Για τα προβλήματα στην εφαρμογή της νησιωτικής πολιτικής και τις προοπτικές ανάπτυξης των νησιών μίλησε οΚώστας Τριαντάφυλλος, Βουλευτής Χίου του ΠΑΣΟΚ, σε συζήτηση σχετικής επίκαιρης επερώτησης στην Ολομέλεια της Βουλής. Ο Βουλευτής, αφού αναφέρθηκε στα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες της νησιωτικής Ελλάδας, πρότεινε συγκεκριμένες παρεμβάσεις που μπορούν να οδηγήσουν στην επιθυμητή ισόρροπη ανάπτυξη. Υποστήριξε τη διατήρηση των αρμοδιοτήτων της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής με έδρα τη Μυτιλήνη, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί στο έργο του αειμνήστου δημάρχου Τήλου, Τάσου Αλιφέρη.
Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία :
«Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Είναι πραγματικά ευχάριστο να έχουμε τη δυνατότητα στη Βουλή των Ελλήνων να συζητάμε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα. Γι’ αυτόν τον λόγο, νομίζω, ότι αξίζουν συγχαρητήρια στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΔΗΜΑΡ, η οποία έθεσε το ζήτημα με έναν τρόπο σαφή, που είναι πραγματικά δημιουργικός και καταθέτει προτάσεις.
Όταν μιλάμε για νησιωτική πολιτική, πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας, είτε είμαστε νησιώτες είτε προερχόμαστε από άλλα μέρη της Ελλάδας, ότι είναι στο επίκεντρό της η θάλασσα. Δηλαδή, στο επίκεντρό της είναι το θαλάσσιο περιβάλλον, είναι η χωροταξία. Είναι τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τη διαχείριση του νερού. Είναι τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τη Ναυτιλία. Είναι τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τον θαλάσσιο αλιευτικό τουρισμό.
Είναι, όμως, και αυτό το οποίο χαρακτηρίζει τα νησιά, είτε ως γεωγραφικές είτε ως κοινωνικές οντότητες. Το ότι, δηλαδή, ουσιαστικά πρόκειται για μικρές κοινωνίες -ως επί το πλείστον- για μικρές οικονομίες, οι οποίες περιλαμβάνουν μικρές –κυρίως- επιχειρήσεις. Επομένως, αυτή η ιδιαιτερότητα των νησιών, και της νησιωτικής πολιτικής κατ’ επέκταση, είναι κάτι που πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας όταν συζητάμε για κάθε τύπο ανάπτυξης, είτε αυτή αφορά την αναπτυξιακή στρατηγική –που σημαίνει μακροπρόθεσμη προοπτική ανάπτυξης στα νησιά μας και στο νησιωτικό χώρο- είτε αφορά τη δύσκολη οικονομική συγκυρία που βιώνει όλη η χώρα.
Καταρχάς, θεωρώ ότι υπάρχει, πράγματι, μία πολύ μεγάλη δυσκολία στα δημόσια οικονομικά. Πραγματικά, μέσα στον προηγούμενο χρόνο, τόσο επί υπουργίας κ. Μουσουρούλη όσο όμως και με τους Γενικούς Γραμματείς – μεταξύ αυτών ήταν και ο κ. Σπιλάνης -, κατορθώθηκε και είχαμε την εκπόνηση ενός αναπτυξιακού στρατηγικού σχεδίου, το οποίο δεν είναι καλό να το παίρνει πάνω του ένα μόνο κόμμα. Ήταν ένα αντικείμενο πραγματικής διαβούλευσης, όχι μόνο μέσα στη Βουλή, όχι μόνο μεταξύ όλων των κομμάτων του Κοινοβουλίου, αλλά και μεταξύ των τοπικών φορέων, κυρίως των νησιωτικών κοινωνιών. Ένα σχέδιο που πραγματικά συμπληρώθηκε, διορθώθηκε, τροποποιήθηκε. Ήταν, και είναι, ένα σχέδιο που αφορά μια περίοδο μέχρι το 2020. Ένα πραγματικά αναπτυξιακό στρατηγικό σχέδιο, το οποίο εκτιμώ ότι με την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων της νέας περιόδου, δηλαδή του νέου ΕΣΠΑ, του ΣΕΣ, μπορεί,μέχρι το 2020, να αποδώσει απτά, πρακτικά αποτελέσματα στην καθημερινότητα των πολιτών. Πραγματικά είναι μεγάλη ευθύνη και της σημερινής ηγεσίας του Υπουργείου να προχωρήσει την υλοποίηση, την προετοιμασία, την εκπόνηση των καταλλήλων μελετών, ούτως ώστε να έχουμε τα αποτελέσματα αυτού του σχεδιασμού.
