ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ

Ομιλία Κώστα Τριαντάφυλλου, Εισηγητή του ΠΑΣΟΚ, για το Νομοσχέδιο του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη «Κύρωση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου {Ρύθμιση θεμάτων συμβάσεων που αφορούν Κέντρα Υποδοχής και εγκαταστάσεων Κράτησης παράνομα διαμενόντων στη χώρα αλλοδαπών και τρόπο φύλαξης αυτών} και άλλες διατάξεις» στη Βουλή

Όπως έχουμε επανειλημμένως πει και όπως όλοι πλέον συμφωνούμε, το θέμα της παράνομης μετανάστευσης είναι ένα μείζον εθνικό ζήτημα που πρέπει να το αντιμετωπίσουμε μέσα από ένα οργανωμένο σχέδιο συνολικής παρέμβασης και όχι αποσπασματικής και βεβαίως επικοινωνιακής αντίληψης.

Η δημιουργία κέντρων κράτησης προφανώς δεν είναι πανάκεια. Προφανώς δεν λύνει οριστικά το πρόβλημα. Προφανώς δεν είναι το ολοκληρωμένο σχέδιο που έχουμε ανάγκη. Είναι όμως ένα απαραίτητο βήμα. Ένας κρίκος από την αλυσίδα.

Το πρόβλημα της παράνομης μετανάστευσης είναι εθνικό. Δεν είναι θέμα μόνο Πρωτεύουσας. Δεν γίνεται να είναι μόνο θέμα Πρωτεύουσας. Χρειάζεται εθνική αλληλεγγύη και μοίρασμα του βάρους ισομερώς σε όλη την Επικράτεια με απαραίτητη βεβαίως τη συνεννόηση και διάλογο με τις τοπικές κοινωνίες.

Όσο όμως εμείς συζητούμε το θέμα – όπως έχουμε κάνει και στο πρόσφατο παρελθόν και θυμίζω εδώ για ακόμα μία φορά τα πορίσματα της Διακομματικής Επιτροπής για το Μεταναστευτικό που πρέπει να τα συζητήσουμε στην Ολομέλεια, γιατί καλό είναι να ενημερωθεί ο πολίτης για όσα έλεγαν τα κόμματα πριν από λίγους μήνες και για όσα λένε σήμερα .

Η εφαρμογή της νομιμότητας στο Κέντρο της Αθήνας έναντι πάντων είναι ζήτημα Δημοκρατίας. Είναι προϋπόθεση ενάσκησης δικαιωμάτων από κάθε κάτοικο της χώρας. Όποιος κλείνει τα μάτια στη βία, από όπου και αν προέρχεται εθελοτυφλεί. Εδώ πρέπει να προστατεύσουμε το Κράτος Δικαίου, να σταματήσουν οι ομάδες βίας να υποκαθιστούν το Κράτος. Σε όλες τις κοινωνίες υπάρχουν εγκληματίες, γι' αυτούς όμως φροντίζει η νομοθεσία. Δεν χρειάζεται να  κατηγοριοποιούμε τους εγκληματίες με βάση το χρώμα τους, αλλά με βάση το έγκλημα.

Τα τελευταία χρόνια έχουν εκπονηθεί, εξειδικευθεί και υλοποιηθεί μία σειρά από πρωτοβουλίες για την επίλυση του προβλήματος.

Σε ένα θέμα που άπτεται της ζωής των πολιτών, αλλά εκκινεί και από την παράλογη δύναμη της απόγνωσης που βιώνουν συνάνθρωποι μας, απόλυτες λύσεις δεν υπάρχουν. Πάντα ο Νόμος και η Πολιτεία θα έπονται του ενστίκτου επιβίωσης του απεγνωσμένου ανθρώπου.

Όμως, η Πολιτεία οφείλει συνεχώς να προσπαθεί, να πράττει και να εξελίσσει τις πολιτικές της.

Εκεί, όμως, που πάσχουμε είναι η εφαρμογή. Τα μέτρα ξεκινούν και κάποια στιγμή όταν περάσει η μιντιακή απήχηση τους παύουν. Για αυτό οι πολίτες θεωρούν ως ατελέσφορο κάθε μέτρο. Για αυτό η κοινή γνώμη δυσπιστεί συνεχώς απέναντι σε κάθε νέα πρωτοβουλία και προσπάθεια.

