Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου 2011

ΟΙ ΑΜΑΝΙΤΕΣ ΣΤΗ ΧΙΟ




Αμανίτες (αμανιτοκαλλιέργεια, αμανιτότοπος, αμανιταριά). Η λέξη αμανίτης προέρχεται από το αρχαίο τοπωνύμιο Άμανος, όρος της Μικράς Ασίας όπου αφθονούσαν τα μανιτάρια. Η λέξη αναφέρεται σε κλασικα συγγράματα της Αρχαίας Ελληνικής και Ρωμαϊκής εποχής.

Μανιτάρι ονομάζεται κοινώς το ορατό μέρος πολυκύτταρων μυκήτων με τη χαρακτηριστική, συνήθως ομβρελοειδή μορφή. Στην ουσία, αυτό που βλέπουμε είναι το σώμα του μανιταριού. Το κυρίως μέρος του μύκητα είναι υπόγειο και σχεδόν πάντα αθέατο το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου.. Τα μανιτάρια χαρακτηρίζονται από την απότομη ανάπτυξη και εμφάνισή τους, εξού και η έκφραση «φύτρωσε σαν μανιτάρι». Η οικολογία τους περιλαμβάνει πολλούς και διαφορετικούς βιότοπους, από τις δασωμένες πλαγιές και τα ρέματα των βουνών, τα ορεινά και ημιορεινά λιβάδια μέχρι και τις χορταριασμένες και υγρές μεριές μέσα σε πόλεις ή και τις αυλές των σπιτιών. Μπορούν να είναι εξαιρετικά βραχύβια ή και πολυετή. Στην πλειοψηφία τους, βγαίνουν το φθινόπωρο, όταν λόγω των βροχών ευνοείται από τις συνθήκες υγρασίας η καρποφορία τους. Ο μύκητας ταξιδεύει με το νερό και και χρειάζεται περίπου 40 ημέρες για να αναπτυχθεί. Καρποφορίες υπάρχουν και την άνοιξη, αλλά και όλο το χρόνο.



Επειδή πολλά μανιτάρια είναι δηλητηριώδη, προκάλεσαν και προκαλούν το φόβο αλλά και το δέος στους ανθρώπους. Υπάρχουν γύρω στα 70-80 είδη δηλητηριωδών μανιταριών. Μερικά από αυτά όταν φαγωθούν προκαλούν παραισθήσεις, ενώ άλλα είναι ισχυρά δηλητήρια, όπως οι Αμανίτες (Amanita sp.). Οι Αμανίτες είναι μια οικογένεια μανιταριών που περιλαμβάνει μερικά από τα πιο ισχυρά δηλητηριώδη και θανατηφόρα μανιτάρια (Amanita phalloides, A. verna, A. pantherina, A. muscaria).Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, κυρίως στα βόρεια και στα κεντρικά, κάποια νόστιμα και δημοφιλή είδη μαζεύονται κατά κόρον και είναι γνωστά, αλλά αντίστοιχη τέτοια λαϊκή γνώση εμφανίζεται σε όλη την Ελλάδα, σε μικρότερο βαθμό. Οι Έλληνες δεν φημίζονται για τη μυκοφιλία τους. Οι Γάλλοι, οι Ιταλοί αλλά και οι Βαλκάνιοι είναι παραδείγματα μανιταρόφιλων εθνών.

Στη Χίο, και ειδικά στο βόρειο τμήμα, το φθινόπωρο, μετά τις πρώτες βροχές είναι η καλύτερη εποχή για τους αμανίτες! Τους βρίσκουμε συνήθως κάτω από τα πεύκα, μόνους τους ή σε ομάδες 2-3 μανιταριών. Η βιοποικιλότητα όμως της Χίου μειώνεται τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της εντατικοποίησης των καλλιεργειών και της εξέλιξης της αγροτικής οικονομίας. Ακόμα και φυτά πολύ συνηθισμένα στο παρελθόν, όπως τα μανιτάρια (αμανίτες) είναι σπάνια.



Γι’αυτό το άρθρο εργάστηκαν μαθήτριες της Α’ και Β’ Γυμνασίου και Α’ Λυκείου.