H oμιλία του Υπουργού Ναυτιλίας
& Αιγαίου Κωστή Μουσουρούλη στη συζήτηση επί της Επίκαιρης Ερώτησης της
Βουλευτού της Δημοκρατικής Αριστεράς Μαρίας Ρεπούση, για τις ΑΕΝ
«Κυρία συνάδελφε,
Όπως γνωρίζετε, η ναυτιλιακή πολιτική, αρθρώνεται γύρω από τον ναυτικό, το πλοίο και την επιχειρηματικότητα. Η δε πολιτική για τον ναυτικό εξειδικεύεται σε τρεις ζωτικούς τομείς: την υγεία και πρόνοια, τη ναυτική εργασία και τη ναυτική εκπαίδευση. Θα ήθελα καταρχήν να σας ευχαριστήσω γιατί μου δίνετε την ευκαιρία να συζητήσουμε για έναν από τους τομείς αυτούς.
Την εκπαίδευση. Ένα διαχρονικό, πανεθνικό, θέμα που αφορά όλες τις κυβερνήσεις πέρα από τις όποιες διαφορές ή αντιλήψεις.
Τα δεδομένα είναι γνωστά: είμαστε μια χώρα θαλασσινή, με ναυτική συνείδηση και τεχνογνωσία στα ναυτικά επαγγέλματα που διαθέτει το μεγαλύτερο στόλο εμπορικών πλοίων στον κόσμο. Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το σημαντικότερο κοινωνικό πρόβλημα σήμερα, την ανεργία στους νέους, αξιοποιώντας τα δεδομένα αυτά;
Με θέσεις εργασίας στη ναυτιλία. Αυτός είναι ο στόχος μας στο Υπουργείο. Να φέρουμε τους νέους Έλληνες σε ένα επάγγελμα με προοπτικές και καλές αποδοχές. Και αυτό μπορεί να γίνει με τη ναυτική εκπαίδευση, αρκεί να εκσυγχρονιστεί για να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις.
Με την ανάληψη των καθηκόντων μου, παρέλαβα μια έκθεση καταγραφής των προβλημάτων της ναυτικής εκπαίδευσης: στη δομή και την οργάνωση, τις υποδομές και τις εγκαταστάσεις, τον εξοπλισμό και τα μέσα, το διδακτικό προσωπικό, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, τη χρηματοδότηση, το θεσμικό πλαίσιο.
Δυόμιση χρόνια χωρίς Υπουργείο Ναυτιλίας είχαν επίπτωση και στη ναυτική εκπαίδευση. Την είχα επισημάνει και ως Βουλευτής Χίου στο πλαίσιο του Κοινοβουλευτικού ελέγχου.
Παρέλαβα και μια πρόταση αναδιοργάνωσης η οποία προέβλεπε την κατάργηση των εννέα μικρότερων από τις δεκατρείς ΑΕΝ, δηλαδή τη διατήρηση μόνο των Ακαδημιών Ασπροπύργου, Μακεδονίας, Ηπείρου και Κρήτης, με δυο εναλλακτικές λύσεις για τις καταργούμενες ΑΕΝ: ή να λειτουργήσουν ως σχολές σωστικών, θαλαμηπόλων και λοιπών εξειδικευμένων σχολείων στο πλαίσιο των Κέντρων Επιμόρφωσης, των γνωστών ΚΕΣΕΝ Πλοιάρχων – Μηχανικών στο Ρέντη και Ραδιοηλεκτρονικών στον Ασπρόπυργο, ή να λειτουργήσουν ως εισαγωγικά τμήματα ενός ή δύο εξαμήνων σπουδών, όπου οι σπουδαστές θα διδάσκονται μαθήματα θεωρητικού χαρακτήρα και γενικής ενημέρωσης, που δεν απαιτούν εκπαιδευτικό εξοπλισμό και θα ολοκληρώνουν τις σπουδές τους στις τέσσερις μεγάλες Ακαδημίες.
