Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών θα καθορίζουν τις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο τουλάχιστον για τα επόμενα πέντε χρόνια, όχι μόνο με τη σύνθεση του νέου Ευρωκοινοβουλίου αλλά και με τις πολιτικές τάσεις που ενισχύθηκαν μέσα στους θεσμικούς φορείς και τις κοινωνίες. Μια άμεση συνέπεια των αποτελεσμάτων είναι η – προς το παρόν τουλάχιστον – εξαφάνιση από τη ευρωπαϊκή ατζέντα των συζήτησεων για μια νέα Ευρωπαϊκή Συνθήκη που θα επιτάχυνε την ενοποίηση της ευρωπαϊκής ένωσης ή για την ενίσχυση του κοινωνικού πυλώνα της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ). Πολύ μεγάλο ενδιαφέρον θα έχει, επίσης, ο “αγώνας εξουσίας” που έχει ξεσπάσει ήδη μεταξύ Ευρωκοινοβουλίου (του παλιού, προς το παρόν) κι Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (κυβερνήσεις), σε αυτή τη φάση για το ποιος θα έχει τον αποφασιστικότερο ρόλο στην εκλογή του προέδρου της Κομισιόν (τυπικά ο πρόεδρος θα βγει με συν-απόφαση των δυο αυτών θεσμικών οργάνων της ΕΕ).
Σε άλλο άρθρο αναλύουμε τη σύνθεση του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τη συγκρότηση των πολιτικών ομάδων αλλά και την επιρροή που αναμένεται να έχουν οι διάφορες πολιτικές οικογένειες το επόμενο διάστημα. Σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε κυρίως με την Ομάδα των Πράσινων.
Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών για τους Πράσινους
Όπως και το 2009, οι απαισιόδοξες προβλέψεις για μια πολύ μικρή ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο διαψεύστηκαν. Οι Πράσινοι θα έχουν στο επόμενο Ευρωκοινοβούλιο τουλάχιστον 50 ευρωβουλευτές, περισσότερους από αυτούς που τους έδιναν οι προβλέψεις (μεταξύ 39 και 44), ελάχιστα πιο λίγους από αυτούς που είχαν στο ξεκίνημα της περιόδου 2009-2014.
Τα μηνύματα των ευρωεκλογών υπήρξαν διττά για τους Πράσινους στο Ευρωκοινοβούλιο. Από την μία, είχαν ιδιαίτερα αξιόλογες ή τουλάχιστον καλές επιδόσεις σε αρκετές χώρες και εκλογή ευρωβουλευτών από νέα κράτη μέλη, όπως η Κροατία, η Ουγγαρία και η Σλοβενία. Λόγω υψηλού εκλογικού ορίου, αν και βρέθηκαν πολύ κοντά σε αυτό, δεν εκλέχτηκαν ευρωβουλευτές από Τσεχία και Ιρλανδία, παρά τα καλά εκλογικά αποτελέσματα που πέτυχαν. Οι Ευρωπαίοι πολίτες από τις περισσότερες χώρες της Κεντρικής, Βόρειας και Ανατολικής Ευρώπης φαίνεται πως έχουν κουραστεί από τα ίδια και τα ίδια και, παρά τις Κασσάνδρες, στρέφονται σε σημαντικό βαθμό προς τους Πράσινους, επιβεβαιώνοντας πως κάθε πράσινη ψήφος είναι ψήφος συνείδησης και ευθύνης αλλά και πολιτικής εντολής για μια διαφορετική αλλά περισσότερη Ευρώπη. Από την άλλη, όμως, η Ομάδα έχει μείνει με πολύ περιορισμένη πλέον εκπροσώπη από το Νότο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συμμετέχουν, πλέον, στους Πράσινους μόνο δυο ευρωβουλευτές από τον Νότο, Ισπανοί, ενώ δεν υπάρχουν πράσινοι ευρωβουλευτές από Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιταλία, Μάλτα και Κύπρο. Κι όμως, οι Πράσινοι ήταν η μόνη πολιτική ομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο που από την αρχή της κρίσης άσκησε κριτική στη λιτότητα που επιβλήθηκε αλλά κι εξέφρασε έμπρακτα την αλληλεγγύη της προς τις κοινωνίες που βιώνουν τη βαθιά κρίση! Δεν είναι, επίσης, τυχαίο ότι εξ αιτίας των πολιτικών πρωτοβουλιών της ξεκίνησε η διαδικασία λογοδοσίας της τρόικα που είχε ως κατάληξη να υπερψηφίσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 13/3/2014 δυο πολύ σημαντικές εκθέσεις κριτικής στην τρόικα και στις πολιτικές λιτότητας αλλά και πακέτο αλλαγών που πρέπει να γίνουν άμεσα τόσο σε επίπεδο πολιτικών όσο και θεσμών.
