Δυστυχώς και φέτος η 8η Μάρτη -και ο συμβολισμός της- φαντάζει τραγικά επίκαιρη. Στη δίνη της συνεχιζόμενης πολυεπίπεδης κρίσης που βιώνουμε, η σαφής υπαναχώρηση σε σχέση με τα δικαιώματα των γυναικών και η οπισθοδρόμηση που συνδέεται με τη διάχυση ακροδεξιών επικίνδυνων ιδεών στην πολιτική και την κοινωνία, είναι ορατές. Παγκοσμίως, η καταστρατήγηση των δικαιωμάτων πρόσβασης στην εκπαίδευση (τα 2/3 των 75 εκατ. παιδιών παγκοσμίως που δεν έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση είναι κορίτσια), στην υγεία, στην εργασία στην ελεύθερη μετακίνηση, στην επιλογή συντρόφου, στην αυτοδιάθεση (ακρωτηριασμοί γεννητικών οργάνων, γάμοι ανηλίκων, βιασμοί, βία σε όλες τις μορφές), αποτελούν θλιβερή πραγματικότητα.
Τα αποτελέσματα αυτού του αξιακού «πισωγυρίσματος» σε σχέση με τα γυναικεία ζητήματα είναι ορατά όμως και στη «γειτονιά» μας .
Στην Ευρώπη…
Είναι σαφής η έκφραση της βούλησης μιας «ανερχόμενης» αντιδραστικής πολιτικής δύναμης στην Ευρώπη, η οποία στέκεται σταθερά «απέναντι» σε κάθε πρωτοβουλία προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δη των γυναικείων. Ενδεικτική είναι η απόρριψη από το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο τόσο της έκθεσης Estrela σχετικά με την «σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα δικαιώματα των γυναικών», όσο και της πρότασης για μείωση του μισθολογικού χάσματος ανάμεσα στα δύο φύλα στο 0,5% έως το 2020. H εικόνα γίνεται ακόμη πιο ζοφερή αν λάβουμε υπόψη ότι κυβερνήσεις ευρωπαϊκών κρατών (όπως της Ισπανίας) δεν σέβονται το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των γυναικών, περιορίζοντας ανεπίτρεπτα τη δυνατότητα άμβλωσης μόνο σε περιπτώσεις βιασμού ή όταν η υγεία της μητέρας κινδυνεύει.
Η οικονομική κρίση είναι κυρίως γένους θηλυκού. Οι γυναίκες επιβαρύνονται δυσανάλογα από αυτήν κατέχοντας την πρώτη θέση σε όλους τους αρνητικούς οικονομικούς δείκτες της ανεργίας, της επισφαλούς και μερικής απασχόλησης, της ανασφάλιστης εργασίας και της φτώχειας. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα στοιχεία καταδεικνύουν την πλήρη απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων για τις γυναίκες κυρίως μέσω των εργολαβιών, το συνεχιζόμενο και εντεινόμενο διαχωρισμό της εργασίας κατά φύλο και την αύξηση της μισθολογικής διαφοράς των φύλων.
Κατά μέσο όρο, οι γυναίκες στην ΕΕ αμείβονται χαμηλότερα από τους άνδρες, που κατέχουν αντίστοιχες θέσεις, κατά 16%. Αυτό το χάσμα στις αμοιβές των δύο φύλων κυμαίνεται στα διάφορα κράτη μέλη από 4% έως και 28% και συνιστά ένα από τους πιο εύγλωττους δείκτες της αυξανόμενης ανισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών. Και ενώ το 60% των πανεπιστημιακών πτυχίων στην Ευρώπη απονέμονται σε γυναίκες, αυτές κατέχουν μόλις το 16% των ανώτερων θέσεων των επιχειρήσεων και μόνο το 3% των διευθυντικών, ενώ στα εθνικά κοινοβούλια ο μέσος όρος συμμετοχής των γυναικών κυμαίνεται στο 15%.
Η βία κατά των γυναικών μέσα στην κρίση όχι μόνο δεν έχει εξαλειφθεί αλλά εντείνεται όπως καταδεικνύουν και τα στοιχεία πρόσφατης έρευνας του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ένωσης που εδρεύει στη Βιέννη, σύμφωνα με τα οποία μία στις τρεις γυναίκες στην Ευρώπη έχει υποστεί σωματική ή σεξουαλική βία. Και αυτά τα ποσοστά αφορούν φυσικά μόνο τις ομολογημένες και καταγγελθείσες περιπτώσεις. Αύξηση παρουσιάζεται στη βία σε όλες τις μορφές της (σωματική, σεξουαλική, λεκτική, στην εργασία, στο δρόμο), ενώ η πρόληψη και η στήριξη των θυμάτων τίθενται σε δεύτερη μοίρα.
Στην Ελλάδα…
Πέρα από τα παραπάνω στοιχεία τα οποία αφορούν ασφαλώς και τη χώρα μας (και σε πολλαπλάσιο βαθμό), στην Ελλάδα έχουμε να αντιπαλέψουμε και μια σειρά θεσμικών ζητημάτων που τίθενται από το γυναικείο κίνημα για πολλοστή φορά. Διεκδικούμε:
· Την τροποποίηση του φορολογικού δικαίου, το οποίο αντιμετωπίζει τις γυναίκες ως πολίτες β’ κατηγορίας και υπαγορεύει μία σχέση κηδεμονίας ανάμεσα στους συζύγους
· Την απόσυρση της οπισθοδρομικής τροπολογίας του Αστικού Κώδικα για το Οικογενειακό Δίκαιο με την οποία καταργήθηκε ουσιαστικά το αμετάβλητο των επωνύμων των συζύγων (ν.3719/2008)
· Την κατάργηση του αναχρονιστικού νομικού καθεστώτος της Σαρία (ιερός ισλαμικός νόμος), που εφαρμόζεται στη μουσουλμανική μειονότητα στη Δ. Θράκη και με την οποία παραβιάζονται θεμελιώδη δικαιώματα γυναικών και παιδιών, ενώ ταυτόχρονα καταστρατηγείται κάθε αρχή ισονομίας και ισοπολιτείας
· Την τροποποίηση του νόμου 3500/2006 για την ενδοοικογενειακή βία προς την κατεύθυνση της ουσιαστικής προστασίας των θυμάτων και της πάταξης του φαινομένου, σύμφωνα με τις υποδείξεις έγκριτων νομικών και φεμινιστικών συλλογικοτήτων
· Ενώ πάγιο αίτημά μας τέλος είναι να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, να στηθούν ολοκληρωμένες δομές στήριξης με πλήρη ψυχολογική, νομική και επαγγελματική υποστήριξη των θυμάτων και να οργανωθούν εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης ώστε να σταματήσουμε να θρηνούμε νέα θύματα
Γιατί η 8η Μάρτη δεν είναι μέρα γιορτής.
Είναι μέρα αγώνα…