Με επίγνωση των δυσκολιών και του περιορισμού των πόρων για τη Ναυτική Εκπαίδευση, απέρριψα την πρόταση αυτή και επικεντρώθηκα στην αντιμετώπιση των προβλημάτων.
Σας αναφέρω επιγραμματικά:
• Προσδιορίσαμε από κοινού με τους κοινωνικούς εταίρους τους στόχους της αναδιοργάνωσης του συστήματος.
• Ομάδα Έργου προετοίμασε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο με συγκεκριμένα άμεσα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα, αρκετά από τα οποία έχουν ήδη υλοποιηθεί.
• Για την καλύτερη διοίκησή τους, θέσαμε υπό ενιαία καθοδήγηση όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες του Υπουργείου.
• Ενεργοποιήσαμε το Συμβούλιο Ναυτικής Εκπαίδευσης, το κατεξοχήν γνωμοδοτικό μας όργανο, το οποίο και θα αναβαθμίσουμε, με αντιπροσωπευτικότερη σύνθεση και περισσότερες αρμοδιότητες.
• Κατόπιν εισήγησης του Συμβουλίου αυξήσαμε τον αριθμό των δοκίμων σπουδαστών των ΑΕΝ για το τρέχον ακαδημαϊκό έτος.
Αντιμετωπίσαμε κατά το δυνατόν τα προβλήματα εκπαιδευτικού προσωπικού. Μετά την έγκριση από το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, προωθήσαμε τις νόμιμες διαδικασίες πρόσληψης, οι οποίες ολοκληρώθηκαν για 192 ωρομίσθιους διαφόρων ειδικοτήτων σε όλες τις ΑΕΝ, εκ των οποίων οι 54 στον Ασπρόπυργο. Το κόστος θα καλυφθεί από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας. Φυσικά, για τον επόμενο χρόνο θα καταβληθεί κάθε προσπάθεια ώστε η πρόσληψη των ωρομισθίων να ολοκληρωθεί πολύ νωρίτερα. Με νομοθετική ρύθμιση εξαιρέθηκαν μέχρι 31-12-2014 από τον Ν. 3863/2010 οι συνταξιούχοι ΝΑΤ εκπαιδευτές ναυτικών μαθημάτων με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου και ωριαία αντιμισθία. Παράλληλα, προωθούμε νέα ρύθμιση για τη βελτίωση της διαδικασίας μονιμοποίησης των επίκουρων καθηγητών εφαρμογών με τριετή θητεία.-
• Αντιμετωπίσαμε το σοβαρό πρόβλημα εξεύρεσης πλοίων για την πραγματοποίηση του Α’ και Β’ εκπαιδευτικού ταξιδιού των δοκίμων των ΑΕΝ. Η επιδότηση του Α΄ εκπαιδευτικού ταξιδιού θα καλυφθεί από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας.
• Προσαρμόζουμε τα εκπαιδευτικά προγράμματα στις τροποποιήσεις της Διεθνούς Σύμβασης STCW. Παράλληλα, προετοιμάζουμε εθνικό σύστημα αξιολόγησης και πιστοποίησης της ναυτικής εκπαίδευσης, το οποίο περιλαμβάνει και τα ιδιωτικά κέντρα εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Η εκκρεμότητα σχετικά με τις προϋποθέσεις χορήγησης άδειας άσκησης του ναυτικού επαγγέλματος - συνδέεται με την αξιολόγηση των σχολών, την πιστοποίηση των προσόντων και των δεξιοτήτων και την αναγνώριση των τίτλων που παρέχονται από φορείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης – θα αρθεί.
• Τέλος, διαμορφώσαμε ένα Πολυετές Πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των κτιριακών και λοιπών υποδομών με χρηματοδότηση κυρίως από το ΕΣΠΑ, το Κεφάλαιο Ναυτικής Εκπαίδευσης και την Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών.