Όταν,όμως, συζητάμε για την παρούσα συγκυρία, πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι υπάρχουν πραγματικά προβλήματα στην ακτοπλοΐα. Υπάρχουν ζητήματα τα οποία θίγουν στον πυρήνα της την εκδοχή του ευρωπαϊκού κεκτημένου, που έχει να κάνει με την ελευθερία στην κίνηση των πολιτών. Θίγουν στον πυρήνα του, δηλαδή, το ζήτημα του να μπορεί ο νησιώτης να μετακινείται στον ηπειρωτικό κορμό της χώρας. Και αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει να το δούμε ανεξάρτητα από την οικονομική συγκυρία λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη και τις δυνατότητες που έχει το κράτος.
Έγινε μια σύσκεψη μεταξύ των Βουλευτών από τα νησιά του Βορείου Αιγαίου και του Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου. Νομίζω ότι αυτή η σύσκεψη έβγαλε κάποιες συγκεκριμένες προτάσεις, που είναι πολύ σημαντικό να ακουστούν σ’ αυτή τη συζήτηση σήμερα.
Πρώτο ζήτημα είναι το θέμα των άγονων γραμμών: Πώς θα μπορέσουμε να αλλάξουμε τη φυσιογνωμία και από άγονες γραμμές, από γραμμές που εξυπηρετούν απλώς και μόνο τη συγκοινωνιακή σύνδεση μικρών νησιών με μεγαλύτερα νησιά ή μικρών νησιών με το κέντρο, να πάμε σε γραμμές, οι οποίες θα επιδοτούνται μεν, θα παράγουν ανάπτυξη δε. Θα δημιουργούν, δηλαδή, αναπτυξιακή προοπτική για τους τόπους που συνδέουν. Αυτό είναι μια μεγάλη πρόκληση. Μπορούμε να δημιουργήσουμε ακτοπλοϊκούς άξονες στο Αιγαίο, όπως δημιουργούνται οι οδικοί άξονες, ούτως ώστε να μπορέσουμε να λύσουμε με ένα τρόπο αναπτυξιακό, σε επίπεδο προοπτικής, το ζήτημα της οικονομίας, της εξωστρέφειας που χρειάζονται τα νησιά, όχι μόνο για τον τουρισμό ή για την παραγωγή, αλλά για την καθημερινή επιβίωση των πολιτών.
Το δεύτερο ζήτημα είναι το ζήτημα των καυσίμων, που νομίζω ότι έγινε αποδεκτό από τον κύριο Υπουργό τότε. Σήμερα, όπως γνωρίζετε όλοι μέσα στην Αίθουσα, το μεγαλύτερο κόστος της ακτοπλοϊκής σύνδεσης είναι τα καύσιμα. Περίπου το 60% του κόστους σύνδεσης, του κόστους, δηλαδή, του κάθε δρομολογίου είναι τα καύσιμα. Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το θέμα; Υπάρχουν δυο προοπτικές. Αφενός να μπορέσει να χρηματοδοτηθεί μέσα από ευρωπαϊκά προγράμματα ο εκσυγχρονισμός των μηχανών, των καυστήρων των πλοίων και αφετέρου να μπορέσουμε να έχουμε μετατροπή των καυσίμων σε αέριο. Είναι μακροπρόθεσμος σχεδιασμός. Όμως, υπάρχουν προηγούμενα παραδείγματα, τουλάχιστον στη Βόρεια Ευρώπη,όπως μπορεί να ενημερώσει τη Βουλή και ο κύριος Υπουργός.
Το τρίτο ζήτημα είναι ο συνδυασμός μεταφορών. Δηλαδή, να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε όλα τα δυνατά μέσα, αεροπλάνα και καράβια, ούτως ώστε να πετύχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα σε επίπεδο μεταφορών.
Το τελευταίο σημείο στη συγκεκριμένη κατεύθυνση είναι να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε, στο πλαίσιο και του στρατηγικού σχεδιασμού μας, το επόμενο ευρωπαϊκό πρόγραμμα, ούτως ώστε να έχουμε κατασκευή νέων πλοίων με προγράμματα Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα.
Μόνο μ’ αυτόν τον τρόπο μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μακροπρόθεσμα μια κρίση στην ακτοπλοΐα, η οποία οφείλεται αφενός στον περιορισμό των δημοσίων δαπανών αφετέρου στη μείωση της δυνατότητας των πολιτών να μετακινούνται, καθώς και στην αύξηση της τιμής των καυσίμων. Μόνο με έναν τρόπο τέτοιο μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που βιώνουν οι κάτοικοι του Βορείου Αιγαίου τόσο στη Χίο, στη Μυτιλήνη ή στη Σάμο.
Πρέπει να θέσουμε επί τάπητος, επιτέλους, το ζήτημα της αξιοπιστίας των ακτοπλοϊκών εταιρειών. Δεν είναι δυνατόν μια εταιρεία, παραδείγματος χάριν στα Ψαρά, να παίρνει το συμβόλαιο και να εκτελεί δρομολόγιο όποτε αυτή θέλει, αλλάζοντας την παραμονή το δρομολόγιο, με αποτέλεσμα, βεβαίως, να μην εξυπηρετείται καθόλου η ανάπτυξη των μικρών νησιών, αλλά μόνο το κέρδος της συγκεκριμένης επιχείρησης. Να τεθεί επί τάπητος το θέμα της αξιοπιστίας και να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα.
