Συνοπτική παρουσίαση της θέσης της περιφερειακής οργάνωσης Βορείου Αιγαίου των Οικολόγων Πράσινων για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές καθώς και την πρόταση της εταιρείας Ροκας – Ibedrola για αιολικά πάρκα 706 ΜW σε Λέσβο, Λήμνο και Χίο
Το ενεργειακό αποτελεί ένα θέμα για το οποίο οι Οικολόγοι Πράσινοι σε κεντρικό αλλά και περιφερειακό επίπεδο έχουν καταθέσει επανειλημμένα τις απόψεις τους. Εξ΄αρχής οι Οικολόγοι Πράσινοι υποστηρίζουμε ότι είναι αναγκαία η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, η εξοικονόμηση ενέργειας και η στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για λόγους περιβαλλοντικούς-κλιματικούς, δημοσιονομικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς.
Η Ελλάδα είναι μια από τις πιο σπάταλες ενεργειακά χώρες, υπολογίζοντας τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ανά μονάδα ΑΕΠ, ενώ σημαντικό είναι το κόστος που επιβαρύνει και τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τους Δήμους. Για τους παραπάνω λόγους, οι Οικολόγοι Πράσινοι θεωρούν ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στα νησιά είναι απαραίτητο να αναπτυχθούν ώστε να καλυφθούν οι τοπικές ενεργειακές ανάγκες με δημιουργία πλεονάσματος για την κάλυψη μελλοντικών αναγκών και ενδεχόμενης αύξησης πληθυσμού.
Οι προτάσεις μας στρέφονται, όμως, στην προσπάθεια να αναπτυχθούν οι ΑΠΕ μέσα από ουσιαστικό διάλογο με τις τοπικές κοινωνίες και με τρόπο και σχήματα που θα εξυπηρετούν ένα οικολογικό μοντέλο παραγωγής ενέργειας, δηλαδή θα σέβονται το νησιωτικό χώρο, θα μεγιστοποιούν το περιβαλλοντικό και οικονομικό όφελος για τις τοπικές κοινωνίες, θα προσφέρουν θέσεις απασχόλησης στους νησιώτες και ιδιαίτερα τους νέους, θα ενδυναμώσουν το ρόλο των τοπικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων του Αιγαίου σε θέματα παραγωγής μέρους της τεχνολογίας και παροχής μέρους των αναγκαίων υπηρεσιών που απαιτούνται, συμπεριλαμβανομένης και της συντήρησης και θα συνεισφέρουν στην εθνική οικονομία μέσω της κατασκευής μέρους του εξοπλισμού από ελληνικές βιομηχανίες. Θα απαιτηθούν, βέβαια, καλά σχεδιασμένα προγράμματα επιμόρφωσης και κατάρτισης, αλλά και αξιοποίησης της υπάρχουσας εμπειρίας, ενδυνάμωση των ικανοτήτων των τοπικών κοινωνιών, νέες πολιτικές και πρακτικές σε όλα τα επίπεδα.
Εμάς το ενεργειακό ζήτημα δεν μας απασχόλησε σήμερα, έχοντας να απαντήσουμε στο ζήτημα της πρότασης Ρόκα - Ibedrola. Oι Οικολόγοι Πράσινοιήδη από το 2009 είχαν παρουσιάσει την πρόταση τους για το ενεργειακό στη Λέσβο, από το 2010 είχαν οργανώσει εκδηλώσεις για την ενεργειακό σεΛέσβο και Λήμνο, έχουν κάνει πρόταση στο περιφερειακό συμβούλιο από τον περασμένο Νοέμβριο ενώ σε επίπεδο ευρωβουλευτή είχαμε πρωτοβουλίες και προς αυτην την κατεύθυνση με καλεσμένους από τα νησιά του Αιγαίου. Το πρόσφατο συνέδριο τους οι Οικολόγοι Πράσινοι επικύρωσαν και σχετικό ψήφισμα για τα φαραωνικά σχέδια ανάπτυξης ΑΠΕ στα νησιά του Αιγαίου.