• Ήδη προκηρύξαμε διαγωνισμό προϋπολογισμού 6,3 εκατ. ευρώ για την προμήθεια τεχνικού και εκπαιδευτικού εξοπλισμού των ΑΕΝ Χίου, Οινουσσών, Σύρου, Κρήτης, Ιονίων Νήσων, Κύμης και Ηπείρου. Η διαγωνιστική διαδικασία βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, ενώ για τα είδη που δεν κατατέθηκαν προσφορές θα πραγματοποιηθεί επαναληπτικός διαγωνισμός.
• Για την ταχύτερη υλοποίηση του Προγράμματος, με νομοθετική ρύθμιση νομιμοποιήθηκαν τα κτίρια της ΑΕΝ Μακεδονίας. Αντίστοιχες ρυθμίσεις προετοιμάζουμε και για τα υπόλοιπα κτιριακά συγκροτήματα, τα οποία ήδη έχουν αποτυπωθεί σε τοπογραφικά σχέδια.
Ειδικότερα για την ΑΕΝ Ασπροπύργου:
• Από το ΠΕΠ Αττικής έχει εκδοθεί πρόσκληση προϋπολογισμού 7 εκατ. ευρώ για την προμήθεια τεχνικού και εκπαιδευτικού εξοπλισμού των Σχολών. Ο Ασπρόπυργος, δηλαδή η ΑΕΝ, το ΚΕΣΕΝ και η Σχολή Σωστικών θα απορροφήσουν 2.300.000 Ευρώ.
• Οι συντηρήσεις - επισκευές αντιμετωπίζονται στο στενό οικονομικό πλαίσιο του ΚΝΕ σε συνάρτηση με το σύνολο των αναγκών των σχολών και ανάλογα με τη βαρύτητα των βλαβών. Για την κάλυψη των απολύτως αναγκαίων εργασιών στην ΑΕΝ Ασπροπύργου εξασφαλίστηκαν πιστώσεις ύψους 80.000 ευρώ για φέτος.
Κυρία συνάδελφε,
Ολοκληρώνοντας και αφού αναφέρω ότι σύμφωνα με το Νόμο 3450/2006 το δίπλωμα Πλοιάρχων και Μηχανικών Α΄ τάξης είναι ισότιμο με το πτυχίο των ΤΕΙ, θα ήθελα να θέσω και εγώ ορισμένα ερωτήματα:
Μήπως η τυπική αναβάθμιση των Ακαδημιών – όπως υπονοείτε στην Ερώτησή σας, είναι τελικά ένα ψευδο-δίλημμα;
Μήπως στα προσόντα που χρειάζεται κάποιος που κουμαντάρει ένα πλοίο, και είναι υπεύθυνος για ανθρώπινες ζωές και εμπορεύματα μεγάλης αξίας δεν συμπεριλαμβάνεται απαραίτητα ένας πανεπιστημιακός τίτλος, αλλά η πραγματική ναυτική τέχνη και γνώση;
Μήπως δεν χρειαζόμαστε αμιγώς ακαδημαϊκούς δασκάλους, αλλά ναυτοδιδασκάλους που θα την μεταδώσουν στα παιδιά;
Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι,
Η θάλασσα μπορεί να δώσει δουλειά, αρκεί οι υποψήφιοι να είναι εφοδιασμένοι με τη γνώση αυτή. Ο ρόλος μας δεν είναι άλλος από το να εκπαιδεύουμε σωστά νέα παιδιά για να ασκήσουν ένα επάγγελμα αξιοπρεπές και προσοδοφόρο και όχι η παραγωγή επιπλέον πτυχιούχων που μένουν άνεργοι και απογοητεύονται. Για το Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου, αυτός είναι ο κυρίαρχος στόχος. Δεσμεύομαι, με τον θεσμικό μου ρόλο, αλλά και ως βουλευτής νησιώτης της ναυτομάνας Χίου ότι θα δουλέψουμε με όλες μας τις δυνάμεις για να τον πετύχουμε.»