Οι ευρωεκλογές κατέδειξαν πως η Ευρώπη δεν είναι μόνο συντηρητικοί, ακροδεξιοί και σοσιαλιστές. Σε χώρες όπως η Σουηδία και το Λουξεμβούργο, οι Πράσινοι συγκέντρωσαν υψηλά ποσοστά, 15%, ενώ πολύ καλά αποτελέσματα σημείωσαν σε Βρετανία και Αυστρία, αυξάνοντας σε 3 τους ευρωβουλευτές από τις χώρες αυτές. Στη Βρετανία, οι Πράσινοι κέρδισαν στις τοπικές εκλογές 23 επιπλέον έδρες σε δημοτικά συμβούλια παρά το εκλογικό σύστημα που ευνοεί τα 2 μεγάλα κόμματα. Συνολικά, πλέον, οι Βρετανοί Πράσινοι έχουν 162 συμβούλους σε 56 Δημοτικά Συμβούλια. Αύξηση της εκλογικής δύναμης των Πράσινων σημειώθηκε και στην Ολλανδία, η οποία εξέλεξε 2 Πράσινους ευρωβουλευτές. Ο μεγαλύτερος αριθμός Πράσινων ευρωβουλευτών προέρχεται από τη Γερμανία (11), ενώ η Γαλλία εξέλεξε 6. Και στις δυο χώρες οι Πράσινοι έχασαν όμως ευρωβουλευτές, στη Γερμανία κυρίως λόγω κατάργησης του εκλογικού ορίου (έτσι ορισμένες έδρες πέρασαν σε μικρά κόμματα) αλλά και μείωσης των εδρών που έχει η χώρα αυτή στο Ευρωκοινοβούλιο. Στη Γαλλία λόγω και της σημαντικής μείωσης των εκλογικών ποσοστών τους από το ιστορικό 16% του 2009 σε περίπου 8% το 2014.
Η απώλεια της εκπροσώπησης από την Ελλάδα
Στην Ελλάδα, οι Οικολόγοι Πράσινοι αν και δημιούργησαν μεταξύ 2007-2010 μια δυναμική που τους οδηγούσε να παίξουν σημαντικό ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις, δεν κατάφεραν τελικώς να συγκροτήσουν έναν αξιόπιστο πολιτικό φορέα και έτσι χάθηκε, μεταξύ άλλων, η εκπροσώπηση στο Ευρωκοινοβούλιο και μειώθηκε αντί να αυξηθεί η αντιπροσώπευσή τους στην αυτοδιοίκηση. Παρά την σημαντική πολιτική και κοινωνική δουλειά από τους εκλεγμένους περιφερειακούς συμβούλους και τον ευρωβουλευτή, διαμορφώθηκε μια κλίκα μελών που ασχολήθηκε συστηματικά, για πάνω από 3 χρόνια, με θέματα εσωκομματικής εξουσίας, πελατειακών σχέσεων, προσωπικής ανάδειξης με κάθε μέσο, ιδιαίτερα δια του αποκλεισμού άλλων στελεχών ή της ώθησής τους στην έξοδο. Παρά την αξιόλογη δουλειά στους θεσμούς και στις περιφέρειες κυριάρχησαν φαινόμενα παραδοσιακής κομματικής νομεκλατούρας, που δεν έγινε δυνατόν να αντιμετωπιστούν εκ των έσω, παρά τις μεγάλες πλειοψηφίες στα συνέδρια που απαιτούσαν την αντιμετώπισή τους αλλά και σημαντικές αλλαγές. Στην αποτυχία σημαντικό ρόλο έπαιξαν συχνά και οι προσωπικοί σχεδιασμοί και φιλοδοξίες.