Αυτό που χρειάζεται είναι να ξεκινήσουμε όσα έχουμε ξεκινήσει να υλοποιούμε και μάλιστα άμεσα.

Το κρίσιμο θέμα της μετανάστευσης έδωσε για ακόμη φορά τη δυνατότητα να εκδηλωθούν οι μεγαλοστομίες, οι δογματισμοί, οι ιδεοληψίες πάρα πολλών που προέρχονται από διαφορετικούς πολιτικούς χώρους και βέβαια, να περισσέψει και η υποκρισία. Εδώ και μέρες ακούμε περί «εξόντωσης» των λαθρομεταναστών, περί «αποκάθαρσης» της ελληνικής κοινωνίας από ξένα σώματα, όταν την ίδια στιγμή δεν αντιμετωπίζουμε την πραγματικότητα και δεν κοιτάμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη, αναγνωρίζοντας ότι αυτοί που πολλές φορές αξιοποίησαν τους ανθρώπους αυτούς, που παράνομα και για διάφορους λόγους μπήκαν στην πατρίδα μας, ήταν και επώνυμα και ανώνυμα μέλη της ελληνικής κοινωνίας, που μέχρι σήμερα ενώ μιλούν στο όνομα της ελληνικής εθνικής καθαρότητας, είναι οι ίδιοι, που είτε ως ξενοδόχοι, είτε ως μαγαζάτορες, είτε ως μεγαλοκαλλιεργητές, χρησιμοποιούν αυτούς τους ανθρώπους.

Τα βασικά νομοθετικά και επιχειρησιακά βήματα για τη σοβαρή αντιμετώπιση του ζητήματος της παράνομης μετανάστευσης έγιναν κυρίως κατά τα τελευταία δύο χρόνια και αυτό δεν αλλάζει όσο και αν δεν αρέσει σε κάποιους Και αυτό δεν είναι απλώς πράξη κομματικής αλληλεγγύης, αλλά στηρίζεται και στην εκ μέρους του κ. Δένδια παραδοχή ότι η αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης βασίζεται στο ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης που εκπονήθηκε από την προηγούμενη Κυβέρνηση και έχει και την έγκριση της ΕΕ. Ενώ και για την αντιμετώπιση των θαλάσσιων μεταναστευτικών ροών πάλι όπως ο ίδιος ο Υπουργός αναφέρει, υλοποιείται η κοινή επιχείρηση POSEIDON 2012  που ξεκίνησε το Μάρτη του 2012!

Σε αυτά τα μέτρα, λοιπόν, στηρίζεται όχι μόνο η πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που κυρώνεται με το υπό συζήτηση Νομοσχέδιο, αλλά και το σύνολο των ενεργειών για την αντιμετώπιση του φαινομένου.

Συζητούμε λοιπόν ένα σχέδιο νόμου, το οποίο έγινε αποδεκτό μετ’ επαίνων, θα έλεγα, από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το κεφάλαιο, όμως,  που πρέπει να ανοίξουμε επειγόντως και χωρίς σημαίες ευκαιρίας είναι αυτό της πλήρους υλοποίησης και περαιτέρω βελτίωσης του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την διαχείριση των Ροών της Παράνομης Μετανάστευσης και της αναδιαπραγμάτευσης του ΔΟΥΒΛΙΝΟ ΙΙ. Πρέπει , προφανώς, να προχωρήσουμε στην υλοποίηση των νομοθετικών βημάτων που έγιναν τα τελευταία δύο χρόνια. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο και συμφωνημένο με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σχέδιο δράσης, για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης συνολικά, στο οποίο, ωστόσο, είναι απαραίτητη η συνεργασία με τους Ευρωπαίους εταίρους μας και δη του Νότου. Εδώ να σημειώσω ότι η Υπάτη Αρμοστία του ΟΗΕ συμφώνησε με το σχέδιο αυτό κάτι που έχει τη σημασία του. Ειδικότερα για το θέμα της αναδιαπραγμάτευσης του ΔΟΥΒΛΙΝΟ ΙΙ είναι επιτακτική ανάγκη η δημιουργία ενός εθνικού διαπραγματευτικού σώματος με τη συμμετοχή και ελλήνων Ευρωβουλευτών που θα συνδράμει και θα πιέσει για την αποδοχή των ελληνικών θέσεων.

