Ιδιαίτερα γιορταστικά, παραδοσιακά,
γιορτάζουν τις Αποκριές, οι Θυμιανούσοι Χιώτες στο χωριό τους. Κάθε Τυρινή
Παρασκευή και Κυριακή, διοργανώνουν το μεγαλύτερο και Πασίγνωστο καρναβάλι της
Χίου, το οποίο θαυμάζουν και χαίρονται χιλιάδες κόσμου απ' όλα τα μέρη της Χίου.
Το έθιμο έχει αρχίσει από την εποχή του Μεσαίωνα. Τα Θυμιανά που λέγονται και Ευφημιανά γιατί ήταν ένα χωριό φημισμένο, λόγω του ότι βρισκόταν κοντά στη θάλασσα, περίπου δύο χιλιόμετρα, υπέφερε από τους Πειρατές οι οποίοι κατά διάφορες εποχές το ελήστευαν, σκότωναν τους κατοίκους του, ή τους έπιαναν σκλάβους, και τους ποθλούσαν στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής.
Οι Θυμιανούσοι προσπαθώντας να αμυνθούν στο κίνδυνο των Πειρατών έχτιζαν τα σπίτια τους το ένα κολλημένο με το άλλο σχηματίζοντας σαν κάποιο τείχος. Επίσης είχαν και τρεις μεγάλες πόρτες στο χωριό τους, που το βράδυ τις έκλειναν για ασφάλεια. Στα παραθαλάσσιά τους μέρη είχαν φύλακες που φύλαγαν για τους πειρατές στις Βίγλες. Οταν έβλεπαν να έρχεται κανένα πειρατικό πλοίο έκαναν μεταξύ τους συνθήματα κουνόντας ρούχα, σάκκους, παλτά ή άναβαν φωυιές πίσω από τις βίγλες και ειδοποιούσαν το χωριό ότι έρχονταν οι Πειρατές.
Κάποτε μια Τυρινή Παρασκευή οι χωριανοί γλεντούσαν. Την ώρα εκείνη πήραν το σύνθημα ότι στην θάλασσα του Μέγα Λιμιώνα έφτασαν οι Πειρατές. Το γλέντι κόπηκε. Παντού ακούστηκαν φωνές που έλεγαν φωτιά και τσεκούρι στους Αράπηδες. Αρπαξαν ότι βρήκαν, σπαθιά, μαχαίρια, τσεκούρια ακόμη και ξύλα, κατηφόρισαν προς τη θάλασσα, κρύφτηκαν και περίμεναν.
Ανίδεοι οι πειρατές έπεσαν στην ενέδρα. Εγινε φονικότατη μάχη. Ατρόμητοι οι Θυμιανούσοι έπεσαν στη μάχη και νίκησαν τους Πειρατές. Γύρισαν στο χωριό νικητές με κλαδιά ελιάς φωνάζοντας βρε-βρε-μωρή-μωρή. Κρέμασαν τους αιχμαλώτους στα δένδρα του Λιβαδιού και ήπιαν κρασί και γλέντησαν ως την άλλη μέρα το πρωί.
Γι' αυτό γίνεται η Μόστρα κάθε χρόνο τις Απόκριες στα Θυμιανά, εις ανάμνηση της μεγάλης αυτής νίκης τους. Ντύνονται οι Θυμιανούσοι κουδουνάτοι, πειρατές βρακάδες, τσολιάδες και χορεύοντας ένα χορό το Ταλίμι κάνουν αναπαράσταση της μάχης. Στο τέλος χορεύουν τον Δετό για να θυμούνται ότι με την ένωση απόχτησαν δύναμη και έδιωξαν τους πειρατές.
Ωραίο έθιμο που μέσα στο αστείο το γλέντι και τη χαρά διδάσκει την αγάπη του Θυμιανούση στο χωριό του και την απόφαση να ζει ελεύθερος, και να προοδεύει όπου κι αν βρίσκεται. Στην προσπάθειά τους οι Ελληνοαμερικανοί Θυμιανούσοι εν Αμερική να διατηρήσουν τα ήθη τους και τα έθιμα τους και να διδάξουν αυτά και στα παιδιά τους αφιερώνουν την Ετήσια Χοροεσπερίδα τους στη Μόστρα Θυμιανών.
