Με την εμφάνιση της ασθένειας
αρχίζει μια πρωτόγονη και υποτυπώδης γυναικεία φροντίδα η οποία εκφράζεται με
την περιποίηση βρεφών και ηλικιωμένων ,τη χρήση ιαματικών βοτάνων σε σπηλιές
κοντά σε πηγές με τρεχούμενα νερά, μέσω του γυναικείου μητρικού ένστικτου.
Άλλωστε ήταν ευκολότερο για τη γυναίκα λόγο του μητρικού φίλτρου να αναγνωρίσει
και να συναισθανθεί τις ανάγκες των άλλων που είναι ένα συναίσθημα μητρικής
προστασίας της ζωής σε οποιαδήποτε μορφή της.
Στην αρχαία Ελλάδα υπήρχαν οι
«θεραπευτές», η πλειονότητα των οποίων ήταν γυναίκες. Πρακτικές ιατροί,
κινούνταν στα πλαίσια της δεισιδαιμονίας της εμπειρίας και του ενστίκτου, όπου
κατέφευγαν σε μαγικά ελιξίρια. Προσπαθούσαν, έτσι, να απαλλάξουν τον άρρωστο
από τα κακά πνεύματα που τον βασάνιζαν και τον αρρώσταιναν. Υπήρχε θεσμοθετημένος νόμος που απαγόρευε στη
γυναίκα να ασκεί ιατρική και φυσιοθεραπεία.
Κατά την πρώτη Χριστιανική περίοδο η νοσηλευτική παρέχεται σε μοναστήρια , εκεί εμφανίζονται
οι διακόνισσες που έργο είχαν την ανακούφιση από τον πόνο ανοίγοντας δρόμο για
το χριστιανικό βυζάντιο όπου η φροντίδα πασχόντων παρέχεται πλέον οργανωμένα.
Από το 1500 η νοσηλευτική αποκτά πνευματικό
προσανατολισμό. Εμφανίζεται τότε στην Αγγλία η Florense Nightigele
η οποία ιδρύει την πρώτη νοσηλευτική σχολή στον κόσμο που απευθύνεται σε νεαρά
κορίτσια γεμάτα όρεξη, υπομονή, πίστη,
φροντίδα, αγάπη, θυσία και θετική σκέψη,
χαρίσματα τα οποία είναι συνυφασμένα με το γυναικείο φύλλο .Δεν είναι τυχαίο
ότι στην Ελλάδα η πρώτη προσπάθεια
εκπαίδευσης και κατάρτισης νοσοκόμων έγινε από μια γυναίκα, τη βασίλισσα Όλγα
το 1875 με την ίδρυση της πρώτης σχολής αδελφών νοσοκόμων ,σχολή του
¨Ευαγγελισμού ,τρίτης παγκοσμίως .Δύο χρόνια μετά ξεκινάει η δράση του Ερυθρού
Σταυρού στην χώρα μας .Το 1884 ιδρύεται το θεραπευτήριο Ευαγγελισμός σκοπός του
οποίου ήταν ¨...η κατά τους κανόνας της
επιστήμης μόρφωσης νοσοκόμων γυναικών¨. Οι απόφοιτες της σχολής
μετεκπαιδεύονταν σε χώρες του εξωτερικού.
Εργάζονταν σκληρά ,με κόπο ,πόνο και ιδρώτα κατά τους βαλκανικούς
πολέμους, τον πόλεμο του 40 όπως επίσης σε επιδημίες γρίπης και αγγείου πυρετού
παράλληλα με τον Ερυθρό Σταυρό. Οι
Ελληνίδες νοσοκόμες δούλεψαν με ηρωισμό και αυταπάρνηση και πολλές έπεσαν την
ώρα του καθήκοντος κατά την διάρκεια των βομβαρδισμών νοσοκομείων και πλοίων
που μετέφεραν τραυματίες. Πολλές εύπορες γυναίκες, έδωσαν χρήματα και κοσμήματα
για να βοηθήσουν τον αγώνα του Ελληνικού στρατού.
Από το 1923 είχε γίνει η ίδρυση Συνδέσμου
Ελληνίδων Νοσοκόμων. Σήμερα υπάρχουν ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα που
υποστηρίζουν επιστημονικά τη διαχρονική αυτή προσπάθεια της φροντίδας .
Γυρίζοντας στην δική μου
προσωπική ιστορία αναγνωρίζω πολλά από τα χαρακτηριστικά που οδήγησαν πολλές
γυναίκες σε αυτό το επάγγελμα. Από μικρή έχοντας την εμπειρία από το πνεύμα του
οδηγισμού αναγνώρισα τη χαρά της προσφοράς στον συνάνθρωπο .Παράλληλα
αισθανόμουν πολύ δυνατή. Η αρρώστια και ο ανθρώπινος πόνος όχι μόνο δεν με
απωθούσαν αλλά αντιθέτως με καλούσαν κοντά να βοηθήσω με όποιο τρόπο μπορούσα.