Το ζήτημα άπτεται και των διεθνών σχέσεων της χώρας και δη των σχέσεων με τον Ευρωπαϊκό Νότο που αντιμετωπίζει παρόμοια προβλήματα.

Μείζον είναι το θέμα των συμφωνιών επανεισδοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία και άλλες τρίτες χώρες:

H πίεση που δεχόμαστε κυρίως στα εξωτερικά μας σύνορα με την Τουρκία οφείλεται στην εύκολη εκεί μετάβαση αεροπορικώς χωρίς visa μεταναστών κυρίως από χώρες της Βόρειας, Βορειοδυτικής και υποσαχάριας Αφρικής και την εν συνεχεία έλευσή τους με μέσα μαζικής μεταφοράς ή και πεζή στα ελληνοτουρκικά σύνορα.  Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε στα ανατολικά μας σύνορα δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί χωρίς την ουσιαστική συνεργασία με την Τουρκία. Αυτό το επιχειρούμε με συστηματικό τρόπο, με συνεχείς προσπάθειες, επαφές και διαβουλεύσεις.  Όμως, αυτό δεν αρκεί ούτε παράγει θεαματικά αποτελέσματα. Είναι απαραίτητη η όσο το δυνατό πιο γρήγορη εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Συμφωνίας Επανεισδοχής με την Τουρκία. Το Συμβούλιο Υπουργών της Ε.Ε. πρέπει να ολοκληρώσει άμεσα τις διαδικασίες για την υπογραφή της συμφωνίας και να τη θέση σε ισχύ. Επίσης, είναι απαραίτητο και κατεπείγον να συναφθούν παρόμοιες συμφωνίες και με άλλες χώρες όπως είναι το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και οι χώρες του Μαγρέμπ.

Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, η Ελλάδα υποστηρίζει την ανάγκη προώθησης δεσμευτικών λύσεων δίκαιης κατανομής των ευθυνών μεταξύ των Κρατών-Μελών. Όπως, γνωρίζετε η Ελλάδα, υποστήριξε τον Κανονισμό «Δουβλίνο ΙΙ».  Όμως, 10 χρόνια μετά αποδεικνύεται ότι είναι αναποτελεσματικός και είναι προφανές ότι πρέπει να προχωρήσουμε στην αναθεώρηση του «ΔΟΥΒΛΙΝΟ ΙΙ», όπως εξελίσσονται η κατάσταση.

Πρέπει επίσης, να εξετάσουμε τη δημιουργία ενός δεσμευτικού συστήματος αναλογικής κατανομής των προσφύγων ή των ευάλωτων ομάδων, ανεξαρτήτως αναγνώρισης καθεστώτος διεθνούς προστασίας, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια-τις οικονομικές δυνατότητες και τον πληθυσμό των Κρατών-Μελών.

Τα μηνύματα τα οποία στέλνουμε με τα κέντρα κράτησης, σε όλους, στους λαθροδιακινητές και κυρίως σε αυτούς που έχουν αποφασίσει να εισέλθουν στη χώρα μας, είναι ότι στην Ελλάδα δεν μπαίνει κανείς πλέον με την δυνατότητα να κυκλοφορεί ελεύθερος και αν ακόμα υποβάλει αίτημα ασύλου, μέχρι να εξεταστεί το αίτημα του, θα κρατείται σε κάποιους χώρους, στους οποίους θα τηρούνται οι προδιαγραφές ασφαλείας - καίριο ζήτημα για τις τοπικές κοινωνίες - στις οποίες υπάρχουν ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης και κυρίως, εκείνο το οποίο θα έχει με απόλυτο τρόπο στο μυαλό του, είναι ότι δεν υπάρχει κανένα ενδεχόμενο να του δοθεί η δυνατότητα να περιδιαβαίνει τους δρόμους, τις πόλεις, τις πλατείες, τα χωριά μας, χωρίς κανέναν έλεγχο.