Η δημιουργία - απο στελέχη των ΟΠ αλλά κυρίως από στελέχη κοινωνικών κινημάτων – ενός νέους σχήματος, των “ΠΡΑΣΙΝΩΝ – Αλληλεγγύη. Δημιουργία. Οικολογία” έξι εβοδομάδες πριν τις ευρωεκλογές ήταν μεν μια πρωτοβουλία για το μέλλον αλλά δεν άφηνε πολλά περιθώρια για εκπροσώπηση, πολύ περισσότερο που επικράτησαν άλλα κριτήρια στις εκλογές και απουσίασε η συζήτηση για τα ευρωπαϊκά θέματα. Οι “ΠΡΑΣΙΝΟΙ” (www.prasinoi.gr) αν και είχαν ένα πολύ ενδιαφέρον ψηφοδέλτιο και συγκροτημένο πολιτικό πρόγραμμα, αποτέλεσμα της πολιτικής και κοινωνικής τους εμπειρίας, δεν είχαν την δυνατότητα και τα μέσα να αναλύσουν τις προτάσεις τους σε ευρύτερο ακροατήριο, αποκλείστηκαν πλήρως από τα ΜΜΕ, ενώ σύγχυση στους ψηφοφόρους υπήρξε και σε σχέση με το παλιό σχήμα (Οικολόγοι Πράσινοι).
Η νέα Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο 2014-2019
Οι ευρωβουλευτές της Ομάδας των Πράσινων (συμπεριλαμβανομένων αυτών από την συνεργαζόμενη Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία και ορισμένους ανεξάρτητους) προέρχονται σήμερα από τις μισές περίπου χώρες της ΕΕ: Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Σουηδία, Δανία, Φινλανδία, Ισπανία, Βέλγιο, Αυστρία, Ολλανδία, Λουξεμβούργο, Κροατία, Σλοβενία, Ουγγαρία, Εσθονία.
Εκτός από τους Πράσινους, στην Ομάδα Πράσινοι / Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία συμμετέχουν ευρωβουλευτές που προέρχονται από κόμματα που ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία (EFA) καθώς και μερικοί ανεξάρτητοι ευρωβουλευτές, όπως από το γερμανικό κόμμα των Πειρατών (1) και ένα μικρό Γερμανικό κόμμα της Βαυαρίας, το “Οικολογία και Δημοκρατία” (1).
Μια μικρότερη αλλά με πολιτική ταυτότητα και αξίες ομάδα
Ορισμένοι επικρίνουν τις κινήσεις που έκαναν όσοι από τους Πράσινους ανέλαβαν τις διαπραγματεύσεις με άλλους ευρωβουλευτές και κόμματα για τη συγκρότηση της ομάδας στο νέο Ευρωκοινοβούλιο. Θεωρούν ότι η Ομάδα των Πράσινων θα μπορούσε να έχει πολύ μεγαλύτερη δύναμη αν γίνονταν τα σωστά “ανοίγματα” και παραχωρήσεις “προνομίων” προς διάφορες κατευθύνσεις, όπως έκανε, για παράδειγμα, η Αριστερά που έδωσε την δυνατότητα να συνυπάρχουν χαλαρά στην ομάδα τους δυνάμεις που δεν έχουν ιδιαίτερη πολιτική συνοχή μεταξύ τους. Είναι γεγονός ότι συχνά η πολιτική συνοχή και η πολιτική αξιών παραχωρεί τη θέση της σε κινήσεις εντυπωσιασμού κι επικοινωνιακού χαρακτήρα, πολύ περισσότερο που ανάλογα με τη δύναμή της στο Ευρωκοινοβούλιο κάθε πολιτική Ομάδα έχει από τον Κανονισμό διαφορετική αντιμετώπιση σε κρίσιμα ζητήματα (ύψος χρηματοδότησης, εκπροσώπηση στις διάφορες Επιτροπές και προεδρεία, χρόνοι ομιλίας, δυνατότητα σύνταξης εκθέσεων, αριθμός επιστημονικών συνεργατών, κα). Για παράδειγμα η Ομάδα μας θα πρέπει τώρα να μειώσει τον αριθμό των επιστημονικών συνεργατών των κατά 15 άτομα αφού η δύναμη της περιορίστηκε σε 50 ευρωβουλευτές.