Το έθιμο έχει αρχίσει από την εποχή του Μεσαίωνα. Τα Θυμιανά που λέγονται και Ευφημιανά γιατί ήταν ένα χωριό φημισμένο, λόγω του ότι βρισκόταν κοντά στη θάλασσα, περίπου δύο χιλιόμετρα, υπέφερε από τους Πειρατές οι οποίοι κατά διάφορες εποχές το ελήστευαν, σκότωναν τους κατοίκους του, ή τους έπιαναν σκλάβους, και τους ποθλούσαν στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής.
Οι Θυμιανούσοι προσπαθώντας να αμυνθούν στο κίνδυνο των Πειρατών έχτιζαν τα σπίτια τους το ένα κολλημένο με το άλλο σχηματίζοντας σαν κάποιο τείχος. Επίσης είχαν και τρεις μεγάλες πόρτες στο χωριό τους, που το βράδυ τις έκλειναν για ασφάλεια. Στα παραθαλάσσιά τους μέρη είχαν φύλακες που φύλαγαν για τους πειρατές στις Βίγλες. Οταν έβλεπαν να έρχεται κανένα πειρατικό πλοίο έκαναν μεταξύ τους συνθήματα κουνόντας ρούχα, σάκκους, παλτά ή άναβαν φωυιές πίσω από τις βίγλες και ειδοποιούσαν το χωριό ότι έρχονταν οι Πειρατές.
Κάποτε μια Τυρινή Παρασκευή οι χωριανοί γλεντούσαν. Την ώρα εκείνη πήραν το σύνθημα ότι στην θάλασσα του Μέγα Λιμιώνα έφτασαν οι Πειρατές. Το γλέντι κόπηκε. Παντού ακούστηκαν φωνές που έλεγαν φωτιά και τσεκούρι στους Αράπηδες. Αρπαξαν ότι βρήκαν, σπαθιά, μαχαίρια, τσεκούρια ακόμη και ξύλα, κατηφόρισαν προς τη θάλασσα, κρύφτηκαν και περίμεναν.
Ανίδεοι οι πειρατές έπεσαν στην ενέδρα. Εγινε φονικότατη μάχη. Ατρόμητοι οι Θυμιανούσοι έπεσαν στη μάχη και νίκησαν τους Πειρατές. Γύρισαν στο χωριό νικητές με κλαδιά ελιάς φωνάζοντας βρε-βρε-μωρή-μωρή. Κρέμασαν τους αιχμαλώτους στα δένδρα του Λιβαδιού και ήπιαν κρασί και γλέντησαν ως την άλλη μέρα το πρωί.
Γι' αυτό γίνεται η Μόστρα κάθε χρόνο τις Απόκριες στα Θυμιανά, εις ανάμνηση της μεγάλης αυτής νίκης τους. Ντύνονται οι Θυμιανούσοι κουδουνάτοι, πειρατές βρακάδες, τσολιάδες και χορεύοντας ένα χορό το Ταλίμι κάνουν αναπαράσταση της μάχης. Στο τέλος χορεύουν τον Δετό για να θυμούνται ότι με την ένωση απόχτησαν δύναμη και έδιωξαν τους πειρατές.
Ωραίο έθιμο που μέσα στο αστείο το γλέντι και τη χαρά διδάσκει την αγάπη του Θυμιανούση στο χωριό του και την απόφαση να ζει ελεύθερος, και να προοδεύει όπου κι αν βρίσκεται. Στην προσπάθειά τους οι Ελληνοαμερικανοί Θυμιανούσοι εν Αμερική να διατηρήσουν τα ήθη τους και τα έθιμα τους και να διδάξουν αυτά και στα παιδιά τους αφιερώνουν την Ετήσια Χοροεσπερίδα τους στη Μόστρα Θυμιανών.
