ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΗΣ ΑΜΑΝΗΣ - ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΝΙΚΟΥ ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ

Το 1^ο θεματικό Δημοτικό Συμβούλιο, αν παραμείνει διαπιστωτικό, θα δώσει τη χαριστική βολή σε μια περιοχή με κοντόχρονη ημερομηνία λήξης. Ο μέσος όρος ηλικίας των κατοίκων της δεν επιτρέπει άλλες αναβολές στην απόφαση στήριξης της. Πόσο ρεαλιστική βάση έχει όμως ο στόχος της αναζωογόνησης μιας περιοχής με τόσο βεβαρημένα χαρακτηριστικά; Τι ελπίδες υπάρχουν, ειδικά σήμερα, να καλυφθούν κενά φροντίδας ολόκληρων δεκαετιών; Όταν ο πεσιμισμός έχει μπήξει βαθύτατα τις ρίζες του στο κορμί όλης της περιοχής;

Στην Αμανή μια ομάδα ανθρώπων, με ικανότητα να διακρίνουν τις κρυφές ανεξάντλητες δυνάμεις της, πιστεύουμε ότι ο στόχος της αναζωογόνησης δεν κινείται στα όρια της φαντασίας. Είναι εφικτός όμως υπό πολλές και αυστηρές προϋποθέσεις, με κυρίαρχες την ενεργοποίηση σε ένα σχεδιασμό ολόκληρης της ανθρωπογενούς βάσης της περιοχής, με αναγκαία και την εξωγενή στήριξη των προσπαθειών που θα αναληφθούν.

Η «ποιοτική» ανάπτυξη

Το δυσκολότερο σημείο για την επίτευξη του στόχου μας είναι η περιγραφή του πολύ αόριστου όρου «ανάπτυξη» στη χώρα μας. Στην περίπτωση της Αμανής η «ανάπτυξη» επιβάλλεται να διαθέτει συνολικά χαρακτηριστικά, ως μια διεργασία ενεργοποίησης ανθρώπων, κινητοποίησης πόρων και ανάληψης αμοιβαίων δεσμεύσεων. Η ενεργοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού της περιοχής, αν και ως ενέργεια έπρεπε να προηγηθεί, φοβάμαι ότι δε διαθέτει άλλα ψυχικά αποθέματα. Περιμένει να δει φως από την αποψινή ανάληψη των δεσμεύσεων και τη συνεπακόλουθη κινητοποίηση πόρων για να κάνει και το δικό της βήμα. Η ανάκαμψη, επομένως, θα προκύψει από την ενεργή συμμετοχή του πολίτη, ο οποίος όμως χρειάζεται αυτοπεποίθηση, κουράγιο, υπομονή και φαντασία. Στοιχεία που πρέπει να του εμφυσήσουμε.

Πρέπει να γίνει ξεκάθαρο. Δεν μπορεί να περιμένουμε την ανάπτυξη της βόρειας Χίου εξ ουρανού, ούτε φυσικά από το κράτος και την Αυτοδιοίκηση μόνο, όσους πόρους κι αν διαθέσουν.

Απόψε είναι αναγκαία η σύλληψη και συνδιαμόρφωση ενός δεσμευτικού επιχειρησιακού σχεδίου για την αναζωογόνηση της Αμανής, που θα προωθεί την ποιοτική, την «ακριβή» ανάπτυξη. Θα πρόκειται στην ουσία για μια κοινωνική συμφωνία όλων των δυνάμεων του νησιού, ένα τοπικό αναπτυξιακό συμβόλαιο, που θα διαμορφωθεί με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων, θα διαθέτει διασφάλιση δεσμευτικής πολιτικής στήριξης ευρέος φάσματος, θα επιχειρεί διεθνοποίηση, μέσω της Ε.Ε., αυτής της πρωτοβουλίας και θα διαθέτει χρονικό ορίζοντα με μεσομακροπρόθεσμους στόχους αλλά και αλληλουχία μικρότερων ενδιάμεσων επιδιώξεων για να διατηρεί ζεστή την αίσθηση μετάβασης στη νέα εποχή.