Συμμετείχα στις πολλές συζητήσεις που αφορούσαν στην συγκρότηση της νέας Ομάδας. Θεωρώ ότι σωστά οι περισσότεροι επέμειναν σε μια πολιτική συνοχή και αξίες που κάνουν τους Πράσινους να ξεχωρίζουν και δεν επιδίωξαν να αυξηθεί ο αριθμός των μελών της Ομάδας με αντίτιμο την απώλεια της ταυτότητάς της. Θα μπορούσε, ίσως, η Ομάδα των Πράσινων να έχει 4-5 επιπλέον μέλη. Για τον σκοπό αυτό έγιναν σχετικές διαβουλεύσεις με ορισμένους ευρωβουλευτές από άλλα κόμματα, με τις ιδιομορφίες που έχει καθένα από αυτά. Οι λόγοι που οδήγησαν πολλές από τις διαπραγματεύσεις να μην ευωδοθούν είναι ότι σε ορισμένες περιπτώσεις υπήρχαν σοβαρές πολιτικές διαφωνίες, σε άλλες κυριάρχησαν εθνικά κριτήρια ή επικράτησαν κριτήρια που επηρεάστηκαν από τα ιδιαίτερα προνόμια που παραχωρούσαν άλλες πολιτικές ομάδες. Οι Πράσινοι έκαναν μια σειρά συζητήσεων με:
- Τα δυο κόμματα για τα Δικαιώματα των Ζώων, από Ολλανδία και Γερμανία – από έναν ευρωβουλευτή το καθένα. Επέλεξαν, τελικώς, την Αριστερά, παρά το γεγονός ότι είχαν πολύ περισσότερα κοινά με τους Πράσινους στα περιορισμένα θέματα με τα οποία ασχολούνται.
- Το “Κόμμα των Φεμινιστριών” από την Σουηδία – με μια ευρωβουλευτή. Τελικώς επέλεξε την Αριστερά, κυρίως λόγω του φόβου απορρόφησής του από το ισχυρό πράσινο κόμμα της Σουηδίας, με το οποίο μοιράζονται κατά βάση κοινές θέσης στα θέματα ισότητας και φεμινισμού,
- Το συντηρητικό “πράσινο” κόμμα της Λετονίας “Ενωση Πράσινων και Αγροτών” - με έναν ευρωβουλευτή. Κατέληξε στους Φιλελεύθερους (ALDE), λόγω σημαντικών πολιτικών διαφωνιών.
- Το πορτογαλικό “Κόμμα της Γης” (με δυο ευρωβουλευτές, έναν γνωστό νομικό και έναν πρώην στέλεχος των Πράσινων της Πορτογαλίας), το οποίο κατέληξε στους Φιλελεύθερους (ALDE).
Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στην πραγματικότητα είχε αποκλειστεί η δυνατότητα συνεργασίας των Πράσινων με δυο ακόμα κόμματα:
- το βελγικό αντιμεταναστευτικό, δεξιό/φιλελεύθερο κόμμα Ν-VA (4 ευρωβουλευτές), που έδειξε να θέλει να συνομιλήσει αρχικά με τους Πράσινους, στη συνέχεια με τους Φιλελεύθερους (ALDE) για να καταλήξει στην ευρωσκεπτικιστική ομάδα των συντηρητικών (ECR - Ευρωπαίου Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές),
- το ιταλικό Κίνημα των 5 Αστέρων, του Πέππε Γκρίλλο (17 ευρωβουλευτές).