«Κυρία συνάδελφε,
Όπως γνωρίζετε, η ναυτιλιακή πολιτική, αρθρώνεται γύρω από τον ναυτικό, το πλοίο και την επιχειρηματικότητα. Η δε πολιτική για τον ναυτικό εξειδικεύεται σε τρεις ζωτικούς τομείς: την υγεία και πρόνοια, τη ναυτική εργασία και τη ναυτική εκπαίδευση. Θα ήθελα καταρχήν να σας ευχαριστήσω γιατί μου δίνετε την ευκαιρία να συζητήσουμε για έναν από τους τομείς αυτούς.
Την εκπαίδευση. Ένα διαχρονικό, πανεθνικό, θέμα που αφορά όλες τις κυβερνήσεις πέρα από τις όποιες διαφορές ή αντιλήψεις.
Τα δεδομένα είναι γνωστά: είμαστε μια χώρα θαλασσινή, με ναυτική συνείδηση και τεχνογνωσία στα ναυτικά επαγγέλματα που διαθέτει το μεγαλύτερο στόλο εμπορικών πλοίων στον κόσμο. Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το σημαντικότερο κοινωνικό πρόβλημα σήμερα, την ανεργία στους νέους, αξιοποιώντας τα δεδομένα αυτά;
Με θέσεις εργασίας στη ναυτιλία. Αυτός είναι ο στόχος μας στο Υπουργείο. Να φέρουμε τους νέους Έλληνες σε ένα επάγγελμα με προοπτικές και καλές αποδοχές. Και αυτό μπορεί να γίνει με τη ναυτική εκπαίδευση, αρκεί να εκσυγχρονιστεί για να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις.
Με την ανάληψη των καθηκόντων μου, παρέλαβα μια έκθεση καταγραφής των προβλημάτων της ναυτικής εκπαίδευσης: στη δομή και την οργάνωση, τις υποδομές και τις εγκαταστάσεις, τον εξοπλισμό και τα μέσα, το διδακτικό προσωπικό, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, τη χρηματοδότηση, το θεσμικό πλαίσιο.
Δυόμιση χρόνια χωρίς Υπουργείο Ναυτιλίας είχαν επίπτωση και στη ναυτική εκπαίδευση. Την είχα επισημάνει και ως Βουλευτής Χίου στο πλαίσιο του Κοινοβουλευτικού ελέγχου.
Παρέλαβα και μια πρόταση αναδιοργάνωσης η οποία προέβλεπε την κατάργηση των εννέα μικρότερων από τις δεκατρείς ΑΕΝ, δηλαδή τη διατήρηση μόνο των Ακαδημιών Ασπροπύργου, Μακεδονίας, Ηπείρου και Κρήτης, με δυο εναλλακτικές λύσεις για τις καταργούμενες ΑΕΝ: ή να λειτουργήσουν ως σχολές σωστικών, θαλαμηπόλων και λοιπών εξειδικευμένων σχολείων στο πλαίσιο των Κέντρων Επιμόρφωσης, των γνωστών ΚΕΣΕΝ Πλοιάρχων – Μηχανικών στο Ρέντη και Ραδιοηλεκτρονικών στον Ασπρόπυργο, ή να λειτουργήσουν ως εισαγωγικά τμήματα ενός ή δύο εξαμήνων σπουδών, όπου οι σπουδαστές θα διδάσκονται μαθήματα θεωρητικού χαρακτήρα και γενικής ενημέρωσης, που δεν απαιτούν εκπαιδευτικό εξοπλισμό και θα ολοκληρώνουν τις σπουδές τους στις τέσσερις μεγάλες Ακαδημίες.