Μετά το σχολείο αποφάσισα να φοιτήσω στην Ιπποκράτειο Νοσηλευτική σχολή ενώ
παράλληλα εργαζόμουν ως αποκλειστική αδελφή σε μεγάλα Νοσοκομεία της
πρωτεύουσας .Εκεί κατάλαβα ότι
πρωταρχικός μου ρόλος ήταν η υποστήριξη του ασθενή τόσο ανακουφίζοντας τον πόνο
με την περιποίηση του τραύματος
αλλά συγχρόνως προσφέροντας παρηγοριά στον ψυχικό πόνο και δίνοντας
υποστήριξη στην μοναξιά που φέρνει ο φόβος για το θάνατο .Το βράδυ όταν
έκλειναν τα φώτα του θαλάμου , αυτό που
έδινα ήταν κουράγιο και δύναμη για ζωή, κάτι που όσο και να διδαχθείς
στη σχολή αν δεν το έχεις δεν μπορείς να το δώσεις. Ο ασθενής δεν αισθανόταν μόνος. Είχε εμένα
μαζί του να συναισθάνομαι και να τον συμπονώ.
Γυρίζοντας στο νησί εργάστηκα για 10 χρόνια
στο ιδιωτικό μαιευτήριο Ελευθώ .Ο τοκετός είναι ένα από τα πιο όμορφα πράγματα
που μπορεί να ζήσει ένας επαγγελματίας
του χώρου .Είναι ένα θαύμα. Ενώ ήταν
κάτι που το ζούσα και συνέσφερα σε αυτό σχεδόν καθημερινά, κάθε φορά ένιωθα την
ίδια συγκίνηση. Ξεφεύγοντας από το επαγγελματικό κομμάτι μαζί με τη νοσηλευτική μου φροντίδα σαν
έβγαινε θαρρείς η μητρική αγωνία, η αγωνία και στη συνέχεια η στοργή και
φροντίδα για τη ζωή, συναισθήματα που μόνο γυναίκα μπορεί να νιώσει σε τέτοιες
στιγμές.
Το 2006 άνοιξε ένα καινούργιο
κεφάλαιο αντιμετώπισης του ανθρώπινου πόνου για μένα. Η ψυχική ασθένεια.
Δουλεύοντας στην κινητή μονάδα ψυχικής υγείας της Χίου αυτό που κατάλαβα από
την αρχή ήταν ότι εδώ έχω να παλέψω και να στηρίξω πληγές που αιμορραγούν μα δεν τις βλέπεις.
Δεν υπάρχει τραύμα ορατό να περιποιηθείς .Εδώ υπάρχουν συναισθήματα που πρέπει
να ψάξεις πολύ βαθιά για να τα δεις και να μπορέσεις να τα βοηθήσεις να
γιατρευτούν .Η ανακούφιση του πόνου του ψυχικά ασθενή προϋποθέτει την καλή
σχέση που πρέπει να χτίσεις προκειμένου να σε εμπιστευτεί και να σου πει πως
νιώθει και από τη βασανίζεται η ψυχή του. Πρέπει να τον διδάξεις να αποκτήσει
ενσυναισθηση ,να καταλάβει δηλαδή τι του συμβαίνει προκειμένου να το μοιραστεί
για να μπορέσει να βοηθηθεί. Δημιουργείται μια στενή σχέση επικοινωνίας και εμπιστοσύνης. Εδώ το γυναικείο μητρικό ένστικτο
ξεδιπλώνεται εντονότερα ,πιο συναισθηματικά πιο ζεστά ακουμπώντας απαλά και αγγίζοντας το ψυχικό τραύμα. Δεν είναι τυχαίο ότι η διεπιστημονική ομάδα
μας αποτελείτε μόνο από γυναίκες. Μαζί με γνώση μπορούμε να συναισθανθούμε και
να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματα του ασθενή όπως η μητέρα μπορεί να
αναγνωρίσει τις ανάγκες του βρέφους .
Έκτος από τον ασθενή στηρίζουμε και την
οικογένεια του βοηθώντας τη να καταλάβει αρχικά τι είναι αυτό που βασανίζει τον
άνθρωπο της και στη συνέχεια διδάσκοντας τρόπους με τους οποίους μπορεί να τον
βοηθήσει.
Είναι πολύ σημαντικό να
αναγνωρίζεις την επιθυμία για φροντίδα
και την ανάγκη για την προστασία της ζωής. Εμείς οι Γυναίκες έχουμε γεννηθεί
κουβαλώντας το μαζί μας. Είναι πολύ ωραίο να το προσφέρουμε….
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να ευχαριστήσω το
σύντροφο της ζωής μου που στηρίζει αυτή μου την προσπάθεια…
ευχαριστώ
Ρημική
Μαρία
Νοσηλεύτρια Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας Χίου
του Κέντρου Παιδιού και Εφήβου
