ΟΙ ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΗΜΝΟΥ ΑΚΟΜΑ ΕΝΑ ΘΥΜΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Η οικονομική κρίση αποτελεί το άλλοθι για την εγκατάλειψη της προστασίας του περιβάλλοντος στη χώρα μας, τη χαλάρωση των θεσμών και των προστατευτικών μέτρων. Δυστυχώς οι υγρότοποι αποτελούν ένα ακόμα από τα θύματα της κρίσης. Κι αυτό ενώ οι αξίες των υγροτοπικών οικοσυστημάτων είναι πολλαπλές, μεταφραζόμενες και σε οικονομικούς όρους, και διεθνώς αναγνωρισμένες. Η διατήρηση της βιοποικιλότητας, η αντιπλημμυρική και αντιδιαβρωτική προστασία, η παροχή υδρευτικού και αρδευτικού ύδατος, η παραγωγή ενέργειας, η βελτίωση του μικροκλίματος, η αναψυχή είναι μερικές μόνο από αυτές. Η στενά όμως συνυφασμένη σχέση των υγροτόπων και των ανθρώπινων δραστηριοτήτων έχει πολύ συχνά ως αποτέλεσμα την υποβάθμισή τους (ρύπανση, καταπατήσεις, υπεραντλήσεις, ανεξέλεγκτες αμμοληψίες, αποξηράνσεις, λαθροθηρία, αλόγιστη οικιστική ανάπτυξη).
Τα νησιά μας παρουσιάζουν ένα ιδιαίτερα αξιόλογο υγροτοπικό πλούτο, τόσο σε έκταση όσο και σε ποιότητα, που λίγες περιοχές στην Ευρώπη και τη Μεσόγειο διαθέτουν. Εξαιτίας της γεωμορφολογίας και του κλίματός της οι περισσότεροι και σπουδαιότεροι υγρότοποι βρίσκονται σε πεδινές και παραθαλάσσιες εκτάσεις, οπού ζει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού και ασκούνται οι περισσότερες δραστηριότητες. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την έλλειψη πολιτικής βούλησης για ουσιαστική προστασία του περιβάλλοντος και εν γένει των υγροτόπων έχει ως αποτέλεσμα να υφίστανται συνεχή υποβάθμιση.
Οι υγρότοποι της Λέσβου και της Λήμνου είναι οι σημαντικότεροι του Αιγαίου και είναι πολύ σημαντική η προστασία τους. Σημειώνουμε ότι η Λέσβος είναι ο πρώτος προορισμός bird watching στην Ευρώπη και εκατοντάδες παρατηρητές πουλιών επισκέπτονται τα νησιά μας για αυτό. Παρόλαυτα καθυστερεί για χρόνια η ολοκλήρωση της Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης για την Περιοχή Natura των υγροτόπων της Καλλονής, η έκδοση ΠΔ για την Χορταρολίμνη στη Λήμνο και η εκπόνηση ΕΠΜ για τις άλλες περιοχές Natura, οι υγρότοποι δέχονται μεγάλες πιέσεις και ανησυχούμε για την μη αντιστρεπτή πορεία της κατάστασης με ανυπολόγιστες συνέπειες στα οικοσυστήματα. Τα πρόσφατα προβλήματα μόλυνσης του κόλπου της Καλλονής καταδεικνύουν τις σοβαρές επιπτώσεις και στην οικονομική ζωή του τόπου της κακής διαχείρισης των οικοσυστημάτων μας
Μέτρα που θα μπορούσαν να «ανακουφίσουν» από τις πιέσεις που δέχονται πολλά υγροτοπικά οικοσυστήματα, όπως η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων που βρίσκονται σε σοβαρή μόνιμη υποβάθμιση, ο έλεγχος των αμμοληψιών, η αποκατάσταση ενός οικολογικά βιώσιμου τμήματος υγροτοπικών εκστάσεων που έχουν αποξηρανθεί στο παρελθόν, η διάσωση των μικρών νησιωτικών υγροτόπων, ο συστηματικός έλεγχος της διατήρησης της οικολογικής παροχής ύδατος κατά τους καλοκαιρινούς μήνες δεν φαίνεται να βρίσκονται στις προτεραιότητες της πολιτικής ηγεσίας.
Την ίδια στιγμή δεν έχουν ακόμα ξεκινήσει στα νησιά μας τα σχέδια διαχείρισης των λεκανών απορροής, δεν έχει ξεκινήσει η διαδικασία διαβούλευσης, ενώ δεν έχουν συσταθεί και τα Περιφερειακά Συμβούλια Υδάτων που είναι αρμόδια για την έγκρισή τους. Με δικαιολογία δε την καταγραφή των υφιστάμενων χρήσεων ύδατος είναι εδώ και ενάμιση χρόνο σε ισχύ κοινή υπουργική απόφαση που επιτρέπει ουσιαστικά την αδειοδότηση όλων των παράνομων έως σήμερα υδροληψιών νερού, την πλειοψηφία των οποίων αποτελούν ιδιωτικές γεωτρήσεις.
Η προστασία και διατήρησή των υγροτοπικών οικοσυστημάτων είναι κοινός τόπος ότι είναι απαραίτητη. Τα λάθη του παρελθόντος δεν δικαιολογούνται πλέον. Η επιστημονική γνώση είναι πλούσια, οι λύσεις υπάρχουν, λείπει η θέληση. Κι όταν η τελευταία υπάρχει βρίσκει εμπόδιο στην «αναπτυξιακή» πολιτική που θεωρεί τους υδατικούς αλλά και όλους τους φυσικούς πόρους, ως καταναλωτικά αγαθά μιας χρήσης, το φυσικό περιβάλλον ως εμπόδιο στην ανάπτυξη, ενώ οι ευαισθητοποιημένοι πολίτες αντιμετωπίζονται συχνά ως γραφικοί τύποι. Το νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα είναι επαρκές, λείπει όμως η πολιτική βούληση με αποτέλεσμα ακόμα και οι υγρότοποι που προστατεύονται από το νόμο να αντιμετωπίζουν σοβαρότατα προβλήματα.
Τα ευχολόγια πρέπει να τελειώσουν κάποτε. Είναι η ώρα για πράξεις!
