Το
δάσος είναι ένας ανεκτίμητος ανανεώσιμος, φυσικός και πλουτοπαραγωγικός πόρος
που παρέχει αγαθά και υπηρεσίες οι οποίες συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη
και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ανθρώπου. Ο πόρος όμως αυτός, εκτίθεται
συχνά σε σοβαρούς κινδύνους από φυσικά και ανθρωπογενή αίτια. Μεταξύ των αιτίων
αυτών είναι και οι δασικές πυρκαγιές που θεωρούνται φυσικό φαινόμενο και
αναπόσπαστο στοιχείο των μεσογειακών δασικών οικοσυστημάτων. Από τις πυρκαγιές
καταστρέφονται κάθε χρόνο σημαντικές εκτάσεις δασών, με σοβαρότατες δυσμενείς
επιπτώσεις.
Για
να διαχειριστεί ορθολογικά η ξυλεία μετά από πυρκαγιά πρέπει να ληφθούν υπόψη
μια σειρά από παράγοντες και κυρίως τα προβλήματα διάβρωσης του εδάφους, η
δυσκολία στη φυσική αναγέννηση του δάσους, η εξέλιξη του κινδύνου πυρκαγιάς
στην αναγεννώμενη συστάδα, ο βαθμός θνησιμότητας των ιστάμενων δένδρων, τα μέσα
και οι μέθοδοι απομάκρυνσης της ξυλείας, καθώς και το οικονομικό όφελος από την
απόληψη της ξυλείας και γενικότερα τα διάφορα τοπικά κοινωνικά προβλήματα.
Το παρόν θέμα αφορά την διαχείριση και διάθεση
του καμένου ξυλώδους όγκου από τα Δημοτικά δάση, ως αποτέλεσμα της από 18
Αυγούστου 2012 πυρκαγιάς, η οποία ξεκίνησε από θέση κοντά στο μοναστήρι του
Άγιου Μάρκου και επεκτάθηκε Βόρεια και Νότια αυτής, καίγοντας ενδεικτικά περί
τα εκατόν σαράντα πέντε χιλιάδων (145.000) στρεμμάτων δάσους, δασικών εκτάσεων
και καλλιεργειών, σύμφωνα με στοιχεία του Εργαστηρίου Φυσικών Καταστροφών του
Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Από την ανωτέρω καμένη έκταση,
ποσοστό περίπου 70% αφορά κυρίως δασικές εκτάσεις, μεταξύ των οποίων και αμιγή
δάση τραχείας πεύκης, τα οποία χρήζουν άμεσης διαχείρισης.
Επομένως,
ο Δήμος Χίου, ως δασοκτήμονας των εν λόγω εκτάσεων, πρέπει να λάβει άμεσα μέτρα
διαχείρισης των δασών αυτών. Αυτά τα
μέτρα αφορούν αρχικά την σύνταξη μελετών πινάκων υλοτομίας των δασών που
επλήγησαν από την ανωτέρω πυρκαγιά σε κάθε Δημοτικό διαμέρισμα, από
εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό (Δασολόγους), οι οποίοι θα ισχύουν για ένα
(1) έτος από την ημερομηνία έγκρισής τους από την Δ/νση Δασών Χίου.
Συγκεκριμένα, πρέπει να συνταχθούν μελέτες πινάκων υλοτομίας στα Δημοτικά
διαμερίσματα Πιτυούς, Σιδηρούντας,
Αναβάτου, Άη Γιώργη Συκούση, Βέσσας, Αρμολίων, Λιθίου & Ελάτας, ενώ στα
Δημοτικά διαμερίσματα των Ολύμπων,
Πυργίου, Καλαμωτής και Δαφνώνα δεν απαιτείται οποιαδήποτε επέμβαση, λόγω
της μικρής έκτασης των δασών που περιλαμβάνουν.
Σε συνέχεια των ανωτέρω, σας ενημερώνουμε ότι
έχει συνταχθεί πίνακας υλοτομίας του Δημοτικού δάσους Αυγωνύμων, η οποία υποβλήθηκε
στην Δ/νση Δασών Χίου για έγκριση με την υπ’ αριθ. 51048/2970/1-11-2012 αίτηση της Δ/νσης Περιβάλλοντος &
Πρασίνου. Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης προκύπτει ότι ο συνολικός έμφλοιος
ξυλώδης όγκος που θα αποληφθεί σαν έκτακτη
κάρπωση[1]
από συγκεκριμένες συστάδες του δάσους, ανέρχεται (ενδεικτικά) σε 25.229,81 κυβικά μέτρα. Οι υλοτομίες θα
είναι επιλεκτικές, προκειμένου να υλοτομηθούν μόνο τα νεκρά άτομα και θα
πραγματοποιηθούν από τους δικαιούχους (σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις), με επιστασία της Δ/νσης Δασών Χίου.
Σκοπός της ανωτέρω μελέτης, καθώς επίσης και των
μετέπειτα ανάλογων προτεινόμενων μελετών στις πληγείσες περιοχές, είναι η απομάκρυνση των νεκρών ατόμων
τραχείας πεύκης, προκειμένου να διευκολυνθεί η αναγέννηση του δάσους, χωρίς να
υλοτομηθούν άτομα ή ομάδες πεύκης τα οποία δεν εθίγησαν από την πυρκαγιά, καθώς
επίσης και εκείνων των ατόμων που ναι μεν εθίγησαν αλλά παρουσιάζουν αυξημένη
πιθανότητα επιβίωσης.