Ειδικότερα σε σχέση με τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις του υπό συζήτηση νομοσχεδίου είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε ότι η ευθύνη της φύλαξης ανήκει στην ΕΛΑΣ. Τώρα, ως προς την παροχή δυνατότητας ανάθεσης της φύλαξης των εγκαταστάσεων σε προσωπικό ιδιωτικών εταιρειών που θα έχει ειδική εκπαίδευση, αυτό αποτελεί ένα μέτρο που αν λειτουργήσει σωστά και με όλα τα νομικά εχέγγυα υπό την ευθύνη της ΕΛΑΣ, θα δώσει και ευκαιρίες απασχόλησης σε αρκετούς πολίτες συγκεκριμένων περιοχών.

Επίσης, θα μπορούσε να λειτουργήσει θετικά αναφορικά με το επίπεδο της παρεχόμενης φύλαξης.

Εξάλλου, ίσως επιφέρει και έσοδα αφού υπάρχει η πρόβλεψη ότι την εκπαίδευση των υπαλλήλων των ιδιωτικών εταιρειών θα αναλάβει η ΕΛ.ΑΣ.

Σε σχέση με την επιλογή του προσωπικού όχι μόνο των εταιρειών φύλαξης, αλλά σε σχέση με το σύνολο των εταιρειών παροχής υπηρεσιών, δηλαδή σίτισης, στέγασης και υγιεινής, στα Κέντρα και Μονάδες Πρώτης Υποδοχής και εγκαταστάσεων Κράτησης, πρέπει να τηρείται η αρχή της εντοπιότητας, η διαφάνεια, καθώς και να καθορίζονται συγκεκριμένα, γνωστά σε όλους και αξιοκρατικά Κριτήρια στην επιλογή τόσο των εταιρειών όσο και του προσωπικού αυτών. Ενώ, αταλάντευτη είναι η απόλυτη μας προσήλωση στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μεταναστών μέσα στα Κέντρα, που πρέπει να πληρούν τις συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας, όπως έχει τονίσει και ο Συνήγορος του Πολίτη στο πόρισμα του που βασίσθηκε σε αυτοψία.

Λυδία λίθος της κάθε προσπάθειας για την επίλυση του μεταναστευτικού προβλήματος τουλάχιστον εκ μέρους της Ελλάδος είναι η λειτουργία επιτέλους της Υπηρεσίας Ασύλου. Δεν νοείται μεταναστευτική πολιτική, χωρίς ένα σύγχρονο σύστημα πολιτικού ασύλου.

Το “Ευρωπαϊκό Γραφείο Υποστήριξης Ασύλου” και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, συνδράμουν  στην εκπαίδευση του προσωπικού και αυτό πρέπει να συνεχισθεί.

Αυτά αναγνωρίζονται βεβαίως και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εδώ και μήνες.

Αν λυθεί τελικώς και το θέμα με την επαρκή στελέχωση της Υπηρεσίας, τότε θα μπορούμε να μιλάμε για ένα μεγάλο βήμα προς την υπεύθυνη αντιμετώπιση του προβλήματος εκ μέρους της Πολιτείας.

Ολοκληρώνοντας την παρέμβαση μου, όπως είπα και στην αρχή, τα Κέντρα Κράτησης δεν είναι πανάκεια. Το να στοιβάζουμε τους μετανάστες σε καινούρια κέντρα κράτησης σε απάνθρωπες συνθήκες σίγουρα δεν είναι λύση.

Η μετανάστευση είναι ένα φαινόμενο που επηρεάζει ιδιαίτερα τη χώρα μας, λόγω θέσης, οπότε πρέπει να αναπτυχθεί μια πολιτική που να διαχειρίζεται το ζήτημα συνολικά και σε βάθος χρόνου. Σε καιρό κρίσης είναι λογικό το κράτος να λειτουργεί με καθυστέρηση και όχι ολοκληρωμένα, για όλους. Όμως, το ζήτημα της μετανάστευσης προϋπήρχε της κρίσης και ποτέ ως τώρα δεν έγινε σωστή διαχείριση του θέματος.

Ο “διαφορετικός” δεν είναι αιτία του κακού. Πρέπει όμως να ειναι ξεκάθαρο σε κάθε μετανάστη ότι η χώρα αυτή έχει κανόνες και νόμους. Να αντιληφθούν όλοι ότι η Ελλάδα είναι Κράτος Δικαίου.