Η ιστορία με τον Πέππε Γκρίλλο και το ιταλικο “Κίνημα των 5 Αστέρων”
Είναι αλήθεια ότι η συμμετοχή ή όχι στους Πράσινους των 17 ευρωβουλευτών του “Κινήματος 5 Αστέρων” του Πέπε Γκρίλλο από την Ιταλία απασχόλησε την συνεδρίαση της ομάδας μας για πολλές ώρες, ενώ υπήρξαν και πολλές, εκτός ομάδας, συζητήσεις και ανεπίσημες επαφές. Η τυχόν συμμετοχή τους στην Ομάδα των Πράσινων θα αύξανε την δύναμη της και θα της έδινε – πιθανόν - την τρίτη από άποψη αριθμού ευρωβουλευτών θέση στο Ευρωκοινοβούλιο (από 50 θα αύξανε την δύναμή της στους 67). Το “Κίνημα των 5 Αστέρων” είχε αντιμετωπιστεί με ενθουσιασμό από δυνάμεις της αριστεράς στην Ελλάδα και όχι μόνο, αλλά η αλήθεια είναι ότι αν και βασίστηκε στην μεγάλη κινητοποίηση ενάντια στη διαφθορά στην Ιταλία, εξελίχθηκε σε έναν ιδιόμορφο σχηματισμό, με αντιφατικές συμφεριφορές, με έναν αρχηγό που μπορεί και διαγράφει το ¼ των εκλεγμένων βουλευτών του, με αλληλοσυγκρουόμενες πολιτικές απόψεις, με εκρήξεις ευρωσκεπτικισμού έως και αντιευρωπαϊσμού. Τι νόημα θα είχε αν οι Πράσινοι αύξαναν την δύναμή τους αλλά έχαναν την διακριτη πολιτική ταυτότητα και συνοχή τους με την ένταξη σε αυτούς 17 ευρωβουλευτών – θα ήταν η μεγαλύτερη εθνική κοινοβουλευτική ομάδα – εκ των οποίων ελάχιστοι μοιράζονται πράσινες αξίες; Είναι γεγονός ότι ο Πέπε Γκρίλλο προκάλεσε σοκ όταν ξεκίνησε συζήτηση – αναμενόμενο για κάποιους που έχουν γνωρίζουν τις απόψεις του – με τον ακραίο, αντιευρωπαίο βρετανό Φάρατζ για συμμετοχή των 17 ιταλών ευρωβουλευτών σε αυτή την ομάδα. Ο ίδιος ο Γκρίλλο πήγε στις Βρυξέλλες στις 28/5 για να συναντήσει τον αρχηγό του UKIP, του Βρετανικού Κόμματος της Ανεξαρτησίας και της αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ. Οι συνομιλίες Φάρατζ – Γκρίλλο είχαν καταλήξει κατά 95% σε συμφωνία. Διανοούμενοι, όμως, όπως ο Ντάριο Φο που υποστηρίζουν τον Πέππε Γκρίλλο, επικοινωνιολόγοι και μέλη του “Κινήματος των 5 Αστέρων” που προέρχονταν κυρίως από οικολογικά και κοινωνικά κινήματα πίεσαν – και δημόσια και με ανεπίσημες επαφές – να ενταχθούν οι ευρωβουλευτές αυτοί στην Ομάδα των Πράσινων. Η επίσημη θέση της Ομάδας των Πράσινων ήταν ότι όσο διαρκούν οι συζητήσεις με τον Φάρατζ, οι Πράσινοι δεν επρόκειτο να ξεκινήσουν επίσημο διάλογο μαζί τους. Oι δημόσιες τοποθετήσεις αλλά και ο διάλογος στα σοσιαλ μίντια εξανάγκασαν τον Πέππε Γκρίλλο να προχωρήσει σε “συμβουλευτικό δημοψήφισμα” πριν παρθεί η τελική απόφαση, αν και η συμφωνία με τον Φάρατζ είχε σχεδόν ολοκληρωθεί. Πριν από αυτό, επιχειρήσε να μεταθέσει την ευθύνη της αποτυχίας συνεργασίας στους Πράσινους, με μια σειρά προβοκάτσιες, από επικοινωνιακού τύπου “εισβολές” στελεχών του “Κινήματος” στα γραφεία των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο μέχρι αρθρογραφία στο προσωπικό του μπλογκ. Ο ίδιος ο Πέππε Γκρίλλο επέλεξε να θέσει ως επιλογές στο δημοψήφισμα τρεις μόνο δυνατότητες: Συμμετοχή των ευρωβουλευτών του στην αντιευρωπαϊκή ομάδα του Φάρατζ (Ευρώπη της Ελευθερίας και Δημοκρατίας – EFD), στην ευρωσκεπτικιστική ομάδα των συντηρητικών (ECR - Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές) και στην ομάδα των Μη- Εγγεγραμμένων (ακροδεξιοί και ΚΚΕ!). Παρά τις εκκλήσεις ορισμένων στελεχών του, δεν έθεσε στο “Συμβουλευτικό Δημοψήφισμα” επιλογή συνεργασίας με τους Πράσινους, με δικαιολογία ότι οι Πράσινοι δεν είχαν δείξει επίσημα ενδιαφέρον για μια τέτοια προοπτική. Στο “δημοψήφισμα” ψήφισαν 29.584 (αν και οι ψηφοφόροι του “Κινήματος” ήταν κάποια εκατομμύρια), από τους οποίους οι 23.121 υποστήριξαν τη συνεργασία με τον Φάρατζ, 2.930 τη συνεργασία με τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστικές (ECR) και 3.533 επέλεξαν τους Μη – Εγγεγραμμένους.