Με επίγνωση των δυσκολιών και του περιορισμού των πόρων για τη Ναυτική Εκπαίδευση, απέρριψα την πρόταση αυτή και επικεντρώθηκα στην αντιμετώπιση των προβλημάτων.
Σας αναφέρω επιγραμματικά:
• Προσδιορίσαμε από κοινού με τους κοινωνικούς εταίρους τους στόχους της αναδιοργάνωσης του συστήματος.
• Ομάδα Έργου προετοίμασε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο με συγκεκριμένα άμεσα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα, αρκετά από τα οποία έχουν ήδη υλοποιηθεί.
• Για την καλύτερη διοίκησή τους, θέσαμε υπό ενιαία καθοδήγηση όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες του Υπουργείου.
• Ενεργοποιήσαμε το Συμβούλιο Ναυτικής Εκπαίδευσης, το κατεξοχήν γνωμοδοτικό μας όργανο, το οποίο και θα αναβαθμίσουμε, με αντιπροσωπευτικότερη σύνθεση και περισσότερες αρμοδιότητες.
• Κατόπιν εισήγησης του Συμβουλίου αυξήσαμε τον αριθμό των δοκίμων σπουδαστών των ΑΕΝ για το τρέχον ακαδημαϊκό έτος.
Αντιμετωπίσαμε κατά το δυνατόν τα προβλήματα εκπαιδευτικού προσωπικού. Μετά την έγκριση από το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, προωθήσαμε τις νόμιμες διαδικασίες πρόσληψης, οι οποίες ολοκληρώθηκαν για 192 ωρομίσθιους διαφόρων ειδικοτήτων σε όλες τις ΑΕΝ, εκ των οποίων οι 54 στον Ασπρόπυργο. Το κόστος θα καλυφθεί από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας. Φυσικά, για τον επόμενο χρόνο θα καταβληθεί κάθε προσπάθεια ώστε η πρόσληψη των ωρομισθίων να ολοκληρωθεί πολύ νωρίτερα. Με νομοθετική ρύθμιση εξαιρέθηκαν μέχρι 31-12-2014 από τον Ν. 3863/2010 οι συνταξιούχοι ΝΑΤ εκπαιδευτές ναυτικών μαθημάτων με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου και ωριαία αντιμισθία. Παράλληλα, προωθούμε νέα ρύθμιση για τη βελτίωση της διαδικασίας μονιμοποίησης των επίκουρων καθηγητών εφαρμογών με τριετή θητεία.-
• Αντιμετωπίσαμε το σοβαρό πρόβλημα εξεύρεσης πλοίων για την πραγματοποίηση του Α’ και Β’ εκπαιδευτικού ταξιδιού των δοκίμων των ΑΕΝ. Η επιδότηση του Α΄ εκπαιδευτικού ταξιδιού θα καλυφθεί από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας.
• Προσαρμόζουμε τα εκπαιδευτικά προγράμματα στις τροποποιήσεις της Διεθνούς Σύμβασης STCW. Παράλληλα, προετοιμάζουμε εθνικό σύστημα αξιολόγησης και πιστοποίησης της ναυτικής εκπαίδευσης, το οποίο περιλαμβάνει και τα ιδιωτικά κέντρα εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Η εκκρεμότητα σχετικά με τις προϋποθέσεις χορήγησης άδειας άσκησης του ναυτικού επαγγέλματος - συνδέεται με την αξιολόγηση των σχολών, την πιστοποίηση των προσόντων και των δεξιοτήτων και την αναγνώριση των τίτλων που παρέχονται από φορείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης – θα αρθεί.
• Τέλος, διαμορφώσαμε ένα Πολυετές Πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των κτιριακών και λοιπών υποδομών με χρηματοδότηση κυρίως από το ΕΣΠΑ, το Κεφάλαιο Ναυτικής Εκπαίδευσης και την Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών.