Βασικοί άξονες αυτού του σχεδιασμού οφείλουν να είναι:

• η δημιουργία εισοδημάτων, ταυτόχρονα με τη διαμόρφωση συνθηκών για ποιότητα ζωής.
• η προσέλκυση ανθρώπων, δραστηριοτήτων, πόρων και η δημιουργία συνθηκών για ήπια μόνιμη δεύτερη κατοικία.
• η προσέλκυση κρίσιμης μάζας νέων ανθρώπων.
• η προσέλκυση ευρωπαίων συνταξιούχων.

Απαραίτητες διαστάσεις της «ποιοτικής ανάπτυξης» οφείλουν να είναι:

• η οικολογική παράμετρος σε όλες τις αποφάσεις
• η επένδυση στον άνθρωπο και τη γνώση
• η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών
• η ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας που βασίζεται στην καινοτομία

Αυτό το επιχειρησιακό σχέδιο οφείλει να έχει και χωρική προσέγγιση. Είναι προφανές ότι ανάκαμψη δεν μπορεί να υπάρξει παντού, σε όλη την περιοχή. Η ιστορία διδάσκει ότι υπάρχουν οικισμοί με ημερομηνία λήξης, φαινόμενο που το συναντάμε σε όλο τον κόσμο, λυπηρό μεν, πραγματικό δε.

Κατά συνέπεια έμφαση και προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί σε σημεία με πληθυσμιακή συγκέντρωση και όπου υπάρχει ακόμα παραγωγική δραστηριότητα.

Κυρίως προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί στη μετατροπή της Βολισσού σε αναπτυξιακό – ισχυρό διοικητικό, πολιτισμικό και εκπαιδευτικό κέντρο και ταυτόχρονα φράγμα ανάσχεσης στην πληθυσμιακή κατάρρευση.

Τα δυο θεσμικά αιτήματα

Για να κάνει πιο εύκολα προσεγγίσιμο το στόχο της η περιοχή, καταθέτει απόψε και διεκδικεί δυο μεγάλα αιτήματα.

1. Από την Τοπική Αυτοδιοίκηση την εφαρμογή του «εσωτερικού μεταφορικού ισοδύναμου». Παραπάνω στοιχειοθετήθηκε γιατί η διαμονή ή η επαγγελματική δραστηριότητα στην Αμανή διαθέτει πολλαπλάσιο βαθμό δυσκολίας συγκριτικά με την υπόλοιπη Χίο. Διεκδικούμε να καλυφθεί με την εφαρμογή αυτού που ονομάζουμε «εσωτερικό μεταφορικό ισοδύναμο».

Για να γίνει πιο κατανοητό, διεκδικούμε σε κάθε απόφαση του Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβουλίου να υπάρχει ειδική πρόβλεψη για την Αμανή.

Ένα παράδειγμα: αποφασίζει ο Δήμος να κατασκευάσει 5 στέγαστρα για την ασφαλή στάθμευση ποδηλάτων για το κέντρο της πρωτεύουσας. Θα προστίθεται άλλο ένα για να τοποθετείται στη Βολισσό. Μόνο έτσι αποκτά δυνατότητες μετατροπής της σε ισχυρό διοικητικό κέντρο για όλη τη βόρεια Χίο.

2. Από τους εκπροσώπους μας στο Κοινοβούλιο και όλα τα πολιτικά κόμματα επιθυμούμε την ένταξη της περιοχής στην κατηγορία των νησιών με ειδικά προνόμια, όσα απολαμβάνουν νησιά κάτω των 3.100 κατοίκων.

Το αίτημα αυτό ακούγεται κατ’ αρχήν παράλογο, ειδικά σε μια εποχή που απαιτείται συναπόφαση με τους δανειστές. Χρίζει νομοθετικής παρέμβασης, πιθανά με τη δυνατότητα να περιλάβει εξίσου αδύναμες γεωγραφικές ζώνες και σε άλλα μεγάλα νησιά. Όμως, αφενός η οικονομική επιβάρυνση είναι ανεπαίσθητη, αφετέρου, στηριγμένοι στις ευρωπαϊκές συνθήκες για τη νησιωτικότητα, κάποιοι θα πρέπει να απαντήσουν γιατί ο κάτοικος των Ψαρών πρέπει να απολαμβάνει ευνοϊκότερης μεταχείρισης από τον κάτοικο του Μελανειούς.

