Θέμα: «Τοποθέτηση
της Περιφ. Παράταξης «Αγώνας για τα Νησιά μας»
επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων
(Μ.Π.Ε.) του έργου «Αιγαία Ζεύξη»
στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου
Βορείου Αιγαίου»
Κληθήκαμε,
προχθές, να αποφασίσουμε για ένα από τα σημαντικότερα θέματα που έχουν
συζητηθεί στο Περιφερειακό Συμβούλιο, στα 2 χρόνια λειτουργίας του νέου θεσμού.
Κάνοντας
μια μικρή αναδρομή στις προσπάθειες που ξεκίνησαν τα προηγούμενα χρόνια στα
νησιά μας για την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, είναι φανερό ότι
δεν έχουμε εκμεταλλευτεί τις δυνατότητές μας, τους φυσικούς πόρους που
διαθέτουν τα νησιά μας, παρά τους σχεδιασμούς που κατά καιρούς ανακοινώνονται
και ενώ έχουν διατεθεί σημαντικοί πόροι για τη μελέτη και την αξιοποίηση τους.
Ζητούμενο
παραμένει σήμερα η αξιοποίηση των φυσικών πόρων, οι οποίοι θα μπορούσαν όχι
μόνο να επιλύσουν το ενεργειακό πρόβλημα των νησιών μας, βασική παράμετρο για
την επιβίωση των κατοίκων, αλλά και να τονώσουν την τοπική ανάπτυξη και την τοπική
οικονομία, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίες. Είναι αδιανόητο στις μέρες μας
ότι, ενώ μπορούμε να καλύψουμε τις ενεργειακές μας ανάγκες με ανανεώσιμες πηγές
ενέργειας, σαφώς φιλικότερες προς το περιβάλλον, εμείς να παραμένουμε σε λύσεις
άλλων εποχών και ταυτόχρονα εξαρτημένοι από το πετρέλαιο ως καύσιμη ύλη, με ότι
αυτό συνεπάγεται.
Για
το προτεινόμενο έργο της «Αιγαίας Ζεύξης», για τη μελέτη των περιβαλλοντικών
επιπτώσεων του οποίου κληθήκαμε να γνωμοδοτήσουμε, δόθηκε η δυνατότητα στους
πολίτες και τους φορείς να ενημερωθούν, να καταθέσουν τις απόψεις και τις
προτάσεις τους. Από τις προτάσεις που κατατέθηκαν και από τη χθεσινή συνεδρίαση
του Περιφερειακού Συμβουλίου, έγινε φανερό ότι έχουν διαμορφωθεί δύο
διαφορετικές απόψεις, η μια που προσπάθησε να πείσει πόσο κακή είναι η επένδυση
και άλλη για το πόσο θετική είναι αυτή η επένδυση. Δεν κατατέθηκαν όμως
συγκεκριμένες προτάσεις για το πως θα μπορούσε να υλοποιηθεί η επένδυση με όσο
το δυνατό λιγότερες αρνητικές επιπτώσεις προς το περιβάλλον. Εκεί θα έπρεπε να
έχουν επικεντρωθεί οι προσπάθειες το προηγούμενο διάστημα και γι’ αυτό θα
μπορούσε να υπάρξει συνεργασία της Περιφέρειας με Επιστημονικούς Φορείς του
τόπου μας. Στην κατεύθυνση αυτή θα έπρεπε να έχουν κατατεθεί συγκεκριμένες
προτάσεις και από τους ενδιαφερόμενους Δήμους που είναι θετικοί στην επένδυση, αυτό
όμως δεν έγινε.
Η
άποψη της Παράταξης μας είναι ότι πρόκειται για μια σημαντική επένδυση, η οποία
πρέπει και μακάρι να υλοποιηθεί. Το έργο αυτό, κυρίως σε ότι αφορά τη
διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα, θα μπορούσε να είχε
προγραμματιστεί νωρίτερα και να υλοποιηθεί από την ΔΕΗ με χρηματοδότηση από
Κοινοτικούς Πόρους, πόρους της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων κλπ, όπως έγινε
για άλλα αντίστοιχα έργα στη χώρα μας. Αντίθετα κάποιοι τα προηγούμενα χρόνια
προωθούσαν την ενεργειακή διασύνδεση των νησιών μας με τα απέναντι παράλια, με
ότι αποτελέσματα θα μπορούσε να έχει μια τέτοια προοπτική. Το έργο αυτό μπορεί
να διασφαλίσει την ενεργειακή διασύνδεση των νησιών μας με το ηπειρωτικό
σύστημα της χώρας. Σήμερα τέτοιου μεγέθους έργα, μπορούν να υλοποιηθούν μόνο με
ιδιωτικές επενδύσεις, οι οποίες άλλωστε παραμένουν ζητούμενο.
Για
να μειωθεί η περιβαλλοντική επιβάρυνση και να αποφευχθούν, στο βαθμό του
εφικτού, οι αρνητικές επιπτώσεις από το έργο, καταθέσαμε την πρόταση οι
προτεινόμενοι Περιβαλλοντικοί Όροι να συμπληρωθούν με βάση την εισήγηση που
κατατέθηκε από την Υπηρεσία και να περιληφθούν τα εξής:
1.