Η συνέχιση της συνεργασίας μας με την Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο
Παρά το γεγονός ότι οι Πράσινοι στο Ευρωκοινοβούλιο δεν θα περιλαμβάνουν ευρωβουλευτές από την Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ιταλία και την Ιρλανδία, τις χώρες της κρίσης, υπάρχει εκφρασμένη διάθεση συνεργασίας και εκπροσώπης των απόψεων και προτάσεων μας από την Ομάδα. Η καλή συνεργασία με τους πράσινους ευρωβουλευτές όλο αυτό το διάστημα και η αλληλοεκτίμηση που βασίζεται σε μια αξιόλογη δουλειά που έγινε στο Ευρωκοινοβούλιο και εκτός κοινοβουλίου, εκφράζεται και από την δέσμευση των νέων ευρωβουλευτών να συνεχιστεί η καλή συνεργασία μας. Αυτή η διάθεση αποτυπώνεται τόσο στις πολιτικές προτεραιότητες της Ομάδας που συναποφασίστηκαν στις συνεδριάσεις της του Ιουνίου, στις οποίες συμμετείχαν, παλιοί και νέοι Πράσινοι ευρωβουλευτές, όσο και στις προσωπικές συζητήσεις που είχα με αρκετούς ευρωβουλευτές πριν ολοκληρωθεί η θητεία μου στις 30/6. Η εκφρασμένη διάθεση στενής συνεργασίας και την επόμενη μέρα, αφορά ιδιαίτερα σε θέματα αντιμετώπισης της κρίσης μέσα από εναλλακτικές στρατηγικές αλληλεγγύης και όχι λιτότητας, σε θέματα κοινωνικής και πράσινης οικονομίας, απασχόλησης, κοινωνικής αλληλεγγύης, περιβάλλοντος, δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περιφερειακής ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής.
Μπορεί να μην υπάρχει από 1/7/2014 πράσινη εκπροσώπηση στο Ευρωκοινοβούλιο, όμως η συστηματική συνεργασία και οι εκδηλώσεις που διοργάνωσα σε συνεργασία με πολλούς φορείς από όλη τη χώρα καθώς και τα αποτελέσματα στην Ευρώπη δείχνουν ότι οι πράσινες προτάσεις έχουν χώρο και απήχηση στις κοινωνίες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελληνικής, με τις όποιες ιδιομορφίες. Δεν πρέπει να συγχέουμε τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών 2014 με τις πραγματικές πολιτικές προτάσεις που πρέπει να αναδειχθούν στην ελληνική κοινωνία. Το στοίχημα δεν χάθηκε κυρίως σε πολιτικό επίπεδο αλλά στο εσωτερικό του οικολογικού χώρου στην Ελλάδα.
Πλέον πρέπει να αναπτυχθούν νέες στρατηγικές, να εμπνεύσουμε την ελληνική κοινωνία για να αλλάξει, να σταματήσει να παγιδέυεεται σε αδιέξοδα διλήμματα και σε οργή χωρίς λύσεις. Είναι θέμα επιβίωσης, περισσότεροι πολίτες της χώρας μας να στραφούν συνειδητά στην αλληλεγγύη, στην κοινωνική συνοχή, στην υπεύθυνη και βιώσιμη οικονομία και στην οικολογία. Οι “ΠΡΑΣΙΝΟΙ – Αλληλεγγύη, Δημιουργία, Οικολογία” δεν δημιουργηθήκαμε ως πυροτέχνημα, με ορίζοντα μόνο τις ευρωεκλογές. Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για μια διαφορετική Ελλάδα και μια διαφορετική Ευρώπη, ευελπιστώντας να εκφράσουμε το κομμάτι της κοινωνίας που από την οργή έχει περάσει στη συνειδητή διάθεση να αλλάξει δημιουργικά την κατάσταση. Το επόμενο διάστημα θα αναλάβουμε πρωτοβουλίες για έναν ουσιαστικό πολιτικό διάλογο για την αλλαγή των πολιτικών στην Ελλάδα.