• Ήδη προκηρύξαμε διαγωνισμό προϋπολογισμού 6,3 εκατ. ευρώ για την προμήθεια τεχνικού και εκπαιδευτικού εξοπλισμού των ΑΕΝ Χίου, Οινουσσών, Σύρου, Κρήτης, Ιονίων Νήσων, Κύμης και Ηπείρου. Η διαγωνιστική διαδικασία βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, ενώ για τα είδη που δεν κατατέθηκαν προσφορές θα πραγματοποιηθεί επαναληπτικός διαγωνισμός.
• Για την ταχύτερη υλοποίηση του Προγράμματος, με νομοθετική ρύθμιση νομιμοποιήθηκαν τα κτίρια της ΑΕΝ Μακεδονίας. Αντίστοιχες ρυθμίσεις προετοιμάζουμε και για τα υπόλοιπα κτιριακά συγκροτήματα, τα οποία ήδη έχουν αποτυπωθεί σε τοπογραφικά σχέδια.
Ειδικότερα για την ΑΕΝ Ασπροπύργου:
• Από το ΠΕΠ Αττικής έχει εκδοθεί πρόσκληση προϋπολογισμού 7 εκατ. ευρώ για την προμήθεια τεχνικού και εκπαιδευτικού εξοπλισμού των Σχολών. Ο Ασπρόπυργος, δηλαδή η ΑΕΝ, το ΚΕΣΕΝ και η Σχολή Σωστικών θα απορροφήσουν 2.300.000 Ευρώ.
• Οι συντηρήσεις - επισκευές αντιμετωπίζονται στο στενό οικονομικό πλαίσιο του ΚΝΕ σε συνάρτηση με το σύνολο των αναγκών των σχολών και ανάλογα με τη βαρύτητα των βλαβών. Για την κάλυψη των απολύτως αναγκαίων εργασιών στην ΑΕΝ Ασπροπύργου εξασφαλίστηκαν πιστώσεις ύψους 80.000 ευρώ για φέτος.
Κυρία συνάδελφε,
Ολοκληρώνοντας και αφού αναφέρω ότι σύμφωνα με το Νόμο 3450/2006 το δίπλωμα Πλοιάρχων και Μηχανικών Α΄ τάξης είναι ισότιμο με το πτυχίο των ΤΕΙ, θα ήθελα να θέσω και εγώ ορισμένα ερωτήματα:
Μήπως η τυπική αναβάθμιση των Ακαδημιών – όπως υπονοείτε στην Ερώτησή σας, είναι τελικά ένα ψευδο-δίλημμα;
Μήπως στα προσόντα που χρειάζεται κάποιος που κουμαντάρει ένα πλοίο, και είναι υπεύθυνος για ανθρώπινες ζωές και εμπορεύματα μεγάλης αξίας δεν συμπεριλαμβάνεται απαραίτητα ένας πανεπιστημιακός τίτλος, αλλά η πραγματική ναυτική τέχνη και γνώση;
Μήπως δεν χρειαζόμαστε αμιγώς ακαδημαϊκούς δασκάλους, αλλά ναυτοδιδασκάλους που θα την μεταδώσουν στα παιδιά;
Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι,
Η θάλασσα μπορεί να δώσει δουλειά, αρκεί οι υποψήφιοι να είναι εφοδιασμένοι με τη γνώση αυτή. Ο ρόλος μας δεν είναι άλλος από το να εκπαιδεύουμε σωστά νέα παιδιά για να ασκήσουν ένα επάγγελμα αξιοπρεπές και προσοδοφόρο και όχι η παραγωγή επιπλέον πτυχιούχων που μένουν άνεργοι και απογοητεύονται. Για το Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου, αυτός είναι ο κυρίαρχος στόχος. Δεσμεύομαι, με τον θεσμικό μου ρόλο, αλλά και ως βουλευτής νησιώτης της ναυτομάνας Χίου ότι θα δουλέψουμε με όλες μας τις δυνάμεις για να τον πετύχουμε.»