Ο φορέας παρακολούθησης

Καλά τα λέμε, ίσως εξίσου καλά και να τα συναποφασίσουμε. Αύριο, με το «ριμπάουντ» της αποψινής συνεδρίασης ποιος θα ασχοληθεί; Η καλή προαίρεση από μόνη της αποδεδειγμένα δεν είναι λύση. Επιβάλλεται να συνοδεύεται από ένα, άτυπο έστω, σύστημα παρακολούθησης, ικανό να ενισχύσει και να προωθήσει τα απαραίτητα επόμενα βήματα.

Το Δημοτικό Συμβούλιο, με τη σημερινή του ευρεία μορφή, μπορεί να δεσμευτεί για την παραχώρηση ρόλου φορέα παρακολούθησης των θεμάτων της Αμανής σε μια πενταμελή ομάδα. Αυτή θα αποτελείται από τους δυο εκλεγμένους δημοτικούς συμβούλους Αμανής, έναν περιφερειακό σύμβουλο και δυο εκπροσώπους της περιοχής. Ο φορέας αυτός:

• θα συμπυκνώνει τη βούληση των κοινωνικών δυνάμεων της περιοχής
• θα χαράσσει τη στρατηγική για μια ολοκληρωμένη ανάπτυξη της Αμανής
• θα ελέγχει τις υπηρεσίες για το βαθμό ενεργοποίησης τους σε όσα απόψε συμφωνηθούν
• θα υποβάλλει προτάσεις ένταξης έργων και ενεργειών στα χρηματοδοτικά μέσα και θα τις προωθεί για έγκριση στα θεσμοθετημένα όργανα
• θα καταθέτει ανά εξάμηνο απολογισμό δράσης όλων των εμπλεκόμενων φορέων

Κυρίες και κύριοι,

Η φθίνουσα κατάσταση της Αμανής δεν αντιστρέφεται με ασπιρίνες. Μόνο ένα ισχυρό ηλεκτροσόκ μπορεί να την επαναφέρει και αυτό απαιτεί θυσίες, προσήλωση σε ένα κοινά συμφωνημένο στόχο και συγκρούσεις με την επικρατούσα νοοτροπία.

Μια τέτοια υπάρχει ριζωμένη βαθιά και εδώ μέσα. Με τις αρχές συνήθως να υμνούν το έργο τους και τις αντιπολιτεύσεις να αναδεικνύουν τις παραλείψεις. Όσοι ζούμε εκεί πάνω ξέρουμε πολύ καλά και τι έγινε τόσα χρόνια από δήμους, περιφέρειες, υπηρεσίες, κόμματα, κυβερνήσεις και τι θα έπρεπε να γίνει. Θερμή παράκληση, κρατήστε τη στείρα αντιπαράθεση μακριά από τη σημερινή διαδικασία.

Συμβάλετε, με τον τρόπο σας, απόψε η Χίος να θέσει το πρώτο ενωτικό στοίχημα της, αφιερωμένο σε ένα τόπο που μόνο του χρωστά. Βοηθείστε το στοίχημα αυτό, προσιτό και εκλαϊκευμένο, να γίνει κτήμα όλων των κατοίκων και φίλων του νησιού.

Δώστε μας την ικανοποίηση να επιστρέψουμε στα βορειόχωρα μεταφέροντας το ελπιδοφόρο μήνυμα ότι την επόμενη φορά που θα μετρηθούμε μπορεί να είμαστε δυο – τρεις περισσότεροι, απόδειξη ότι ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση.

Κάντε μας να νοιώσουμε ότι, αν πράγματι πιστεύουμε πως οι κρίσεις δημιουργούν ευκαιρίες, αυτή την ευκαιρία η Αμανή πρέπει να τη γραπώσει απ’ τα μαλλιά και να μην την αφήσει να φύγει.

Δώστε μας τη δύναμη να πείσουμε το μπάρμπα Στέλιο ότι ο σημερινός «έρημος τόπος» μπορεί να ξαναγεμίσει φωνές.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας