Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου 2011

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΑ ΜΕ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ ΠΛΟΙΩΝ



Τα ελληνικά γραµµατόσηµα στα οποία απεικονίζονται πλοία διαφόρων τύπων και εποχών είναι πολλά και ενδιαφέροντα από το 1913 που έκανε την πρώτη του εµφάνιση πλεούµενο στον ελληνικό φιλοτελισµό:
µια φελούκα που λικνίζεται στα νερά της Σούδας, σε µια έκδοση για την ενσωµάτωση της Κρήτης στον εθνικό κορµό
Από την έκδοση του πρώτου ελληνικού γραµµατόσηµου µε πλεούµενο έως σήµερα εκδόθηκαν πολλά γραµµατόσηµα µε θέµα την ελληνική ναυτοσύνη, είτε σε ειδικές αναµνηστικές σειρές είτε ένθετα σε εκδόσεις γενικότερου ενδιαφέροντος. Διακρίνονται κυρίως σε δύο µεγάλες κατηγορίες: τα πολεµικά και τα εµπορικά.

Ησειράπου εµφανίστηκε τη Δευτέρα 18 Απριλίου από τα ΕΛΤΑ, µε έξι γραµµατόσηµα καιτίτλο«Ελληνική Ναυτιλία» παρουσιάζει δύο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Είναι η πρώτη πλήρης σειρά µε πλοία της αρχαίας Ελλάδας µέχρι το Βυζάντιο µε την πολεµική ταυτότητά τους και σ’ αυτά απεικονίζονται µικροναυπηγήµατα (µοντέλα), τα οποία έχει φιλοτεχνήσει µε περισσή επιµέλεια και προσοχή στις λεπτοµέρειες ο Ευάγγελος Γριπιώτης, καθηγητής Φυσικής Αγωγής µε χόµπι τη µικροναυπηγική.

Η πανοραµική εικόνα καλύπτει χρονικό διάστηµα 2.000 και πλέον ετών, από τη µινωική περίοδο µέχρι το Βυζάντιο. Προφανώς του χρόνου θα ακολουθήσει και δεύτερη σειρά µε πλοία του Μεγάλου Αγώνα της Ανεξαρτησίας – τα οποία από σιτοκάραβα µεταµορφώθηκαν στα θρυλικά σκάφη του 1821 – πλοία του Α’ αλλά και του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου, και µάλλον πρέπει να υπάρξουν και πλοία αφιερωµένα στην εµπορική ναυτιλία, βασικό άξονα της παγκόσµιας προβολής της χώρας.

Ο µικροναυπηγός Ε. Γριπιώτης αρχίζει από το µινωικό – κατ’ έµπνευση σχετικών στοιχείων – σκάφος που έχει χαραχθεί στην τοιχογραφία της Θήρας. Αναφέρεται στον Οµηρο ως µεικτό σκάφος µεταφοράς πολεµιστών και προϊόντων. Οπως αναφέρει ο κατασκευαστής του µοντέλου, το σκάφος αυτό σε γενικές γραµµές «ήταν από τον 7ο π.Χ. αιώνα µέχρι την εµφάνιση της τριήρους, χάρη στην προσθήκη εµβόλου, κύριο πολεµικό σκάφος και στη συνέχεια ο ρόλος του περιορίζεται» (ονοµαστική αξία του γραµµατοσήµου ένα λεπτό).

Οι δύο λέξεις «ξύλινα τείχη» είναι η εσαεί προµετωπίδα της θρυλικής τριήρους (ναυµαχία Σαλαµίνας κ.λπ.). Θεωρείται ως ένα λαµπρό, ίσως και αριστουργηµατικό, ναυπήγηµα κατασκευασµένο από ξύλο ελάτου ή πεύκου. Είχε πλήρωµα 200 ανδρών, τρεις σειρές κουπιών, τα οποία χειρίζονταν ελεύθεροι πολίτες και όχι δούλοι, µε φοβερό έµβολο καλυµµένο από ορειχάλκινη επένδυση. Η πρωταγωνιστική παρουσία του διήρκεσε περίπου πέντε αιώνες.

Η κωπηλασία ως άθληµα έχαιρε ιδιαίτερης εκτίµησης αλλά επειδή το αγώνισµα ήταν εκτός ολυµπιακού προγράµµατος έχει µείνει στην αφάνεια η αθλητική του ιδιότητα. Στα Μεγάλα Παναθήναια οι φυλές της Αττικής έπαιρναν µέρος σε κωπηλατικούς αγώνες µε τριήρη που ήταν επανδρωµένη µε εφήβους (όπως και ο κυβερνήτης) σε ένδειξη εµπιστοσύνης στο µέλλον των νέων κάθε φυλής. Μεγάλης αξίας ήταν και τα έπαθλα σε χρήµα και είδη (ονοµαστική αξία γραµµατοσήµου 75 λεπτά).

Η τριακόντορος είναι κυρίαρχο πολεµικό σκάφος από τον 15ο π.Χ. αιώνα ως τον 4ο π.Χ. αιώνα. Σκάφος µε µια σειρά κουπιών σε κάθε πλευρά, ευέλικτο και µε δύναµή του το έµβολο (ονοµαστική αξία γραµµατοσήµου 60 λεπτά).

Στην έκδοση συγκαταλέγεται και η µακεδονική τριήρης µε δράση επί δύο αιώνες (4ος και 3ος π.Χ.). Διαδραµάτισε πρωτεύοντα ρόλο στην εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου και χαρακτηρίζεται ως «κατάφρακτο σκάφος, επιβλητικό, εξοπλισµένο µε βλητικές µηχανές και πύργους. Τα κουπιά είχαν µεγαλύτερο µήκος από αυτά της τριήρους και ανέπτυσσε ταχύτητα 7-8 κόµβων (ονοµαστική αξία γραµµατοσήµου 2,47 ευρώ).