Το συνολικό λήμμα[2] που
θα προκύψει από την σύνταξη των εν λόγω πινάκων υλοτομίας σε όλες τις περιοχές
ή μέρος αυτού μπορεί να δημοπρατηθεί
σε ενδιαφερόμενους ιδιώτες, σύμφωνα με τις παραγράφους του άρθρου 197 του Ν. 3463/06 (ΦΕΚ 114/08.06.2006 τεύχος Α΄) του Δημοτικού & Κοινοτικού κώδικα και τις κείμενες διατάξεις
της Δασικής Νομοθεσίας, με επιστασία της Δ/νσης Δασών Χίου.
Επίσης, τμήμα του συνολικού λήμματος μπορεί να διατεθεί για την κάλυψη των ατομικών
αναγκών των δημοτών, ορίζοντας ανά οικογένεια ένα μέγιστο ποσό ξυλώδους
όγκου (π.χ. 1 τόνο) και με δυνατότητα διάθεσης μεγαλύτερου ποσού με πληρωμή
(π.χ. 30 € ανά τόνο ιστάμενου καμένου δέντρου). Το λήμμα αυτό μπορεί να
καλυφθεί επίσης από τους καθαρισμούς της καμένης δασικής βλάστησης, εκατέρωθεν
του επαρχιακού οδικού δικτύου Αρμολίων-Βέσσας-Λιθίου-Άη
Γιώργη Συκούση βάσει τεχνικής μελέτης που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Ανακεφαλαιώνοντας τα ανωτέρω, το Δημοτικό
Συμβούλιο θα πρέπει καταρχάς να αποφασίσει τα εξής :
1.
Την ανάθεση σύνταξης των υπολοίπων πινάκων
υλοτομίας σε εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό.
2.
Την έγκριση δημοπράτησης μέρους του λήμματος σε
ιδιώτες, σύμφωνα με το άρθρο
197 του Ν. 3463/06 (ΦΕΚ 114/08.06.2006 τεύχος Α΄) του Δημοτικού &
Κοινοτικού κώδικα[3] και
τις κείμενες διατάξεις της Δασικής νομοθεσίας, λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία
που θα προκύψουν από τη σύνταξη και την έγκριση όλων των πινάκων υλοτομίας.
3.
Την ικανοποίηση των αιτήσεων δημοτών, που
αφορούν την υλοτόμηση καμένου ξυλώδους όγκου (καυσόξυλων) για ατομικές ανάγκες,
τον καθορισμό της ποσότητας λήμματος που θα διατεθεί ανά οικογένεια και το
χρηματικό ποσό ανά τόνο που θα πρέπει να καταβάλουν για ποσότητες μεγαλύτερες
από την καθορισθείσα δωρεάν ποσότητα.
4.
Το οικονομικό όφελος που θα προκύψει από τα
ανωτέρω, να διατεθεί σε δράσεις σχετικές με την προστασία και την ανάδειξη των
δασών (π.χ. μελέτες αναδασώσεων, διαχειριστικές μελέτες, συντήρηση δασικών
δρόμων κ.λ.π.).
[1] Αφορά την απρογραμμάτιστη ή απρόβλεπτη
κάρπωση ενός δάσους, εξαιτίας ζημιών που προκαλούνται σ’ αυτό από θεομηνίες,
πυρκαγιές, ασθένειες κλπ. και δεν περιλαμβάνεται στις ρυθμίσεις της
διαχειριστικής μελέτης.
[2] Είναι το ποσό του
ξυλώδους όγκου που έχει αποφασίσει να πάρει από το δάσος κατά ορισμένα χρονικά
διαστήματα, ο δασοκτήμονας.
[3] ΑΡΘΡΟ 197 - «Εκμετάλλευση
Δημοτικών και Κοινοτικών δασών»
α. Η διαχείριση, η
καλλιέργεια και η εκμετάλλευση των δημοτικών ή κοινοτικών δασών και των δασικών
γενικά εκτάσεων γίνεται σύμφωνα με τη δασική νομοθεσία. Η εκμίσθωση της εκμεταλλεύσεως
γίνεται με δημοπρασία.
β. Οι Δήμοι και οι
Κοινότητες που έχουν στην ιδιοκτησία τους δάση μπορούν, με απόφαση του
δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, να εκμισθώνουν την εκμετάλλευση του δάσους
σε δασικούς συνεταιρισμούς εργασίας, των οποίων όλα τα μέλη είναι κάτοικοι του
Δήμου ή της Κοινότητας, απευθείας και χωρίς δημοπρασία και για χρονικό διάστημα
έως τριών (3) ετών.
γ. Απαγορεύεται
στο συνεταιρισμό που έχει μισθώσει, σύμφωνα με την προηγούμενη παράγραφο το
δικαίωμα εκμεταλλεύσεως, να παραχωρήσει, με οποιαδήποτε μορφή, το δικαίωμα
αυτό, και θεωρείται αυτοδικαίως άκυρη η σχετική σύμβαση, καθώς και η
παραχώρηση. Στους παραβάτες επιβάλλεται χρηματική ποινή που είναι ίση
τουλάχιστον με το δεκαπλάσιο της αξίας του ανταλλάγματος.