Το όραμά μας λοιπόν περιλαμβάνει αντί για έργα σαν τα προτεινόμενα του «σχεδίου Ρόκα- Ibedrola» για τα νησιά Λέσβο, Λήμνο και Χίο, ένα διαφορετικό, εναλλακτικό σχέδιο που θα έχει ως πρωταγωνιστές τις τοπικές κοινωνίες. Προτείνουμε τη δημιουργία «Συμμετοχικής/ων Εταιριών Παραγωγής Πράσινης Ενέργειας» (ανώνυμες εταιρείες ευρείας συμμετοχικής βάσης), με μετόχους την Περιφέρεια, τους Δήμους, τη ΔΕΗ, επαγγελματικούς φορείς (Επιμελητήρια, εμπορικοί σύλλογοι, εργατικά κέντρα και σωματεία, περιβαλλοντικοί και κοινωνικοί φορείς, τουριστικοί φορείς, ιδιωτικές επιχειρήσεις) αλλά και πολίτες που θα προωθήσουν τις επενδύσεις στις ΑΠΕ (αιολική, ηλιακή, βιομάζα, γεωθερμία χαμηλής ενθαλπίας, κυματική κα) στα νησιά, ώστε να απεξαρτηθούν τα νησιά από τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο) και ταυτόχρονα τα οικονομικά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες θα μεγιστοποιούνται. Κανένας μέτοχος δεν θα πρέπει να κατέχει πάνω από το 5-10% των μετοχών.
Για να γίνει κάτι τέτοιο πρέπει το Περιφερειακό Συμβούλιο και η Περιφερειακή Αρχή να επεξεργαστούν και να συμφωνήσουν από κοινού με τους επαγγελματικούς και κοινωνικούς φορείς σ ένα σχέδιο περιφερειακής πολιτικής και ένα σχέδιο δράσης, που θα συνδέει την ενεργειακή πολιτική για τα νησιά μας με την πολιτική για την ανάπτυξη και το όραμα μας για τον τόπο. Αντί αυτού βλέπουμε τις τοπικές αρχές να ακολουθούν τις επενδυτικές προτάσεις ιδιωτών χωρίς να προβάλλουν το αναπτυξιακό τους όραμα για τα νησιά μας. Η εμπεριστατωμένη ανάλυση στην οποία προέβη η επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου Αιγαίου για τη Λήμνο τεκμηριώνει την αναντιστοιχία του μεγέθους της προτεινόμενης επένδυσης Ροκα - Ibedrola, με την φυσική κλίμακα και τις ιδιαιτερότητες του νησιού τη Λήμνου, κάτι που συμβαίνει και για τα υπόλοιπα νησιά. Άλλες επιστημονικές μελέτες τεκμηριώνουν επίσης τις μεγάλες περιβαλλοντικές επιπτώσεις της επένδυσης και την «ασυμβατότητά της με την κλίμακα του ελληνικού—και δη του νησιωτικού—τοπίου, με σημαντικές αλλαγές στο ανάγλυφο, στο έδαφος, στην κάλυψη και στις χρήσεις γης των νησιών μας και σοβαρές επιπτώσεις σε περιοχές Νατούρα, απολιθωμένο δάσος Λέσβου κλπ), Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν δεν αφορούν μόνο την απώλεια της πολύ-λειτουργικότητας και της αισθητικής και πολιτισμικής αξίας του τοπίου, παραβιάζοντας έτσι και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Τοπίο (Ν. 3827/2010)—ως προς την οποία η Ελλάδα έχει δεσμευτεί με την υπογραφή της. Απειλούν αμετάκλητα και την μελλοντική ανάπτυξη του νησιού, καθόσον ο Τουρισμός (είτε συμβατικός, είτε εναλλακτικός) στηρίζεται πρωταρχικά στο τοπίο. Τέλος σημαντικές αρνητικές είναι οι εισηγήσεις επί του έργου από το Δήμο Λήμνου και την Ομοσπονδία Λημνιακών Συλλόγων Αττικής.
Με βάση τα παραπάνω οι Οικολόγοι Πράσινοι στεκόμαστε αρνητικοί στην προτεινόμενη επένδυση Ρόκα-Ibedrola και καλούμε έστω και αργά φορείς και πολίτες να έρθουν στο τραπέζι του διαλόγου για να συζητήσουμε το αναπτυξιακό αλλά και ενεργειακό μέλλον των νησιών μας, προβάλλοντας την αρχή της μεγιστοποίησης του περιβαλλοντικού, κοινωνικού και οικονομικού οφέλους για τις τοπικές κοινωνίες των νησιών μας. Ο στρατηγικός ενεργειακός σχεδιασμός του νησιωτικού χώρου, η διασύνδεση των νησιών και η αξιοποίηση του πλούσιου ανανεώσιμου δυναμικού τους, δεν μπορεί να γίνεται βάσει των αιτημάτων ιδιωτών επενδυτών. Είναι ευθύνη της πολιτείας, των κεντρικών αλλά και περιφερειακών θεσμικών της οργάνων σε συμφωνία με τις τοπικές κοινωνίες. Σε κάθε περίπτωση είμαστε παρόντες στο δημόσιο διάλογο με πολίτες και φορείς με στόχο την βιώσιμη ανάπτυξη των νησιών μας μέσα από την προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
