠΥ, οι βασικές υπηρεσίες (π.χ., νομική ενημέρωση, κοινωνικές και ιατρικές υπηρεσίες) θα καλύπτονται καταρχήν από κρατικούς υπαλλήλους με πρόβλεψη για πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού που θα καλύπτει αυτές τις υπηρεσίες. Εφόσον η Πολιτεία αδυνατεί να καλύψει πλήρως τις ανάγκες σε εξειδικευμένο προσωπικό, συνεργάζεται υποχρεωτικά με ΜΚΟ ή άλλους φορείς για την κάλυψη αυτών των αναγκών. Για άλλες δευτερεύουσες υπηρεσίες (π.χ. καθαριότητα) μπορεί να γίνεται ανάθεση σε ιδιώτη. Από τη θέση αυτή διαφοροποιείται το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, το οποίο προτείνει να υπάρχει υποχρέωση συνεργασίας με ΜΚΟ σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από τη δυνατότητα κάλυψης ή μη των υπηρεσιών (ιδίως των νομικών) από το κράτος.

aftodioikisi.gr