Να
συμπληρωθεί η ΜΠΕ με τα αναγκαία έργα υποδομής που απαιτούνται προκειμένου να
γίνει εφικτή η διασύνδεση των τοπικών ηλεκτρικών δικτύων της ΔΕΗ με το
ηπειρωτικό διασυνδεδεμένο σύστημα και προκειμένου να παύσει επιτέλους η
λειτουργία των τοπικών ρυπογόνων σταθμών της ΔΕΗ. Αυτό αποτελεί πρώτη
προτεραιότητα και απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση του έργου.
2.
Να
δεσμευτεί ο Φορέας κατασκευής του έργου και να διασφαλίσει ο Διαχειριστής του
Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας ότι τα υποθαλάσσια καλώδια
διασύνδεσης θα έχουν ικανότητα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας αρκετά μεγαλύτερη
από αυτήν που αναμένεται να παράγεται από τους αιολικούς σταθμούς, προκειμένου
να είναι δυνατή η μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας και από άλλες τοπικές επιχειρήσεις
εκμετάλλευσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Εδώ θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο και
το καθεστώς κάτω οποίο θα πραγματοποιείται η μεταφορά της ηλεκτρικής ενέργειας.
3.
Να
υπάρξει σημαντική αύξηση των αντισταθμιστικών οφελών προς όφελος των κατοίκων
των περιοχών που θα πραγματοποιηθεί το έργο, πέρα από αυτά που καθορίζονται από
τη νομοθεσία, για λόγους δίκαιης αποζημίωσης των τοπικών κοινωνιών εξαιτίας του
αναμενόμενου περιβαλλοντικού κόστους.
Πέρα
των προτάσεων αυτών, προτείναμε:
4.
Να
διασφαλιστεί η εναλλακτική τροφοδότηση των νησιών από τη Βόρεια Ελλάδα και όχι
να εξεταστεί απλά όπως προτείνει η Υπηρεσία. Το έργο αυτό θα πρέπει να γίνει
παράλληλα και όχι σε επόμενο φάση, προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα
εναλλακτικής τροφοδότησης σε περίπτωση βλάβης και να εξασφαλιστεί έτσι η
αδιάλειπτη παροχή ενέργειας προς τα νησιά.
5.
Να
πραγματοποιηθεί ταυτόχρονα το έργο της διασύνδεσης των νησιών με το ηπειρωτικό
σύστημα και τα έργα των ανεμογεννητριών, προκειμένου να διασφαλιστεί η
υλοποίηση και η ολοκλήρωση του συνολικού έργου.
6.
Οι
εργασίες εκσκαφής που θα απαιτηθούν, να γίνουν παρουσία της αρμόδιας
Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους,
με έξοδα του φορέα κατασκευής. Είναι σημαντικό το θέμα αυτό για όλα τα νησιά
και ιδιαίτερα για τη βορειοδυτική Λέσβο όπου έχει καταγραφεί μεγάλος αριθμός
θέσεων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος και πλήθος απολιθωμάτων.
7.
Να
σταλεί στο ΥΠΕΚΑ η ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Λήμνου
και να ληφθεί σοβαρά υπόψη.
8.
Να διασφαλιστεί η εργασία των εργαζόμενων στις
μονάδες της Δ.Ε.Η. που θα τεθούν σε ψυχρή εφεδρεία.
9.
Να
εξασφαλιστούν οι προβλεπόμενες από τη νομοθεσία αδειοδοτήσεις από τις αρμόδιες
Υπηρεσίες της Αρχαιολογίας, Δ/νσεις Δασών κλπ, οι οποίες αποτελούν αναγκαία
προϋπόθεση για την υλοποίηση του έργου. Οι Υπηρεσίες αυτές μπορούν να
υποδείξουν και τυχόν τροποποιήσεις των προτεινόμενων σημείων για την
εγκατάσταση των Ανεμογεννητριών.
10. Επιπλέον και επειδή ως Περιφέρεια πρέπει
να προσδιορίσουμε και να οριοθετήσουμε την περαιτέρω ανάπτυξη των Α.Π.Ε. στα
νησιά μας, προτείνουμε αυτό να γίνει στο πλαίσιο της επικαιροποίησης του
Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου, το οποίο έχει ανατεθεί από το ΥΠΕΚΑ και
είναι σε εξέλιξη, αλλά και μέσω των Γ.Π.Σ. και ΣΧΟΟΑΠ που εκπονούνται ή
πρόκειται να εκπονηθούν σε κάθε νησί. Προτείνουμε
συνεπώς να υπάρξει άμεσα συνεργασία με επιστημονικούς φορείς όπως το
Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Πολυτεχνείο κλπ προκειμένου να υπάρξει Περιφερειακός
Σχεδιασμός στην ανάπτυξη των Α.Π.Ε., ο οποίος θα ενσωματωθεί στο
επικαιροποιημένο Χωροταξικό της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, στα Γ.Π.Σ. και
ΣΧΟΟΑΠ.
Τέλος
και επειδή πολλά έχουμε ακούσει και διαβάσει το τελευταίο διάστημα, με ανοιχτές
και προειδοποιητικές επιστολές και δηλώσεις για το θέμα, πιστεύουμε ότι είναι
θεμιτές οι διαφορετικές απόψεις που ακούγονται, δεν μπορούμε όμως να δεχτούμε
ότι κάποιοι έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία στα θέματα της προστασίας του
περιβάλλοντος, ενδιαφέρονται και αγαπάνε περισσότερο αυτόν τον τόπο.