Έρχομαι, τώρα, στα εσωτερικά του Υπουργείου. Είναι δεδομένο, κύριε Υπουργέ, ότι χρειάζεται εξορθολογισμός. Το είπατε πέντε φορές στην ομιλία σας. Ο εξορθολογισμός, όμως, θέλει και κατεύθυνση. Και νομίζω ότι η κατεύθυνση της διατήρησης των αρμοδιοτήτων της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, είναι απαραίτητη.Εάν χρειάζονται συγχωνεύσεις, αυτές πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα ζητήματα της περιφερειακής ανάπτυξης και της αποκέντρωσης των Υπουργείων. Έτσι, ναι μεν πρέπει να έχουμε τη δυνατότητα να υπάρχει ενιαίο κέντρο διαχείρισης των χρηματοδοτήσεων, αλλά αυτό δεν είναι ανάγκη να υπάρχει στον Πειραιά. Μπορεί να υπάρξει και στη Μυτιλήνη, ούτως ώστε να μπορεί να διαδραματίζει ένα ρόλο και σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας.
Θα ήθελα να κλείσω -έχοντας πολλά να πω, αλλά πρέπει να κλείσω γιατί είναι περιορισμένος ο χρόνος μας- λέγοντας το εξής: Προκειμένου να μπορέσουμε να μιλήσουμε για αναπτυξιακή νησιωτική πολιτική στις νησιωτικές περιοχές, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μαςτην ανάγκη να συγκεράσουμε, κάθε φορά, την προστασία του περιβάλλοντος, του πολιτισμού και των παραδοσιακών οικισμών με τη δυνατότητα απλοποίησης των επενδύσεων, τη δυνατότητα, δηλαδή, να μην υπάρχει ανάσχεση στις επενδύσεις, με τρόπο που να καθίστανται ασύμφορες και τελικά να μην γίνονται ποτέ. Να μπορέσουμε, επίσης, να αξιοποιήσουμε τους φυσικούς μας κόλπους, ούτως ώστε να δημιουργήσουμε, για πρώτη φορά, σε μία νησιωτική περιοχή -όπως είναι η χώρα μας- αγκυροβόλια. Να έχουμε τη δυνατότητα, δηλαδή, να αξιοποιήσουμε τις παραλίες, τους φυσικούς μας κόλπους, με ένα σύγχρονο πλαίσιο, με αγκυροβόλια, τα οποία θα προσεγγίσουν υψηλού επιπέδου τουρίστες και θα αναπτύξουν μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που θα κερδίζουν προς όφελος των τοπικών κοινωνιών. Να αξιοποιήσουμε, ακόμα, τη δυνατότητα που μας δίνει πλέον η Ευρωπαϊκή Ένωση μετά από δύο χρόνια πιλοτικού προγράμματος για έκδοση βίζας στα νησιά μας, στα λιμάνια μας. Να μετατρέψουμε αυτή τη δυνατότητα, μετά την αναθεώρηση του Κώδικα Θεωρήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε έναν μόνιμο μηχανισμό, ούτως ώστε να προσελκύσουμε ακόμα περισσότερους τουρίστες.
Επανερχόμενος στη μεγάλη σημασία της συγκοινωνιακής σύνδεσης και, κλείνοντας, θέλω να αναφερθώ στον αείμνηστο γιατρό, Τάσο Αλιφέρη, τον δήμαρχο της Τήλου. Εκεί, στην άκρη του Αιγαίου, κύριε Υπουργέ, υπάρχει ένα νησάκι, η Τήλος, με έναν άνθρωπο της αυτοδιοίκησης, που πραγματικά υπήρξε ιστορικό πρόσωπο, όχι μόνο για το νησί αυτό αλλά για ολόκληρη τη χώρα και στον οποίο η Βουλή πρέπει να αποτίει τιμή κάθε φορά που μιλάει για νησιωτική πολιτική. Έναν άνθρωπο, ο οποίος πραγματικά υπήρξε παράδειγμα και υπόδειγμα για όλους μας. Έναν άνθρωπο, ο οποίος έφτιαξε το θαύμα της Τήλου, ένα θαύμα ενός τόπου καταδικασμένου στο τέλος της δεκαετίας του ’80, αλλά που σήμερα έχει περίπου χίλιους κατοίκους. Αυτό το θαύμα της Τήλου, εμείς, πρέπει να το κάνουμε θαύμα για κάθε νησί της Ελλάδας. Να το περάσουμε παραπέρα και να το δυναμώσουμε.
Σας ευχαριστώ πολύ.»
