Ο
αυτισμός είναι μία διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή, κατά συνέπεια επιδρά σε πολλούς τομείς της ανάπτυξης ενός ατόμου.
Ο
αυτισμός επηρεάζει τον τρόπο που ένα άτομο επικοινωνεί και συνδέεται με τους
ανθρώπους γύρω του. Στην οικογένεια του παιδιού με αυτισμό, εκτός από τους
γονείς, έρχονται καθημερινά σε επαφή με την ιδιαιτερότητα αυτή και τα τυπικής
ανάπτυξης αδέλφια τους. Τα παιδιά αυτά μπορεί να βιώνουν έντονα και μπερδεμένα
συναισθήματα, τα οποία δυσκολεύονται να διαχειριστούν. Ειδικότερα, πολλά
αδέλφια αυτιστικών παιδιών αισθάνονται παραμελημένα από τους γονείς τους, μιας
και εκείνοι αφιερώνουν αναγκαστικά περισσότερο χρόνο στο παιδί με αυτισμό. Αυτή
η κατάσταση μπορεί να τους προκαλεί αισθήματα ζήλιας και θυμού. Είναι επίσης
πιθανό να στεναχωριούνται βιώνοντας καθημερινά τον αγώνα των γονιών τους, την
κούραση τους και τη θλίψη τους. Συχνά μπορεί να αναστατώνονται αφού είναι
δύσκολο να υπάρχει στο περιβάλλον τους μία σταθερότητα ή προβλεψιμότητα. Το
αδελφάκι τους μπορεί να καταστρέψει τα πράγματα τους, να κάνει εκρήξεις, να
παρουσιάσει επιθετική συμπεριφορά κλπ. Μερικές φορές είναι πιθανόν να νιώσουν
ντροπή για το αδελφάκι τους με αυτισμό
και να αισθανθούν ότι εξαιτίας του εκτίθενται στις παρέες τους, στο σχολείο,
στην παιδική χαρά κλπ. Τέλος, τα μικρότερα παιδιά λόγω του εγωκεντρικού τρόπου
σκέψης τους μπορεί να νιώσουν ενοχές ότι αυτά ευθύνονται για το γεγονός ότι το
αδελφάκι τους έχει αυτισμό.
Τα
αδέλφια των αυτιστικών παιδιών έχουν πολλές απορίες. Οι γονείς δεν πρέπει να
νομίζουν ότι μιλώντας στα παιδιά τους για τον αυτισμό θα τα αναστατώσουν.
Αντίθετα χρειάζεται να μιλούν για αυτό και να τους εξηγούν σχετικά με τη διαφορετικότητα του αδελφού/αδελφής τους,
έτσι ώστε να κατανοήσουν αυτό που συμβαίνει. Επίσης είναι σημαντικό οι γονείς
να ακούν προσεκτικά τα παιδιά τους, να τους επιτρέπουν να εκφράζουν τα
συναισθήματά τους και να απαντούν στις ερωτήσεις τους με τρόπο κατάλληλο για
την ηλικία τους. Η επικοινωνία αυτή θα βοηθήσει τα παιδιά να αισθανθούν ασφάλεια.
Λόγω
της φύσης του αυτισμού η δημιουργία σχέσεων είναι δύσκολη. Η σχέση μεταξύ
αδελφών λοιπόν χρειάζεται να ενθαρρύνεται χωρίς βέβαια αυτό να γίνεται με τη
μορφή επιβολής. Επίσης χρειάζεται να αναφερθεί ότι τα αδέλφια των παιδιών με
αυτισμό μπορούν, αν θέλουν και το ζητήσουν, να συμμετέχουν στην εκπαίδευση του
αδελφού/αδελφής τους, χωρίς ωστόσο να αναλαμβάνουν ευθύνες και αρμοδιότητες που
δεν τους αναλογούν, αλλά τους προσθέτουν βάρος και άγχος.
Είναι
σημαντικό λοιπόν να θυμόμαστε, με αφορμή τη 2α Απριλίου, την
παγκόσμια ημέρα για τον αυτισμό, ότι και τα αδέλφια των αυτιστικών παιδιών
έχουν ανάγκη από ένα υποστηρικτικό και ασφαλές περιβάλλον.
Κουρίδου Πάττυ
Κλινική ψυχολόγος-Συνεργάτης ΚΠΕ
